P.Thủ tướng Nguyễn Công Tạn: Ba tâm huyết lớn cho nông nghiệp, nông dân

(Baonghean) - LTS: Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn là một trong những nhà lãnh đạo Chính phủ tâm huyết với người nông dân, với nền sản xuất nông nghiệp nước ta và đã có những đóng góp lớn từ khi đang là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn... Đồng chí vừa qua đời ngày 1/11/2014 tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, hưởng thọ 80 tuổi. Báo Nghệ An trân trọng giới thiệu bài viết về Phó Thủ tướng của đồng chí Lê Doãn Hợp - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông; nguyên Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An...

Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Công Tạn thăm một cánh đồng mía năng suất cao. Ảnh: Tư liệu

Là một người được may mắn làm việc nhiều lần với Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn, được tiếp kiến khá nhiều lần với nguyên Phó Thủ tướng khi đồng chí về nghỉ hưu, tôi viết vài lời tưởng nhớ khi nghe tin đồng chí vừa từ trần. Có thể nói, cuộc đời Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn luôn gắn liền với nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Với Nghệ An - quê Bác, đất thuần nông, nhiều khó khăn, thách thức, Phó Thủ tướng luôn dành sự quan tâm sâu nặng nghĩa tình. Qua những lần về thăm, làm việc, kiểm tra chỉ đạo Nghệ An của Phó Thủ tướng, tôi nhận ra 3 tâm huyết lớn của đồng chí đối với tỉnh nhà, xin chia sẻ cùng bạn đọc trong bài viết này.

Tìm tòi thực nghiệm các giống mới

Với giống cây, Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn đã chỉ đạo Nghệ An áp dụng thành công 8 giống mới là: lúa lai F1; ngô lai; lạc lai (L8 đến L12); mía rok, Mi; dứa cayen; cây macka (lấy từ Úc); măng Bát độ (giống từ Trung Quốc); cam không hạt ở Nghĩa Đàn. Nghệ An đã áp dụng thành công lúa lai F1 trên 70% diện tích, nâng năng suất lúa toàn tỉnh từ 80 vạn tấn (năm 1990 khi còn Nghệ Tĩnh) lên gần 1,2 triệu tấn (chỉ tính riêng địa bàn Nghệ An); dứa Cayen đạt năng suất 45 tấn/ha, so với giống cũ chỉ 22 tấn/ha. Nhiều sản phẩm do giống mới mà Phó Thủ tướng đem về chỉ đạo Nghệ An làm thử như cây Macka, măng Bát độ, cam không hạt, giờ đã thành đặc sản của miền Tây xứ Nghệ. Đối với giống con, Phó Thủ tướng chỉ đạo Nghệ An nhân rộng 4 con giống mới là bò lai sind, ngan (Pháp), bồ câu (Pháp), đà điểu, đều cho năng suất cao, trở thành sản phẩm hàng hóa của địa phương. Đàn bò lai sind của Nghệ An đã chiếm 43% đàn trâu, bò của cả tỉnh, và Nghệ An trở thành một trong những tỉnh có tỷ lệ bò lai sind cao nhất của cả nước, đem lại lợi ích thiết thực cho nông dân.

Nhớ lại, đầu năm 2001, khi tôi còn làm Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, trong một chuyến về thăm và làm việc với tỉnh, Phó Thủ tướng bất chợt hỏi tôi: “Đồng chí có biết tại sao tôi chọn ngành trồng trọt để học không?”. Tôi trả lời: “Vì Phó Thủ tướng yêu nông dân, tìm cách giúp nông dân no ấm!”. Phó Thủ tướng nói lại: “Đồng chí nói đúng hướng nhưng chưa rõ mục tiêu. Mình sinh ra ở đất Thái Bình, người đông, đất chật, quanh năm thiếu ăn. Hồi nhỏ mình chỉ mong đến giỗ, tết mới được ăn no. Vì thế mình chọn ngành trồng trọt để học, tìm cách làm ra các giống mới có năng suất cao, để đất chật, người đông, thậm chí đông hơn mà vẫn đủ ăn, còn có dư để bán. Điều đó ngày xưa là giấc mơ của nông dân mà nay đã thành sự thật”. Vào tháng 7 năm 2010, khi là Bộ trưởng, tôi đến thăm và làm việc tại Israel, các bạn Israel nói rằng, đất nước Israel vinh dự được đón 2 Bộ trưởng Việt Nam là ông Nguyên Công Tạn vào thập kỷ 90 và tôi. Qua đó mới biết, đồng chí Nguyễn Công Tạn đã tìm đến Israel để nghiên cứu cách làm ra các giống mới có năng suất cao, để có thể vận dụng vào nông nghiệp Việt Nam, như bò lai cho 12.000 lít sữa/con/năm, khoai tây 300 tấn/ha, cà chua, dưa chuột 500 tấn/ha trên đất sa mạc bạc màu, thiếu nước của Israel.

