Kiến tạo nền móng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới - Kỳ 1: Nhìn thẳng vào sự thật
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An khóa XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 đã nhận diện rõ tiềm năng, thế mạnh, những giá trị đặc thù của tỉnh, đồng thời thẳng thắn chỉ ra các thách thức và điểm nghẽn cản trở phát triển. Trên cơ sở đó, đã đề ra các phương thức và cách tiếp cận mới, từ quan điểm đến chiến lược, nhằm tạo ra những đột phá quan trọng trong nhiệm kỳ 2020-2025.
Đức Chuyên - Thành Duy • 2/10/2024
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An khóa XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 đã nhận diện rõ tiềm năng, thế mạnh, những giá trị đặc thù của tỉnh, đồng thời thẳng thắn chỉ ra các thách thức và điểm nghẽn cản trở phát triển. Trên cơ sở đó, đã đề ra các phương thức và cách tiếp cận mới, từ quan điểm đến chiến lược, nhằm tạo ra những đột phá quan trọng trong nhiệm kỳ 2020-2025.
.png)
Được ví như “một Việt Nam thu nhỏ”, Nghệ An là một trong số ít địa phương hội tụ đủ 3 vùng địa lý, với miền núi là sự nối dài của Tây Bắc Bộ và một vùng đồng bằng rộng lớn nhìn ra Vịnh Bắc Bộ, cùng vùng biển lên tới 761.000km2. Là tỉnh lớn nhất cả nước, dân số đông, lực lượng lao động dồi dào, nhưng đến hết năm 2020, quy mô nền kinh tế của Nghệ An (GRDP) mới đạt hơn 144.532 tỷ đồng, chiếm 12,5% quy mô GRDP của vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ và bằng 1,97% quy mô GDP toàn quốc.
Trong giai đoạn 2014 - 2020, tăng trưởng tổng sản phẩm bình quân đầu người (GRDP/người) của Nghệ An chỉ đạt mức 5,55%, thấp hơn nhiều với tốc độ tăng bình quân chung của vùng Bắc Trung Bộ, duyên hải Trung Bộ (6,11%/năm). Tính chung, GRDP bình quân đầu người của tỉnh đến năm 2020 mới đạt 42,9 triệu đồng, thấp nhất trong 14 tỉnh, thành của vùng.
Nghệ An chưa “trở thành một trong những tỉnh khá nhất miền Bắc”, mà còn bị các tỉnh lân cận vượt qua, cụ thể: Nếu năm 2013, GRDP bình quân đầu người của Nghệ An cao hơn Thanh Hóa là 1,2 triệu đồng thì đến năm 2020 lại thấp hơn 8,5 triệu đồng; với Hà Tĩnh từ mức thấp hơn 5,1 triệu đồng lên 20,7 triệu đồng; với Quảng Bình từ mức thấp hơn 2,1 triệu đồng lên 3,9 triệu đồng. Tính chung, đến hết năm 2020, GRDP bình quân đầu người của tỉnh Nghệ An (42,9 triệu đồng) chỉ bằng 0,75 lần trung bình của vùng (56,9 triệu đồng) và bằng 0,52 lần GDP bình quân đầu người của toàn nền kinh tế (82,7 triệu đồng).
.png)
Kết thúc năm 2020, việc thực hiện các mục tiêu quan trọng, chủ yếu là “cơ bản trở thành một tỉnh công nghiệp” của Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020 cũng không đạt.
Trong bối cảnh đó, chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh khóa XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025, toàn Đảng bộ tỉnh đã triển khai đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật; xem xét, đánh giá kỹ lưỡng những ưu điểm, những hạn chế, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo trên các lĩnh vực; chỉ rõ những nguyên nhân, rút ra những bài học kinh nghiệm; đề ra các quyết sách đúng đắn, kịp thời và phù hợp với tình hình thực tiễn để lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện đạt được sự đột phá thực sự trong khóa XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
.png)
Cán bộ, đảng viên, nhân dân, các nhân sĩ, trí thức trong và ngoài tỉnh, bằng tình cảm, trách nhiệm, sự trăn trở với quê hương đã có nhiều ý kiến góp ý gửi về Đại hội. Thời điểm đó, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại, Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An Trương Đình Tuyển cho rằng: Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX sẽ là một diễn đàn của những ý tưởng mới, sáng tạo, của những tư duy đột phá, không sợ hãi. Với động cơ trong sáng và tấm lòng nhiệt huyết với quê hương, cứ mạnh dạn hành động rồi thực tiễn sẽ cho thấy dần, cái chính là không được bảo thủ, dũng cảm thừa nhận sai lầm và kiên quyết sửa chữa sai lầm.
Nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại nêu quan điểm: Nhiều người nói Nghệ An là vùng đất “địa linh nhân kiệt” nhưng cần hiểu rằng, chỉ khi chuyển được phẩm chất nổi trội của từng cá nhân thành cái tốt của cả hệ thống mới phát huy được tinh thần khai sáng và Nghệ An mới phát triển bứt phá được. Lãnh đạo và nhân dân Nghệ An phải dám đối đầu với thách thức. Có đối đầu với thách thức, chúng ta mới biết ta là ai và có thể làm được những gì.
Còn PGS.TS Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Tổ phó Tổ tư vấn kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An gợi mở: Trong nhiệm kỳ 2020-2025, mục tiêu phát triển đô thị cần được chú trọng với tư cách là trục quyết định. Có đô thị hóa, hiện đại hóa thì mới có trung tâm đổi mới, sáng tạo, trung tâm tăng trưởng, liên kết phát triển công nghiệp, dịch vụ đẳng cấp. Ông cũng cho rằng: Cần xác định phát triển lực lượng doanh nghiệp và thu hút các nhà đầu tư chiến lược là nhiệm vụ ưu tiên, thậm chí ưu tiên hàng đầu của giai đoạn tới. Chương trình phát triển lực lượng doanh nghiệp với nội hàm: Khuyến khích phát triển doanh nghiệp trong tỉnh; thu hút một số nhà đầu tư chiến lược có năng lực tạo chuỗi sản xuất hiện đại và tạo chân dung phát triển của tỉnh; chương trình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; gắn với nỗ lực cải cách thể chế và các quyết sách chiến lược của tỉnh. “Phải tập trung ưu tiên cho việc thực hiện bằng được nhiệm vụ, giải pháp ưu tiên này”, vị PGS. TS người Quỳnh Lập, TX. Hoàng Mai góp ý.
Trên tinh thần phát huy dân chủ, trí tuệ tập thể, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XVIII đã nghiêm túc lắng nghe, tiếp thu cầu thị, tối đa ý kiến đóng góp của các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc và của cán bộ, đảng viên, nhân sĩ, trí thức; qua đó góp phần nâng cao chất lượng các văn kiện trình Đại hội XIX, nhất là đối với những vấn đề mới, vấn đề khó; quyết trả lời cho kỳ được câu hỏi và cũng là trăn trở lớn nhất của Đảng bộ, Nhân dân tỉnh Nghệ An: Người xứ Nghệ thông minh, học giỏi, cần cù, chịu khó lại sở hữu một vùng đất giàu tiềm năng nhưng quê hương mãi vẫn “thu chưa đủ chi”, chưa nói đến chuyện khá, giàu?
.png)
Tháng 10/2020, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An khóa XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 được tổ chức, là đại hội của “đoàn kết, dân chủ, kỷ cương, sáng tạo, phát triển”. Đích thân đồng chí Thủ tướng Chính phủ đã thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước về chỉ đạo Đại hội. Bài phát biểu chỉ đạo của người đứng đầu Chính phủ thẳng thắn chỉ rõ: Nghệ An vẫn còn là một tỉnh nghèo, vẫn là tỉnh nhận trợ cấp ngân sách lớn. Mặc dù có cố gắng nhưng chưa có dự án động lực nên còn phát triển theo chiều rộng, giá trị gia tăng thấp, thu chưa đủ chi và phải có sức phấn đấu mạnh mẽ hơn thì mới vượt qua nút thắt này.
