Những thách thức từ sức mua

(Baonghean.vn) - Phát triển mạng lưới chợ ở thành phố Vinh là một trong những nhiệm vụ quan trọng của thành phố bởi những thế mạnh về thương mại dịch vụ đã có từ xưa cho đến nay. Trong tiến trình phát triển của một đô thị loại I, nhu cầu nâng cấp, đầu tư các chợ thành các trung tâm thương mại dịch vụ lại đang mâu thuẫn với sức mua của người dân, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bế đầu ra…

Đến nay thành phố Vinh có 19 chợ, trong đó có 4 chợ loại 1 là chợ Vinh, chợ Ga, chợ Hưng Dũng và chợ Bến Thủy; 3 chợ loại 2 là chợ Cửa Bắc, chợ Kênh Bắc và chợ Mai Dâu; còn lại 11 chợ là chợ loại 3 ( chợ Quán Bánh, chợ Cầu Thông, chợ Cọi, chợ Đông Vĩnh, chợ Quyết…) .Nhìn chung các chợ đều đã được nâng cấp, đầu tư bằng nhiều nguồn vốn, cả ngân sách lẫn sức dân. Còn chợ Ga Vinh chưa chọn được nhà đầu tư bởi Xí nghiệp xây dựng tư nhân số 1 Lai Châu nay đã bỏ cuộc, chợ cầu thực phẩm do công ty TNHH Thiện Tài đầu tư cũng đang là bãi đất trống.

Nằm trong kế hoạch chuyển đổi mô hình chợ, phát triển chợ, qui hoạch lại mạng lưới chợ, Thành phố Vinh đã có nhiều nỗ lực trong thu hút đầu tư, khai thác tiềm lực trong dân đầu tư nâng cấp nhiều chợ khang trang đồng bộ về cơ sở vật chất. Chợ Vinh là chợ trung tâm của thành phố, hiện đã đầu tư xây dựng mới đình chính , khánh thành năm 2009 với tổng mức đầu tư 185 tỷ đồng, chợ đã đi vào hoạt động ổn định với 1200 hộ kinh doanh. Khu vực đình phía Tây là khu qui hoạch chợ đầu mối nông sản tại Vinh đang được UBND tỉnh cho phép thành phố đầu tư và công ty TNHH Sông Tiền đang lập dự án đầu tư với số tiền 20 tỷ đồng. Chợ Bến Thủy, chợ Cửa Bắc, Kênh Bắc trước đây là những chợ do UBND các phường quản lý với mô hình là Ban quản lý chợ. Thực hiện mô hình chuyển đổi, 3 chợ này hiện nay đang do 3 HTX kinh doanh khai thác chợ. 3 chợ này đã được đầu tư nâng cấp với số tiền 1,2 tỷ đồng. Chợ Cọi là một chợ có lợi thế hiện đã thu hút đầu tư nâng cấp trên 12 tỷ đồng, hiện nay đã đi vào hoạt động ổn định. Chợ Tecco do công ty ĐT XD Tecco đầu tư nhằm đáp ứng như cầu mua bán cho khu đô thị mới Vinh Tân hiện đang hoạt động với gần 50 hộ kinh doanh.

Chợ tạm vẫn thu hút đông người lao động đến mua sắm do giá cả rẻ hơn
( ảnh chụp tại chợ Quán Lau)

Bên cạnh việc thu hút đầu tư, huy động sức dân vào phát triển chợ thì công tác chuyển đổi mô hình hoạt động các chợ cũng được đẩy mạnh. Căn cứ vào Thông báo của Ban Thường vụ Thành ủy và kế hoạch chuyển đổi, UBND thành phố Vinh đã chỉ đạo điểm chuyển đổi sang mô hình HTX kinh doanh khai thác chợ đối với Ban quản lý 3 chợ Kênh Bắc, Bến Thủy, chợ Cửa Bắc. Thành phố đã tổ chức tuyên truyền, quán triệt cho các Ban quản lý chợ và các hộ tiểu thương. Đến nay 3 chợ đã hoạt động theo mô hình HTX. Hiệu quả kinh doanh của các chợ sau chuyển đổi tăng khá: trước khi chuyển đổi: tổng mức thu phí là 972 triệu đồng ( năm 2008), sau chuyển đổi thu phí đạt 3.240 triệu đồng ( năm 2011), nộp ngân sách nhà nước năm 2009 là 304 triệu đồng, năm 2011 là 596 triệu đồng.

Chợ được nâng cấp đảm bảo điều kiện kinh doanh, vệ sinh và đáp ứng được các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy, mặt khác đảm bảo mỹ quan thành phố. Thế nhưng hiện nay không ít chợ sau khi được đầu tư khang trang lại vắng khách hơn trước, người mua ngại vào do vừa đắt, vừa xa. Đối với người dân thành phố, việc đi vào chợ chủ yếu mua sắm thực phẩm, rau xanh, quần áo và một phần đồ dùng sinh hoạt. Nhưng do chỗ ngồi được đấu thầu cao, ( hàng chục đến hàng trăm triệu đồng) , càng rộng, càng sạch lại càng đắt nên các hộ buôn bán chỉ còn biết cộng “ khấu hao” mặt bằng vào trong giá thành sản phẩm “ tặng “ người mua. Vì thế, con cá, con tôm, cái quần, cái áo cũng đắt hơn hơn trước. Người dân lại có xu hướng quay ra ngoài đường, nơi những gánh hàng quê đặt vội, những bì khoai, chậu cá …chưa có giá “ mặt bằng”. Hoặc đến với những chợ tạm như chợ Quang Trung 1 , chợ Nghi Phú… Cũng một kg cá thu, có chợ bán 200 ngàn đồng, có chợ bán 290.000 đồng.

Không ít chợ sau đầu tư nâng cấp, mặt tiền thành các cửa hàng, cửa hiệu cao tầng sáng choang để bán xe máy , thuốc tây, kính mũ… song ế ẩm. Quan sát thấy trước chợ Đại học, nay rất khang trang nhưng các cửa hàng bán xe máy rất vắng khách. Trong thành phố các cửa hàng, cửa hiệu mọc lên san sát, trong khi đó thu nhập của phần lớn người dân thành dân lao động thành phố không cao là nguyên nhân hàng chu chuyển chậm. Ngay cả chợ Vinh cũng đang chịu sự cạnh tranh gay gắt từ các siêu thị.

Như vậy, nhu cầu đầu tư nâng cấp các chợ cũng rất lớn. Nhiều chợ đang “khát khao” thu hút đầu tư, nâng cấp như chợ Nghi Phú, chợ Ga, chợ Nghi Ân, chợ cầu thực phẩm…Song đầu tư xong hoạt động không hiệu quả bởi sức mua yếu cũng là điều khiến các hộ tiểu thương và các nhà đầu tư quan ngại.

Châu lan