Quỳnh Lưu: Dòng họ tự quản phát huy hiệu quả

(Baonghean) - Từ lâu, các dòng họ ở huyện Quỳnh Lưu không chỉ được biết đến với truyền thống hiếu học, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội mà còn là những dòng họ điển hình về tự quản an ninh trật tự tại cơ sở...

Mới đây, vào ngày Rằm tháng Giêng, chúng tôi có dịp về nhà thờ họ Võ Đại Tôn ở xã Quỳnh Hoa. Sau phần nghi lễ trang nghiêm thành kính của con cháu dòng họ hướng về tổ tiên, trưởng tộc dòng họ Võ Đại Tôn chủ trì tuyên truyền các chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước cho con cháu. Người đại diện đọc “Lời di huấn của tổ tiên” về những việc con cháu nên làm và không nên làm, ông Võ Ngọc Hùng, quyền Trưởng tộc, Chủ tịch Hội đồng gia tộc dòng họ Võ Đại Tôn khái quát lại những việc làm được, chưa làm được của Hội đồng gia tộc trong việc nhắc nhở con cháu thực hiện tốt các chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước, cũng như những việc sẽ tiếp tục triển khai trong năm. Cụ thể, các chi nhắc nhở con cháu không vi phạm pháp luật, đảm bảo về giao thông, trật tự tại thôn xóm... Cứ thế, từng lời “giáo huấn” của trưởng tộc được con cháu chú ý lắng nghe trong không khí ấm cúng, phấn khởi tin tưởng.

Trưởng tộc dòng họ Võ Đại Tôn (xã Quỳnh Hoa) quán triệt những việc nên làm, không nên làm cho con cháu trong ngày Rằm tháng Giêng.

Ông Võ Ngọc Hùng cho biết: Dòng họ Võ Đại Tôn gồm 5 chi, tại địa bàn có 3 chi lớn với 281 hộ, 1.200 khẩu. Nối tiếp truyền thống tổ tiên, con cháu dòng họ đã ra sức thi đua học tập, đóng góp xây dựng quê hương, tiêu biểu là việc xây dựng mô hình dòng họ khuyến học, khuyến tài, dòng họ tự quản về ANTT tại thôn xóm... Hàng năm, dòng họ có 4 kỳ sinh hoạt, ngoài nhắc nhở con cháu việc phụng thờ, báo hiếu, đây cũng là dịp để động viên, nhắc nhở con cháu phải luôn chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Nhà nước, không vi phạm pháp luật; phát động phong trào “Dòng họ Võ Đại Tôn chung tay bài trừ các tệ nạn xã hội”, tổ chức cho tất cả các chi nhánh, gia đình trong dòng họ ký cam kết không có thành viên vi phạm pháp luật. Vào kỳ sinh hoạt sau sẽ đánh giá tổng kết nội dung đã đề ra trong kỳ sinh hoạt trước. Ở chi nhánh nào có người vi phạm thì trưởng các chi nhánh đó phải kịp thời về gia đình nắm bắt tình hình để có hướng điều chỉnh hành vi của người vi phạm. Nếu phát hiện người trong dòng họ vi phạm các lỗi nghiêm trọng phải báo ngay cho công an xã vào cuộc. Vì vậy, nhiều sự việc đã được giải quyết kịp thời, dứt điểm.

Ông Lê Đăng Dần, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Quỳnh Hoa cho biết: Dòng họ Võ Đại Tôn ngoài được biết đến là dòng họ có truyền thống hiếu học và là dòng họ tiêu biểu trong công tác đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động cũng như có những việc làm cụ thể, thiết thực nên trong dòng họ không có đối tượng nào vi phạm pháp luật. Đặc biệt, cùng với lực lượng công an xã, một số thành viên của dòng họ đã tham gia đấu tranh, tố giác tội phạm góp phần làm trong sạch địa bàn, giữ bình yên thôn, xóm. Nhiều năm nay, trên 95% gia đình của dòng họ được công nhận danh hiệu Gia đình Văn hóa, có nhiều nhà đạt 3 năm liên tục.