Thế đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn gần như cả cuộc đời lăn lộn tìm giống mới. Đó được xem là một tính cách nổi bật của người đứng đầu ngành Nông nghiệp Việt Nam thời bấy giờ.

Say sưa với các công trình thủy lợi

Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn luôn luôn nhắc nhở chúng tôi, muốn nông dân có thu nhập cao thì phải lo đồng bộ 3 thứ: Giống mới, thủy lợi và cán bộ khuyến nông. Cùng với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp & PTNT Lê Huy Ngọ, Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn đã chỉ đạo sâu sát từ quy hoạch, tìm nguồn lực tài chính đến tổ chức khởi công, thi công nhiều công trình thủy lợi lớn nhỏ ở Nghệ An phục vụ cho nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản và dân sinh. Tiêu biểu nhất là công trình Thủy lợi Sông Sào (Nghĩa Đàn) với dung lượng 51 triệu m3 nước, là công trình thủy lợi lớn thứ 2 ở Nghệ An, sau Vực Mấu (Quỳnh Lưu), đảm bảo tưới tiêu cho toàn bộ vùng Phủ Quỳ, mà người Pháp từng gọi là vùng đất “vú sữa” miền Tây xứ Nghệ. Tiếp đó là công trình Thủy lợi Bản Mồng (Quỳ Châu) trữ nước để phục vụ một vùng hưởng lợi rất lớn cho cả 4 huyện Tây Bắc Nghệ An là Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Tân Kỳ, Anh Sơn; đảm bảo nước tưới tiêu, nuôi trồng cá nước ngọt và sinh hoạt cho gần như toàn bộ vùng kinh tế Tây Bắc Nghệ An trong tương lai rất gần.

Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn trao đổi cách làm ăn với bà con nông dân. Ảnh: Tư liệu

Gắn bó với trồng rừng, cây ăn quả và cây công nghiệp

Cùng với nguyên Phó Thủ tướng Đồng Sỹ Nguyên, Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn đến đâu cũng kêu gọi đẩy nhanh phủ xanh đất trống, đồi trọc. Hai Phó Thủ tướng đều nói đến hình tượng để đất trống, đồi trọc là như… đàn ông ở truồng! Còn đồi trọc là đồng nghĩa với dân nghèo, là cán bộ lười suy nghĩ. Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn là khoán đất trống, đồi trọc cho nông dân, quyết tâm đưa kinh tế vườn đồi của nông dân lên trên 50% tổng thu nhập kinh tế hộ. Hiểu được khát vọng của nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Nghệ An đã kiên trì sự nghiệp giao đất trồng rừng để người siêng, rừng tốt, đói nghèo lùi xa. Chính nhờ sự chỉ đạo sâu sát của Chính phủ mà Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn là người trực tiếp đốc thúc kiểm tra, động viên, hướng dẫn, nên tỷ lệ phủ xanh đất trống đồi trọc của Nghệ An đã đạt 54% (bình quân cả nước là 47%), đứng tốp đầu cả nước về trồng cây, gây rừng. Một điều đáng nói nữa là nguyên Phó Thủ tướng Nguyên Công Tạn là người với 3 tâm huyết: Giống mới, thủy lợi và trồng rừng; nhưng để thực hiện thành công, đồng chí luôn chỉ đạo phải đặt nó trên 3 mô hình kinh tế chủ yếu: Hộ nông dân, Tổng đội TNXP và doanh nghiệp dưới sự chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, chính quyền địa phương và cơ sở. Đây cũng là 3 cách làm đã khá thành công ở Nghệ An.

Khi trở về với đời thường, nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn là một người dễ gần, bình dị, nhiều thông tin, lạc quan và dí dỏm. Chính vì thế mà chúng tôi luôn đến với nguyên Phó Thủ tướng nhiều hơn. Nhận được tin nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn về với cõi vĩnh hằng, tôi thực sự hẫng hụt, đau buồn, như mất một người anh gần gũi, thân thương. Những người làm nông nghiệp ở tỉnh Nghệ An mất đi một người đồng nghiệp tận tụy, sâu sát, giàu kinh nghiệm và tri thức nông, lâm; nông dân Nghệ An mất một nhà lãnh đạo gần dân, trọng dân, thương dân và vì dân. Chúng tôi - những người dân cùng khối phố mất một công dân tốt, một địa chỉ tin cậy để sẻ chia những thông tin liên quan đến sức khỏe, bạn bè, thời cuộc bổ ích, lý thú. Với tấm lòng thành, tôi viết mấy dòng này thay cho nén hương thơm tưởng nhớ và cầu mong cho Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn yên nghỉ, phù hộ cho nông dân Nghệ An nói riêng và đất nước ta nói chung được no ấm, thịnh cường.

Lê Doãn Hợp

(Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam)