Singapore tăng cường chiến lược số để giải quyết vấn nạn deepfake và các mối đe dọa an ninh mạng

Trong thời đại số, công nghệ deepfake đang ngày càng trở nên tinh vi và nguy hiểm, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia và trật tự xã hội. Singapore, với tư cách là một trung tâm công nghệ hàng đầu, đã nhanh chóng nhận ra mối nguy hiểm này. Quốc đảo sư tử đang tích cực triển khai các chiến lược để nâng cao nhận thức của công chúng, phát triển các công cụ phát hiện deepfake, đồng thời hợp tác với các quốc gia khác để xây dựng một mạng lưới an toàn trong không gian mạng.

Phát biểu tại sự kiện ra mắt chiến lược Quốc gia thông minh (Smart Nation) mới nhất ngày 1/10 vừa qua, Thủ tướng Singapore, ông Lawrence Wong cho rằng: "Bối cảnh kỹ thuật số ngày nay rất khác so với một thập kỷ trước. Trong giai đoạn tiếp theo, chúng tôi đặt mục tiêu tập trung vào việc sử dụng công nghệ hiệu quả hơn để chuyển đổi tương lai và cùng nhau định hình quốc gia".

Trước tình trạng bạo lực mạng ngày càng gia tăng, đặc biệt là các hành vi bắt nạt và quấy rối tình dục trực tuyến, Singapore đã quyết định hành động. Theo đó, một cơ quan chuyên trách sẽ sớm được thành lập để đối phó với những vấn đề cấp bách này. Cơ quan này sẽ đóng vai trò như một "lá chắn" bảo vệ người dùng trước những tác động tiêu cực của không gian mạng.

Theo Thủ tướng Lawrence Wong, hiện nay nạn nhân của các hành vi trực tuyến độc hại như bắt nạt và quấy rối có thể tìm đến cơ quan cảnh sát để trình báo và xin lệnh bảo vệ của tòa án. Tuy nhiên, quy trình này thường phức tạp và tốn nhiều thời gian, khiến nhiều người cảm thấy ái ngại. Nhận thức được điều này, Chính phủ Singapore đã quyết định thành lập một cơ quan chuyên trách nhằm đơn giản hóa đáng kể quy trình báo cáo và xử lý các vụ việc.

Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy đến 80% số người đã từng báo cáo nội dung độc hại trên mạng xã hội gặp phải khó khăn trong quá trình này. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết của một kênh tiếp nhận và xử lý thông tin hiệu quả hơn.

"Chúng tôi đã không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật trong những năm qua, nhằm mục tiêu trừng trị nghiêm khắc những đối tượng có hành vi phạm tội và bảo vệ quyền lợi của những người dễ bị tổn thương", ông Lawrence Wong nhấn mạnh. "Tuy nhiên, chúng tôi nhận thức rõ rằng, còn rất nhiều việc phải làm để có thể loại bỏ hoàn toàn và nhanh chóng những nội dung độc hại trên không gian mạng".

Bên cạnh đó, ông Lawrence Wong cũng đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về sự gia tăng của công nghệ deepfake, vốn được thúc đẩy bởi những tiến bộ vượt bậc của trí tuệ nhân tạo (AI). Để đối phó với vấn đề này, Singapore sẽ yêu cầu các nền tảng mạng xã hội triển khai các biện pháp mạnh mẽ nhằm ngăn chặn việc lợi dụng nội dung bị thao túng kỹ thuật số.

Các biện pháp mới này nằm trong khuôn khổ Chiến lược Quốc gia thông minh của Singapore, một sáng kiến được Thủ tướng lúc bấy giờ là Lý Hiển Long khởi xướng từ năm 2014. Thủ tướng Lawrence Wong cho biết, kế hoạch này không ngừng được hoàn thiện, với mục tiêu xây dựng một nền tảng kỹ thuật số vững mạnh, đồng thời, khuyến khích người dân sử dụng các dịch vụ công trực tuyến, thanh toán điện tử và các ứng dụng công nghệ trong nhiều lĩnh vực khác nhau của cuộc sống như chăm sóc sức khỏe, giao thông vận tải,…

Chỉ trong vòng 1 thập kỷ, Singapore đã vươn lên trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về cơ sở hạ tầng kỹ thuật số trên toàn cầu, sở hữu một trong những trung tâm dữ liệu lớn nhất khu vực.

Thủ tướng Singapore cho biết thêm: "Gần như toàn bộ dịch vụ công của Singapore đã được số hóa. Khả năng thích ứng nhanh chóng này đã được chứng minh rõ nét trong đại dịch COVID-19, khi chúng tôi chỉ mất chưa đầy 1 tháng để triển khai hệ thống đặt lịch vắc-xin trực tuyến và đạt tỷ lệ tiêm trên 90% dân số trong vòng một năm".

Mô hình số hóa của Singapore đã tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trong khu vực. Việc triển khai thành công các dịch vụ như thông quan nhập cảnh không cần hộ chiếu và hệ thống sinh trắc học đã thu hút sự quan tâm của nhiều quốc gia, đặc biệt là Malaysia, Thái Lan và Nhật Bản. Nhật Bản đã lấy Singapore làm hình mẫu để phát triển chương trình nhận dạng kỹ thuật số quốc gia của mình.

Với tư cách là một trong những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số, Singapore đã trở thành điểm đến học hỏi của nhiều quốc gia trong khu vực. Các sáng kiến như thông quan nhập cảnh không cần hộ chiếu và hệ thống sinh trắc học đã tạo ra một tiêu chuẩn mới cho dịch vụ công, đồng thời truyền cảm hứng cho các quốc gia như Malaysia, Thái Lan và Nhật Bản, điển hình là việc Nhật Bản đã lấy Singpass làm mô hình để phát triển hệ thống nhận dạng kỹ thuật số của mình.

Việc số hóa nhanh chóng ở Đông Nam Á đã tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đồng thời đặt ra những thách thức mới về an ninh mạng và sự ổn định của hệ thống. Sự cố mất điện kéo dài 4 giờ tại trung tâm dữ liệu ở Singapore vào năm ngoái do lỗi làm mát đã gây ảnh hưởng đến các ngân hàng lớn như DBS và Citibank, điều này cho thấy tầm quan trọng của việc đảm bảo sự liên tục hoạt động của cơ sở hạ tầng số.

Singapore đang chuẩn bị cho một cuộc cách mạng về an ninh mạng. Thủ tướng Lawrence Wong đã công bố kế hoạch ban hành một đạo luật toàn diện vào năm tới, nhằm tăng cường đáng kể khả năng phục hồi và bảo mật của hệ thống kỹ thuật số quốc gia. Luật mới này không chỉ tập trung vào các mối đe dọa an ninh mạng mà còn bao quát cả những rủi ro vật lý tiềm ẩn, như hỏa hoạn hay lỗi hệ thống làm mát.

"Những sự cố kỹ thuật số xảy ra gần đây trên khắp thế giới đã phơi bày một thực tế đáng báo động, khi các hệ thống công nghệ sụp đổ, cuộc sống của hàng triệu người có thể bị đảo lộn. Từ bệnh viện đến sân bay, mọi lĩnh vực đều có thể bị tê liệt. Chính vì vậy, việc đảm bảo an toàn và ổn định cho hệ thống kỹ thuật số là vô cùng cấp bách. Để ngăn chặn điều này xảy ra, chúng ta cần phải nâng cao khả năng phục hồi của các hệ thống kỹ thuật số, đặc biệt là các trung tâm dữ liệu", ông Lawrence Wong nhấn mạnh.