Báo cáo trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh khóa XIX, nhiệm kỳ 2020-2025 thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại, bất cập như: Tăng trưởng khá nhưng chất lượng tăng trưởng chưa cao, sức cạnh tranh thấp. Thu hút đầu tư chậm, chưa có những dự án lớn mang tính động lực, tác động mạnh mẽ đến chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thu ngân sách. Đầu tư công còn dàn trải, chưa tập trung vào các khu vực, công trình trọng điểm. Kết cấu hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, nhất là hạ tầng giao thông trọng yếu. Chất lượng xây dựng, quản lý và thực hiện quy hoạch chưa theo kịp yêu cầu phát triển. Thành phố Vinh phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và mục tiêu đề ra theo yêu cầu Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị. Nhiều tiềm năng của vùng miền Tây Nghệ An khai thác hiệu quả chưa cao.
Trên cơ sở, phân tích, đánh giá đúng đắn tình hình, nhận thức rõ hạn chế, Đại hội XIX thể hiện sâu sắc tinh thần, ý chí, nguyện vọng đổi mới; biểu thị quyết tâm cao hơn, khát vọng lớn hơn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Nghệ An trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 với nhiều tư duy, cách làm mới, thể hiện rõ trong văn kiện. Đó là “thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ phát triển chiều rộng sang chiều sâu và có tầm nhìn dài hạn”; “chú trọng phát triển một số ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có hàm lượng khoa học - công nghệ, ứng dụng công nghệ cao”; “đẩy nhanh xây dựng, phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp, dịch vụ logistics, khu đô thị ven biển theo hướng tiếp cận mô hình sinh thái, có sức hấp dẫn các nhà đầu tư”; “tiếp tục bổ sung cơ chế, chính sách và ưu tiên nguồn lực phát triển 3 vùng kinh tế trọng điểm: Phát triển thành phố Vinh - thị xã Cửa Lò, các huyện Đông Nam của tỉnh gắn với vùng Nam Nghệ An - Bắc Hà Tĩnh; phát triển vùng Hoàng Mai gắn với vùng Nam Thanh Hóa - Bắc Nghệ An; phát triển vùng miền Tây Nghệ An, trọng tâm là Thái Hòa - Nghĩa Đàn - Đô Lương - Tân Kỳ - Con Cuông - Quỳ Hợp”; “nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, chủ động, sáng tạo và tích cực hội nhập toàn diện, sâu rộng”…
Đại hội xác định tập trung lãnh đạo, chỉ đạo 3 đột phá phát triển trong nhiệm kỳ 2020-2025 gồm: Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh gắn với cải cách hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành. Tiếp tục đào tạo, phát triển và thu hút nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Tiếp tục phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng trọng điểm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Để từ đó hiện thực hóa “Khát vọng sông Lam”, xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá của khu vực phía Bắc và cả nước là mục tiêu xuyên suốt trong nhiệm kỳ 2020-2025 của Đảng bộ, nhân dân tỉnh Nghệ An.
Thành công của Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh khóa XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 không chỉ thể hiện qua hoàn thành tốt các nội dung đề ra, mà còn biểu thị niềm tin, tinh thần đoàn kết, dân chủ, kỷ cương, đổi mới, phát triển của toàn Đảng bộ, quân và dân tỉnh nhà. Nghị quyết Đại hội XIX được thông qua là kết quả của sự kết tinh trí tuệ và quyết tâm chính trị cao. “Thành công của Đại hội có ý nghĩa rất quan trọng, mở ra giai đoạn phát triển mới của tỉnh nhà”, Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý khẳng định trong phát biểu bế mạc Đại hội XIX.
(Còn nữa)