Thậm thình tiếng chày giã gạo ở các bản làng miền Tây

18/08/2016 07:54

(Baonghean.vn) – Dù đời sống hiện nay đã được nâng lên, hầu hết các bản làng đều đã có máy xay lúa, song trong nhiều gia đình người Khơ mú, Mông, Thái…ở miền Tây Nghệ An vẫn còn giữ và sử dụng những chiếc cối giã gạo truyền thống như một cách tiết giảm chi phí. Điều này trở thành nét văn hóa độc đáo riêng biệt trên miền rẻo cao xứ Nghệ.

Hiện nay, nhiều bản làng của người Thái, Mông, Khơ Mú trên địa bàn huyện Kỳ Sơn vẫn dùng chiếc cối giã gạo này. Bà con cho biết, dù đã có máy xát lúa nhưng những lần giã gạo với số lượng ít họ vẫn dùng cối giã này để tiết kiệm tiền bạc.
Hiện nay, nhiều bản làng của người Thái, Mông, Khơ Mú trên địa bàn huyện Kỳ Sơn vẫn dùng cối giã gạo. Bà con cho biết, dù đã có máy xát lúa nhưng những lần giã gạo với số lượng ít họ vẫn dùng cối giã này để tiết kiệm chi phí.
Chiếc cối được dùng loại gỗ tốt như dổi đá, săng vì, mái sọ...để chôn xuống đất.
Chiếc cối được đục từ các loại gỗ tốt như: dổi đá, săng vì, mái sọ...
Ông Lô Phò Dậu (bản Nhãn Cù - Tà Cạ - Kỳ Sơn) cho hay, chiếc cối ông đang sử dụng có tuổi đời đã hơn 40 năm. Mỗi lần chuyển nhà ông đều mang theo nó đi, mỗi nhà trong bản đều có 1 chiếc như vậy và ai cũng phải tự bảo quản lấy.
Nếu người miền xuôi trước đây thường sử dụng cối đá thì người miền núi chỉ dùng cối gỗ. Ông Lô Phò Dậu (bản Nhãn Cù - Tà Cạ - Kỳ Sơn) cho hay, chiếc cối ông đang sử dụng có tuổi đời hơn 40 năm. Mỗi lần chuyển nhà ông đều mang theo. Hầu như mỗi hộ trong bản đều có 1 chiếc cối giã gạo.
Chiếc chày đâm được làm từ 1 súc gỗ lớn và phải là loại gỗ chắc để mỗi lần đâm xuống có sức nặng.
Chiếc chày đâm được làm từ 1 súc gỗ lớn và phải là loại gỗ rắn chắc.
Phần chân dậm và phần chày được nối với nhau bằng 1 thanh ngang làm điểm tựa.
Phần chân dậm và phần gắn chày được nối với nhau bằng 1 thanh ngang làm điểm tựa.
Người giã gạo phải nhún chân để dậm mạnh mới có thể nhấc nổi phần chày lên để đâm xuống.
Người giã gạo phải nhún chân dậm mạnh mới có thể nhấc nổi phần chày lên để đâm xuống.
Những chiếc cối giã gạo được người phụ nữ trong bản làng dùng thường xuyên và giữ gìn cẩn thận.
Những chiếc cối giã gạo thường được đặt dưới ngôi nhà sàn của đồng bào Thái, Khơ mú.
Tuy nhiên, hiện nay đời sống đã được nâng lên, người dân chỉ dùng cối khi giã gạo với số lượng ít.
Chiếc cối in dấu ấn thời gian.
Việc giã gạo cũng không quá vất vả nên trẻ em cũng có thể tham gia.
Việc giã gạo cũng không quá vất vả nên trẻ em cũng có thể tham gia.
Sau mỗi lần giã, người dân thường vệ sinh cối rất sạch sẽ và đậy lại cẩn thận để bảo vệ cối.
Sau mỗi lần giã gạo, người dân thường che chắn cối cẩn trọng để sử dụng lâu dài.

Đào Thọ

TIN LIÊN QUAN

Mới nhất
x
Thậm thình tiếng chày giã gạo ở các bản làng miền Tây
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO