Những cách đơn giản giúp giảm thiểu mức phơi nhiễm bức xạ từ điện thoại di động đến cơ thể

Mặc dù tất cả điện thoại di động đều phải tuân thủ giới hạn an toàn về Chỉ số hấp thụ riêng (Specific Absorption Rate: SAR) nhưng trong thực tế sử dụng chỉ số hấp thụ riêng này vẫn có thể tăng cao nếu bạn sử dụng sai cách hoặc liên tục cầm máy sát đầu.

Dưới đây là những cách đơn giản, dễ thực hiện giúp người dùng di động giảm thiểu mức phơi nhiễm với bức xạ điện từ (EMF) từ điện thoại di động.

1. Ưu tiên nhắn tin hoặc sử dụng tai nghe khi thực hiện cuộc gọi dài

Thay vì áp điện thoại trực tiếp vào tai, hãy lựa chọn các phương án thay thế như nhắn tin, sử dụng tai nghe có dây hoặc tai nghe Bluetooth. Càng tăng khoảng cách giữa thiết bị và cơ thể, mức độ tiếp xúc với EMF càng giảm mạnh, thậm chí giảm theo cấp số nhân. Chỉ cần giữ điện thoại cách đầu vài centimet, lượng bức xạ hấp thụ vào cơ thể có thể giảm rõ rệt.

Nếu bạn phải thực hiện các cuộc gọi dài, đây là mẹo cực kỳ quan trọng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, việc sử dụng tai nghe có thể giảm mức phơi nhiễm EMF từ 55% đến 98%, tùy thuộc vào loại tai nghe và khoảng cách bạn duy trì với thiết bị.

Tai nghe có dây thường được khuyên dùng hơn Bluetooth, do phát ra bức xạ thấp hơn và không cần kết nối không dây liên tục. Tuy nhiên, tai nghe Bluetooth vẫn là một lựa chọn tốt nếu bạn cần di chuyển hoặc làm việc rảnh tay, miễn là điện thoại không đặt sát cơ thể.

2. Hạn chế gọi điện khi ở vùng có tín hiệu yếu

Khi bạn thực hiện cuộc gọi trong khu vực có tín hiệu mạng yếu, ví dụ như tầng hầm, thang máy, vùng quê hẻo lánh hoặc những tòa nhà có kết cấu dày, điện thoại sẽ phải "gắng sức" hơn để duy trì kết nối với trạm phát sóng gần nhất. Quá trình này khiến thiết bị tự động tăng công suất phát sóng, từ đó phát ra lượng EMF cao hơn nhiều so với bình thường.

Nhiều người không biết rằng chính những cuộc gọi bị gián đoạn, mất tín hiệu hoặc chất lượng âm thanh kém thường là dấu hiệu cho thấy điện thoại đang phát ra mức bức xạ mạnh nhất.

Theo ước tính, nếu bạn thường xuyên gọi điện trong điều kiện mạng yếu tại nhà hoặc nơi làm việc, bạn có thể đang tiếp xúc với mức bức xạ cao hơn từ 20% đến 50% so với khi ở nơi có tín hiệu ổn định.

Để hạn chế điều này, hãy tránh gọi điện ở những vị trí có vạch sóng thấp hoặc nơi điện thoại thường xuyên rớt cuộc gọi. Thay vào đó, ưu tiên nhắn tin hoặc sử dụng các dịch vụ gọi qua Wi-Fi nếu có thể. Kết hợp mẹo này với việc dùng tai nghe hoặc loa ngoài sẽ giúp giảm thiểu phơi nhiễm EMF một cách hiệu quả hơn.

3. Bật chế độ máy bay khi chơi game, đặc biệt là với trẻ em

Khi trẻ em sử dụng smartphone để chơi game, đặc biệt là những tựa game không cần kết nối Internet, hãy chủ động bật chế độ máy bay (Airplane Mode). Tính năng này sẽ tạm thời ngắt toàn bộ kết nối không dây, bao gồm mạng di động, Wi-Fi và Bluetooth, từ đó gần như triệt tiêu hoàn toàn lượng EMF mà thiết bị phát ra.