Cùng với dòng họ Võ Đại Tôn ở xã Quỳnh Hoa, nhiều năm qua dòng họ Nguyễn Huy ở xã Sơn Hải cũng đã xây dựng tộc ước và mỗi năm đều tổ chức sinh hoạt, qua đó giáo dục con cháu tránh xa các tệ nạn xã hội như: Cờ bạc, rượu chè, ma túy, mại dâm... Vào dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán, dòng họ còn quán triệt tới tất cả con cháu không được tàng trữ và đốt các loại pháo, chấp hành nghiêm chỉnh Luật Giao thông đường bộ. Ngoài ra, đối với gia đình có mâu thuẫn thì Hội đồng gia tộc đóng vai trò là trung tâm hòa giải và đến dịp tế tổ nêu trước họ để giáo dục cho các gia đình khác không mắc phải sai phạm. Ông Nguyễn Huy Hùng, thành viên dòng họ Nguyễn Huy cho rằng: Chính những quy định, tộc ước của dòng họ đã góp phần định hướng hành vi của con cháu. Từ đó mỗi thành viên trong dòng họ đều tự nêu cao ý thức, vai trò của mình đối với xã hội, góp phần tích cực đảm bảo an ninh trật tự tại cơ sở.

Được biết, mô hình dòng họ tự quản về an ninh trật tự trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu được triển khai theo Kế hoạch số 610/KH-UBND ngày 23/4/2007 của UBND huyện, đến nay đã thực sự phát huy được sức mạnh tổng hợp của các tầng lớp nhân dân. Toàn huyện có 1.717 dòng họ đã có tộc ước. Nhìn chung, tộc ước của các dòng họ đều căn cứ theo mẫu hướng dẫn của các ngành chức năng, phù hợp với Hương ước nông thôn. Đã cụ thể hóa những điều tốt các thành viên trong họ nên làm, những điều xấu phải tránh, nhất là những việc vi phạm đạo đức, luân thường đạo lý, nề nếp gia phong. Đồng thời tộc ước còn quy định thành viên trong họ phải thực hiện tốt các chính sách pháp luật của Nhà nước, hương ước và các quy định của địa phương. Những gia đình, cá nhân vi phạm pháp luật, mất đoàn kết, chây ỳ thuế quỹ, vi phạm tệ nạn ma túy, cờ bạc, mại dâm... được coi là làm mất thanh danh của dòng họ bị xử lý nghiêm, nặng thì không cho đến nhà thờ tế tổ, nhẹ thì nhắc nhở trước họ hàng. Chính vì vậy, vai trò tự quản trong giữ gìn an ninh trật tự của các gia đình, dòng họ ngày càng được phát huy. Mâu thuẫn gia đình được giải quyết kịp thời, thấu tình đạt lý. Tình làng nghĩa xóm được thắt chặt. Những giá trị truyền thống của quê hương được phát huy.

Đại tá Phạm Văn Vĩnh, Trưởng Công an huyện Quỳnh Lưu cho biết: Sự tham gia tích cực của các dòng họ đã góp phần giúp kìm giữ các hành vi vi phạm pháp luật, đảm bảo an ninh trật tự chung trên địa bàn toàn huyện. Đơn cử như thực hiện Kế hoạch 2126/KH-UBND ngày 17/9/2013 của UBND huyện Quỳnh Lưu về tổng kiểm tra và mở đợt cao điểm vận động nhân dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, pháo nổ, kích điện, đồ chơi mang tính bạo lực. Người dân trên địa bàn, các thành viên dòng họ đã tự giác giao nộp 14 kg pháo, giúp công an huyện đấu tranh thu hồi 158 kg pháo các loại. Bên cạnh đó, có thể nói các dòng họ chính là chiếc cầu nối trong việc xây dựng khối đại đoàn kết trong cộng đồng, phổ biến các chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến tận người dân mà trực tiếp là con cháu trong họ. Khi trong họ, trong khu dân cư có mối bất hòa thì đại diện các họ trực tiếp đứng ra phối hợp với mặt trận, chính quyền cùng giải quyết, góp phần hạn chế tình trạng mất đoàn kết.

Phát huy kết quả đã đạt được, ông Nguyễn Hữu Viên, Chủ tịch UBMTTQ huyện Quỳnh Lưu cho biết: Thời gian tới, UBMTTQ sẽ tiếp tục phối hợp với Công an huyện chỉ đạo các xã tiếp tục nâng cao ý thức cho cán bộ và nhân dân về ý nghĩa của việc xây dựng dòng họ tiêu biểu tự quản an ninh trật tự gắn với thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Đồng thời củng cố, nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của các mô hình dòng họ tự quản về an ninh trật tự hiện có, tập trung phối hợp với các các dòng họ tiếp tục xây dựng thành công quy chế phối hợp đảm bảo an ninh trật tự phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương cũng như mỗi tộc họ, góp phần xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ngày càng phát triển vững chắc, giữ cho mỗi thôn xóm được bình yên.

Quảng An