Những thách thức trong xóa đói giảm nghèo

(Baonghean) - Theo thống kê, Nghệ An hiện có 138 nghìn hộ nghèo chiếm tỷ lệ 18,79%, tập trung ở các huyện Kỳ Sơn (tỷ lệ 72,50%), Tương Dương (65,21%), Quỳ Châu (52,78%,) Quế Phong (50,53%), Con Cuông (44,03%)...

Nhiều năm qua với sự nỗ lực của các cấp, các ngành cũng như sự chung tay của toàn xã hội, hàng năm có hàng chục nghìn hộ thoát nghèo. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn lắm thách thức trong công tác xoá đói giảm nghèo bền vững.

Những nỗ lực đáng ghi nhận

Cách đây 9 năm, với số vốn vay 3 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách - Xã hội, bà Cụt Thị Loan ở bản Côi, xã Lượng Minh (Tương Dương) đã mua một cặp bò giống về nuôi. Từ cặp bò này đến nay bà có tới 8 con bò, bê lớn nhỏ với tổng trị giá thành tiền xấp xỉ 50 triệu đồng. Nhờ đó, gia đình bà Loan đã khỏi đói, thoát nghèo. Không chỉ có bà Loan mà mấy năm gần đây, với sự hỗ trợ của các ngân hàng chính sách, quỹ xoá đói giảm nghèo và các cơ quan, đơn vị nhận đỡ đầu, nhiều gia đình ở miền núi lấy nuôi trâu bò làm hướng thoát nghèo.



Mô hinh trồng rau sạch ở bản Phòng xã Thạch Giám (Tương Dương).

Theo thông tin từ phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kỳ Sơn, hiện toàn địa bàn huyện có khoảng 46 nghìn con trâu bò, tăng gấp rưỡi so với năm 2005.

Bằng các hình thức phong phú, đa dạng trong tuyên truyền như Ngày Vì người nghèo, xây nhà Đại đoàn kết, Quỹ Vì người nghèo”… đã khơi dậy truyền thống “tương thân tương ái” “lá lành đùm lá rách” trong các tầng lớp nhân dân tỉnh ta. Chỉ tính trong 9 tháng đầu năm 2012, toàn tỉnh đã vận động được 16,183 tỷ đồng và nhiều tài sản khác trị giá 1,33 tỷ đồng đưa vào Quỹ Vì người nghèo; xây dưng 822 nhà mới, sửa chữa 281 nhà khác. Các địa phương trong tỉnh cũng thực hiện hàng trăm dự án xây dựng đường sá, cầu cống, trường học... cùng với các hình thức khác như cấp phát thuốc, khám, chữa bệnh, giúp học sinh học tập, giúp phát triển sản xuất... Ngoài ra, vấn đề tạo nghề, tạo việc cho người nghèo cũng được chú trọng. Từ đầu năm đến nay toàn tỉnh đã có gần 27 nghìn lao động có việc làm ổn định, trong đó có 10.600 người tham gia xuất khẩu lao động; hơn 4.200 người được hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp với tổng số tiền gần 26,3 tỷ đồng.

Và những thách thức

Là một tỉnh có tới 3 huyện trong tổng số 62 huyện nghèo trong cả nước cùng với tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo trong tỉnh khá cao, từ nhiều năm qua các cấp các ngành ở Nghệ An đã nỗ lực thực hiện nhiều chủ trương giải pháp để xoá đói giảm nghèo một cách bền vững. Tuy nhiên, hiệu quả vẫn chưa được như mong muốn. Cách đây ít lâu, báo chí phản ánh về tình trạng mận tam hoa, gừng, ngô, sắn cao sản ở Kỳ Sơn... bị rớt giá thê thảm. Bí thư Đảng uỷ xã Mường Lống cho biết, trồng mận tam hoa là chủ trương của trên đưa về cho dân thực hiện để thay thế cây thuốc phiện. Nhưng 5 năm trở lại đây, do không còn được trợ giá nữa nên dân bản gặp rất nhiều khó khăn, công tác vận động nhân dân chấm dứt tái trồng cây thuốc phiện lại càng khó. Quả thật, đối với một số dự án xoá đói giảm nghèo một khi bị cắt “nguồn sữa mẹ” thì hết sức nan giải.

Theo một cán bộ Sở Lao động – Thương binh & Xã hội thì các cấp, các ngành đã rất nỗ lực trong công tác đào tạo ngành nghề, xây dựng làng nghề truyền thống, thực hiện các dự án hạ tầng cơ sở, đưa cây, con giống mới thay thế tập quán canh tác cũ... Tuy nhiên, việc tìm đầu ra như bố trí lao động có nghề, tiêu thụ sản phẩm đang là vấn đề nan giải.

Ngoài ra, hiện nay cơ quan chuyên trách của tỉnh đang khẩn trương thực hiện đề án xây dựng khu định cư cho 726 hộ ở các làng chài trên sông Lam thuộc các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Thanh Chương, Đô Lương, Anh Sơn. Dù tiến độ thực hiện đề án trong từng địa phương còn khác nhau nhưng đó là sự nỗ lực lớn của tỉnh ta trong điều kiện khó khăn chung hiện nay. Theo ông Nguyễn Văn Minh, đại diện làng chài ở Nam Lộc (Nam Đàn) thì: “Cấp trên đã tạo điều kiện cơ sở hạ tầng như đường sá, mương thoát nước, đường điện, bà con đang khẩn trương làm nhà tuỳ theo điều kiện kinh tế của mình. Tuy nhiên, chúng tôi đang lo là sau khi có nhà, có đất (mỗi hộ được nhận đất ở từ 200 – 300m2) thì chúng tôi sẽ lấy đất đâu để làm ăn trong khi nghề chài lưới không còn hiệu quả”. Đó hẳn không chỉ là suy nghĩ của 64 hộ làng chài ở Nam Lộc mà còn của nhiều hộ dân ở các khu tái định cư hiện nay?

Được biết, trong toàn tỉnh hiện còn gần 16% số hộ cận nghèo, chỉ một cơn bão, trận lũ hoặc một tai hoạ nhỏ khác cũng có thể có mấy phần trăm trong số này “nhảy” sang số hộ nghèo, thêm một thách thức không nhỏ đối với công tác xoá đói giảm nghèo bền vững.

Thực tế cho thấy, còn nhiều vấn đề đặt ra cho công tác xoá đói giảm nghèo bền vững. Trong đó có một vấn đề cần thực hiện là các cấp chính quyền và các cơ quan chức năng cần đánh giá số hộ nghèo, tình trạng nghèo thật đầy đủ, khách quan và chính xác để cơ quan có thẩm quyền có chủ trương, chính sách, giải pháp phù hợp. Mặt khác cũng cần đấu tranh với những tư tưởng lệnh lạc như trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước và sự hỗ trợ xã hội của một bộ phận cán bộ cơ sở và một số hộ nghèo.

Việt Long