Lý do việc này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ là vì cơ thể và hộp sọ của trẻ em mỏng hơn, hấp thụ bức xạ nhanh và sâu hơn so với người lớn. Trong khi khoa học vẫn đang nghiên cứu về ảnh hưởng dài hạn, nhiều chuyên gia khuyến cáo rằng việc giảm thiểu phơi nhiễm EMF ở trẻ em là cần thiết, nhất là khi thời gian sử dụng thiết bị ngày càng tăng.

Tùy vào thời lượng chơi game mỗi ngày, mẹo đơn giản này có thể giúp giảm mức tiếp xúc với bức xạ của trẻ từ 15% đến hơn 60%, đặc biệt nếu các trò chơi chủ yếu mang tính offline và không yêu cầu truy cập mạng.

Nếu cần dùng Wi-Fi trong lúc chơi, bạn vẫn có thể bật chế độ máy bay rồi mở lại Wi-Fi thủ công, cách này vẫn hạn chế được phần lớn bức xạ di động từ tín hiệu sóng mạng.

4. Đặt điện thoại cách xa khi ngủ hoặc tốt nhất là để ngoài phòng ngủ

Nhiều người có thói quen để điện thoại ngay cạnh giường ngủ, dưới gối, trên tủ đầu giường hoặc thậm chí trong tay. Tuy nhiên, đây lại là thời điểm cơ thể dễ bị tổn thương nhất trước tác động của EMF.

Khi ngủ, hệ miễn dịch và các quá trình phục hồi sinh học hoạt động mạnh mẽ để sửa chữa tế bào, tái tạo năng lượng và duy trì sự cân bằng cơ thể. Việc tiếp xúc liên tục với bức xạ từ điện thoại có thể gây gián đoạn chu kỳ ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và lâu dài có thể dẫn đến mất ngủ mãn tính, rối loạn nhịp sinh học và suy giảm miễn dịch.

Ngay cả khi bạn không sử dụng điện thoại trong lúc ngủ, nếu thiết bị vẫn bật kết nối di động hoặc Wi-Fi, nó vẫn âm thầm phát ra sóng vô tuyến ở mức thấp nhưng liên tục, đặc biệt khi có thông báo, cập nhật ứng dụng hoặc cuộc gọi đến.

Để hạn chế tác động này, hãy thực hiện một trong các cách sau:

- Đặt điện thoại cách xa ít nhất 1 – 2 mét, chẳng hạn trên bàn làm việc hoặc ở phòng bên.

- Bật chế độ máy bay nếu bạn cần đồng hồ báo thức nhưng không cần nhận thông báo ban đêm.

- Sử dụng đồng hồ báo thức vật lý để hoàn toàn loại bỏ sự phụ thuộc vào điện thoại khi ngủ.

Việc thay đổi nhỏ này có thể giúp giảm mức tiếp xúc với bức xạ EMF từ 25% đến 40% hoặc hơn, tùy theo thói quen sử dụng thiết bị trong lúc ngủ.

5. Tránh để điện thoại trong túi quần trước, đặc biệt là với nam giới

Túi quần trước là một trong những vị trí phổ biến và cũng nguy hiểm nhất để cất giữ điện thoại di động, đặc biệt đối với nam giới. Điều mà nhiều người không nhận ra là điện thoại không được thiết kế để mang sát cơ thể trong thời gian dài, đặc biệt ở khu vực nhạy cảm như vùng hạ vị.

Khi bạn đặt điện thoại trong túi quần, ngay cả khi không sử dụng, thiết bị vẫn liên tục phát tín hiệu di động, Wi-Fi hoặc Bluetooth tạo ra bức xạ EMF ở khoảng cách cực gần với các cơ quan sinh sản.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc thường xuyên với bức xạ EMF và sự suy giảm chất lượng tinh trùng ở nam giới. Một số khảo sát gần đây cho thấy từ 25% đến 30% nam giới trong độ tuổi sinh sản đang gặp tình trạng suy giảm số lượng và khả năng vận động của tinh trùng, một phần có thể liên quan đến thói quen mang điện thoại trong túi quần.

Dù chưa có kết luận mang tính quyết định về tác động lâu dài nhưng các chuyên gia sức khỏe đều đồng ý rằng việc hạn chế phơi nhiễm sóng điện từ ở khu vực nhạy cảm là cần thiết.

Hãy cất điện thoại trong balo, túi áo khoác hoặc trên bàn khi không sử dụng. Đây là một biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng có thể tạo ra khác biệt lớn cho sức khỏe sinh sản về lâu dài.

6. Hạn chế sử dụng điện thoại khi đang lái xe hoặc di chuyển bằng tàu hỏa

Việc sử dụng điện thoại khi lái xe vốn đã được cảnh báo vì nguy cơ gây mất tập trung và tai nạn giao thông. Nhưng ngay cả khi bạn chỉ đơn thuần nghe gọi hoặc lướt điện thoại trong xe hơi hoặc tàu hỏa, thì nguy cơ về sức khỏe do EMF gây ra cũng không hề nhỏ.

Lý do là vì kết cấu kim loại của phương tiện (như vỏ xe, thân tàu) có xu hướng phản xạ và khuếch đại sóng vô tuyến, khiến tín hiệu bị dội ngược nhiều lần và tạo ra hiệu ứng “buồng cộng hưởng”. Khi đó, cơ thể bạn có thể phải hấp thụ mức bức xạ cao hơn bình thường, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng điện thoại ở khoảng cách gần, như cầm sát tai.

Ngoài ra, khi di chuyển liên tục qua các vùng phủ sóng khác nhau, điện thoại sẽ phải liên tục tìm kiếm và chuyển đổi giữa các trạm phát sóng. Quá trình này khiến thiết bị phát ra sóng với công suất cao hơn để duy trì kết nối ổn định, đồng nghĩa với việc bức xạ tăng vọt, đôi khi lên tới mức tối đa được cho phép.

Vì vậy, nếu bạn cần sử dụng điện thoại khi đang di chuyển, hãy dùng tai nghe hoặc chế độ rảnh tay. Đây là một thói quen nhỏ nhưng mang lại lợi ích lớn nếu bạn thường xuyên di chuyển mỗi ngày.

7. Luôn để mặt trước của điện thoại quay ra ngoài, tránh áp sát cơ thể

Một mẹo đơn giản nhưng ít ai để ý đó là hướng đặt điện thoại trong túi hay khi mang theo bên người cũng ảnh hưởng đến mức độ phơi nhiễm bức xạ EMF. Nhiều dòng điện thoại hiện nay có thiết kế mặt trước (màn hình) tích hợp các thành phần phát sóng chính như ăng-ten Wi-Fi, di động và cảm biến.

Khi bạn để mặt trước quay vào trong, áp sát cơ thể, phần bức xạ phát ra từ điện thoại sẽ tiếp xúc trực tiếp với các cơ quan nội tạng ở khoảng cách gần nhất.

Ngược lại, nếu bạn đặt mặt sau của điện thoại hướng vào cơ thể, khoảng cách giữa nguồn phát sóng và cơ thể sẽ được gián tiếp tăng lên nhờ độ dày của chính thiết bị. Sự thay đổi khoảng cách dù chỉ vài milimet cũng có thể giảm đáng kể lượng bức xạ mà cơ thể hấp thụ, do bức xạ EMF giảm theo cấp số nhân khi khoảng cách tăng.

Mẹo này đặc biệt quan trọng nếu bạn có thói quen để điện thoại trong túi quần, túi áo ngực hoặc đeo sát người. Tuy nhiên, kể cả khi bạn chỉ cầm điện thoại thường xuyên hoặc đặt gần người trong lúc làm việc, tư thế và hướng đặt cũng là yếu tố nên lưu ý để tối ưu mức độ an toàn.

