Sở Y tế Nghệ An đề nghị tăng cường phòng chống ngộ độc do cá nóc
Tại nhiều xã miền biển Nghệ An, cá nóc vẫn được bày bán công khai và được người dân chế biến thành món ăn, bất chấp cảnh báo ngộ độc.
Ngày 7/11, Sở Y tế Nghệ An có Văn bản số 3799/SYT-NVY “Về việc tăng cường phòng, chống ngộ độc thực phẩm do cá nóc” gửi Sở Công Thương; Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn; Uỷ ban nhân dân các huyện Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Nghi Lộc, thị xã Cửa Lò, thị xã Hoàng Mai.
Theo đó, Sở Y tế - cơ quan thường trực Ban chỉ đạo An toàn thực phẩm tỉnh đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương căn cứ quy định phân công, phân cấp quản lý an toàn thực phẩm và các quy định liên quan để chỉ đạo triển khai công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trong việc đánh bắt, kinh doanh, tiêu thụ cá nóc. Trong đó, tập trung tuyên truyền về khai thác, thu gom, chế biến, kinh doanh cá nóc và đẩy mạnh kiểm tra, xử lý các vi phạm theo thẩm quyền (nếu có).
Đề nghị Uỷ ban nhân dân các huyện Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Nghi Lộc, thị xã Cửa Lò, thị xã Hoàng Mai: Chỉ đạo các cơ quan chức năng tại địa phương tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục kiến thức an toàn thực phẩm cho cán bộ và nhân dân để chủ động phòng ngừa ngộ độc do cá nóc; tăng cường công tác kiểm tra an toàn thực phẩm nói chung và kinh doanh cá nóc nói riêng theo phân công, phân cấp trên địa bàn quản lý.
Chuẩn bị sẵn sàng các phương án, lực lượng, phương tiện, vật tư, hóa chất để kịp thời khắc phục, giảm thiểu ảnh hưởng khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra; xử trí vụ ngộ độc thực phẩm (nếu có) theo quy định tại Hướng dẫn số 2954/HD-SYT ngày 21/10/2019 của Sở Y tế về việc hướng dẫn triển khai xử trí vụ ngộ độc thực phẩm trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Được biết, văn bản của Sở Y tế ra đời trong bối cảnh hiện nay tại nhiều xã miền biển trong tỉnh, cá nóc vẫn được bày bán công khai ở chợ đầu mối, chợ dân sinh và người dân chế biến thành món ăn, sử dụng khá phổ biến trong bữa ăn hằng ngày... bất chấp cảnh báo ngộ độc do ăn phải cá nóc.
Cá nóc còn gọi là cá cóc, cá bống biển, cá đùi gà. Trên thế giới bộ cá nóc Tetraodontiformaes có 9 họ, bao gồm trên 400 loài, thuộc 13 giống. Tại Việt Nam cá nóc có gần 70 loài khác nhau, sống ở nước mặn nhiều hơn ở nước ngọt, phân bố dọc bờ biển từ Bắc vào Nam, tập trung nhiều ở ven biển miền Trung. Trong đó có khoảng 30 loài là cá độc.
Độc tố Tetrodotoxin có trong cá nóc là chất độc cực mạnh. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, khoảng 10 gram thịt cá nóc chứa độc tố Tetrodotoxin khiến người từ khỏe mạnh rơi vào tình trạng ngộ độc. Khoảng từ 1 - 2mg chất độc Tetrodotoxin gây nên tử vong cho con người nếu không được cấp cứu, chữa trị kịp thời.
Độc tố Tetrodotoxin trong cá nóc chỉ giảm một nửa khi đun sôi ở 100 độ C trong 6 giờ và bị phá hủy hoàn toàn khi đun ở 200 độ C trong 10 phút. Vì vậy, cách xử lý, sơ chế và chế biến thông thường (nấu, nướng chín) hay phơi khô, độc tố này chưa bị phá hủy.
Đến nay, ngộ độc cá nóc vẫn chưa có thuốc đặc trị. Người bị ngộ độc cá nóc bị ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tính mạng. Vì vậy, để phòng tránh ngộ độc cá nóc, biện pháp hữu hiệu nhất là không ăn bất cứ thực phẩm nào được chế biến từ cá nóc.
- Loại bỏ cá nóc ngay từ khi kéo lưới, đánh bắt tại bến cá.
- Loại bỏ cá nóc lẫn trong cá thường khi phơi khô.
- Không làm chả cá nóc, bột cá nóc hoặc các sản phẩm cá nóc khác để bán.
- Không ăn cá nóc tươi và các sản phẩm chế biến từ cá nóc.
Để đề phòng ngộ độc cá nóc, cách tốt nhất là hãy “nói không với cá nóc”.