Quan trọng là thay đổi hành vi

(Baonghean) Để góp phần hạn chế những tác động do biến đổi khí hậu gây ra, hàng năm, Qũy Quốc tế bảo vệ thiên nhiên phát động chiến dịch Giờ Trái đất, mục đích nâng cao ý thức về tiết kiệm điện năng để làm giảm lượng khí thải điôxit cácbon, một loại khí gây hiệu ứng nhà kính, cũng như nâng cao ý thức bảo vệ môi trường sống.

Việt Nam được xác định là 1 trong 5 nước chịu tác động, ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Theo tính toán của Chương trình phát triển LHQ, nếu mực nước biển dâng cao 1m thì Việt Nam sẽ mất 5% diện tích đất đai, 11% dân số mất nhà cửa, sản lượng nông nghiệp sụt giảm 7% và chỉ số GDP sẽ thâm hụt 10%. Nhận thức được những tác hại này, từ 4 năm nay, Việt Nam luôn tích cực tham gia chiến dịch Giờ Trái đất. Trong đó, công tác tuyên truyền để toàn thể cộng đồng nâng cao ý thức tiết kiệm điện năng và bảo vệ môi trường sinh thái đặc biệt được chú trọng. Từ đó tạo được những chuyển biến tích cực trong nhận thức của đông đảo cá nhân và tổ chức, từ các cơ quan, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp và hầu hết mỗi người dân.

Giờ Trái đất năm 2012 sẽ bắt đầu lúc 20h30 đến 21h30 ngày 31/3 (thực hiện nghi thức tắt đèn) với thông điệp “Tôi và bạn hãy cùng hành động”. Sự kiện này sẽ được Đài Truyền hình Việt Nam tường thuật trực tiếp trên sóng VTV1. Chắc chắn các cơ quan truyền thông và các đội tình nguyện sẽ tích cực vào cuộc tham gia tuyên truyền, cổ động dưới nhiều hình thức với mục tiêu tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của toàn thể cộng đồng. Nhưng một điều ai cũng phải thừa nhận rằng, từ nhận thức đến hành vi là một khoảng cách, tức là một con người có thể thay đổi nhận thức nhưng chưa chắc sau đó đã thay đổi hành vi.

Vì thế, một số ý kiến cho rằng, mục tiêu lớn nhất của truyền thông và lực lượng tình nguyện không phải là thay đổi nhận thức, mà phải là thay đổi hành vi. Thông điệp của năm 2012 là “Tôi và bạn hãy cùng hành động” bắt nguồn từ mục tiêu lớn nhất ấy. Và hành động ở đây là không chỉ tắt đèn trong vòng 1 giờ đồng hồ, quan trọng hơn là luôn luôn phải thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng, bảo vệ cảnh quan môi trường xanh- sạch- đẹp. Đơn giản, có thể bắt đầu từ việc tắt bớt một bóng đèn khi nhận thấy ở thời điểm đó không cần thiết, sử dụng các thiết bị tiêu tốn ít năng lượng, dùng bình nước nóng năng lượng mặt trời, tận dụng và tái chế nguyên liệu, mua sắm, thay thế các loại vật dụng thân thiện với môi trường, đầu tư hệ thống dây chuyền thiết bị sản xuất để hạn chế lượng khí thải...

Trở lại vấn đề mối quan hệ giữa nhận thức và hành vi trong chiến dịch Giờ Trái đất, chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng có lúc, có nơi vẫn chưa thật sự tự giác trong hành động. Việc này thể hiện ở chỗ, có những cơ quan, công sở, nhà máy và các hộ dân vẫn chưa tiết kiệm nguồn điện, tình trạng thắp đèn điện thâu đêm vẫn còn khá phổ biến, rác thải vẫn còn vứt bừa bãi, cảnh quan môi trường tiếp tục bị xâm hại...

Từ đó, một vấn đề đặt ra là để chiến dịch Giờ Trái đất được thiết thực hơn, chúng ta không chỉ dừng lại ở công tác tuyên truyền mà cần đưa ra những giải pháp cụ thể và thích hợp để hạn chế tác động của biến đổi khí hậu. Chẳng hạn, cử ra một cơ quan chuyên trách để theo dõi, giám sát việc thực hiện của các cơ quan, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân. Đồng thời, lấy kết quả thực hiện tiết kiệm năng lượng, các giải pháp bảo vệ cảnh quan môi trường làm tiêu chí quan trọng để công nhận các danh hiệu (Công sở văn hóa, Gia đình văn hóa, chất lượng sản phẩm...) của các cơ quan, doanh nghiệp và các gia đình…

Thiên tai, thảm họa đang diễn biến khó lường, nếu không kịp thời thay đổi hành vi, e rằng chúng ta sẽ tiếp tục phải gánh chịu nhiều tổn thất.

Tường Anh