Những bất cập trong quản lý giống lúa

(Baonghean) - Thời gian vừa qua, không ít nông dân trong tỉnh vẫn phàn nàn về chất lượng giống lúa. Đó là nông dân không biết giống lúa nào là chuẩn, giống nào không chuẩn, mức chuẩn thế nào, giống được về năng suất thì lại không được về kháng sâu bệnh, giống được chất lượng gạo thì mắc chứng dài ngày... Bên cạnh đó, tình trạng khảo nghiệm khắp nơi làm cho nông dân khó biết được giống lúa tốt. Vụ xuân 2016 lại đang đến, các doanh nghiệp đang đưa ra nhiều loại giống chào mời, vậy chọn giống nào đây?

Khảo nghiệm giống lúa mới tại Nghĩa Đàn. Ảnh Văn Trường

Tìm hiểu được biết hiện Nghệ An đang sản xuất hàng trăm giống lúa, từ các giống lúa lai đa dạng như: Nhị ưu 838, BT E1, Syn6, Nghi Hương 2308... cho đến các giống lúa chất lượng cao như Hương thơm số 1, AC5, Bắc thơm số 7, DT52, nếp 97, nếp 87, LH12, Vật tư NA2... Theo các chuyên gia nông nghiệp cho hay các giống mới đưa vào gieo trồng tại tỉnh ta hiện không thể đáp ứng được tất cả các yêu cầu cả về năng xuất, chất lượng, thời gian sinh trưởng, kháng sâu bệnh. Ví dụ: Giống AC5 có chất lượng tốt lại bị nhiễm đạo ôn, giống BC15 khả năng chịu rét vào thời gian trổ kém,...Mặt khác đối với giống lúa thuần thường nhanh bị thoái hóa giống như Khang dân 18, AC5....

Trong bối cảnh bộ giống sản xuất ổn định đã bộc lộ những nhược điểm như trên thì nhiều nơi lại tổ chức khảo nghiệm các giống mới tiếp và giống nào sau khảo nghiệm cũng được đưa ra thông tin là chất lượng, gạo ngon, cây khỏe, chống chịu sâu bệnh, thời gian sinh trưởng ngắn....Rất ít các giống khảo nghiệm mà các bên đưa ra kết luận là không đạt. Mà đã đạt thì phải đưa vào dùng, không những thế còn liên quan đến thành tích, đến giải ngân các dự án ... của các tổ chức, đơn vị nào đó.

Theo qui định các giống qua khảo nghiệm các giống mới phải đạt yêu cầu về: Tính ổn định, tính đồng nhất, tính khác biệt, năng suất cao hơn tối thiểu 10%; Chất lượng về dinh dưỡng, cảm quan, xuất khẩu, chế biến tốt hơn rõ rệt; Có hiệu quả kinh tế cao hơn; Có những đặc tính nông học tốt hơn (thời gian sinh trưởng phù hợp, chống chịu sâu bệnh hoặc chống chịu điều kiện ngoại cảnh bất thuận),...thì mới được công nhận là giống mới.

Nhân gian có câu “không bán thóc giống mà ăn” để nói tầm qua trọng của giống trong sản xuất hiện nay. Vụ xuân hàng năm là vụ sản xuất chính và cơ hội để tạo ra sản lượng lớn bởi nhiều yếu tố thuận lợi. Các nhà khoa học, ngành quản lý cần tiếp tục có những nghiên cứu mới về giống lúa chuẩn và phù hợp với đồng đất của tỉnh đồng thời có giá trị kinh tế cao, kháng bệnh tốt, hạn chế sử dụng hóa chất trên lúa để đảm bảo sức khỏe con người. Bởi hiện nay thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trên lúa và các cây trồng khác quá nhiều.

Trân Châu