Đây không phải là giải pháp thay thế cho việc giữ khoảng cách với thiết bị, nhưng là một biện pháp phụ trợ hữu hiệu giúp bạn giảm thêm một phần rủi ro mà không cần thay đổi quá nhiều thói quen sử dụng hàng ngày.

8. Hạn chế sử dụng điện thoại di động trong thời kỳ mang thai

Trong thai kỳ, cơ thể của người mẹ và sự phát triển của em bé trong bụng cực kỳ nhạy cảm với tác động của môi trường xung quanh. Bức xạ điện từ từ điện thoại di động có thể là một yếu tố gây lo ngại.

Vì vậy, giới hạn việc sử dụng, mang theo và tiếp xúc với điện thoại di động trong thời gian mang thai là một biện pháp phòng ngừa quan trọng để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Lý do là vì thai nhi đang trong giai đoạn phát triển nhanh chóng và cực kỳ dễ bị tổn thương bởi những trường điện từ và bức xạ không tự nhiên, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ và các cơ quan quan trọng khác.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, tiếp xúc lâu dài với EMF trong thai kỳ có thể có liên quan đến các vấn đề phát triển, bao gồm cả các rối loạn như chứng tự kỷ ở trẻ sơ sinh.

Để đảm bảo sự phát triển tối ưu cho trẻ, giảm thiểu tiếp xúc với EMF sẽ tạo điều kiện cho quá trình phát triển tự nhiên của em bé, giúp giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn từ bức xạ điện thoại.

Các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ mang thai nên hạn chế sử dụng điện thoại di động khi không cần thiết và đặt điện thoại cách xa cơ thể để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và con.

9. Tắt các kết nối không dây như Bluetooth, Wi-Fi và điểm phát sóng khi không sử dụng

Nhiều người có thói quen để Bluetooth, Wi-Fi hoặc điểm phát sóng (hotspot) luôn bật, ngay cả khi không cần đến. Tuy nhiên, đây đều là các tính năng sử dụng tần số vô tuyến (RF), nguồn phát bức xạ điện từ (EMF) âm thầm nhưng liên tục quanh bạn. Việc bật đồng thời các kết nối này khiến thiết bị di động phát ra nhiều luồng bức xạ cùng lúc, làm tăng đáng kể mức độ phơi nhiễm.

Đặc biệt khi bạn gọi điện trong lúc Bluetooth, Wi-Fi và hotspot đều đang hoạt động, mức hấp thụ bức xạ riêng (SAR) có thể vượt quá ngưỡng an toàn khuyến nghị. Chỉ cần một thao tác đơn giản, tắt các kết nối không cần thiết bạn đã giảm đáng kể lượng bức xạ không mong muốn tiếp xúc mỗi ngày.

10. Sử dụng túi đeo hông, thắt lưng để mang điện thoại

Thay vì bỏ điện thoại vào túi quần trước hoặc sau, vốn là những vị trí gần với các cơ quan nhạy cảm. Hãy cân nhắc sử dụng túi đeo hông, thắt lưng để tạo một khoảng cách vật lý giữa thiết bị và cơ thể. Đây là một giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả, đặc biệt nếu bạn thường xuyên mang theo điện thoại cả ngày.

Vì mức độ phơi nhiễm bức xạ giảm nhanh theo khoảng cách, chỉ cần đưa thiết bị ra xa vài centimet cũng có thể giúp giảm từ 10–20% lượng bức xạ EMF tùy theo điều kiện mạng.

Mặc dù cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng khoa học nào khẳng định chắc chắn ảnh hưởng nguy hại của năng lượng sóng điện từ đến sức khỏe con người nhưng việc áp dụng những biện pháp thay đổi nhỏ trong thói quen sử dụng điện thoại di động có thể giúp giảm thiểu những nguy cơ tiềm ẩn.