(Baonghean) - Sau khi đăng tải loạt bài "Xung quanh việc xin cấp GCNQSDĐ ở xã Cát Văn (Thanh Chương)" trên các số báo ra ngày 20 - 21/1/2015, Báo Nghệ An nhận được thông tin phản hồi: Hiện có nhiều địa phương trong tỉnh đang gặp khó về cấp GCNQSDĐ cho các hộ được giao đất không đúng thẩm quyền. Nguyên nhân là bởi những bất cập nảy sinh từ quy định của Thông tư 23/2014/TT-BTNMT về GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất...
Khoản 5 Điều 24 Thông tư 23/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 quy định về Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất ở của Bộ TN&MT quy định: "Việc cấp giấy chứng nhận đối với trường hợp được giao đất trái thẩm quyền quy định tại Điều 23 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP được xem xét, quyết định đối với từng trường hợp cụ thể sau khi đã làm rõ và xử lý trách nhiệm đối với người giao đất không đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật...".
Thực hiện Thông tư 24, chính quyền xã Cát Văn đã đối phó bằng cách "quy trách nhiệm" cho 2 cựu Chủ tịch HĐND xã, một vị đã qua đời, vị còn lại thì đã nghỉ hưu trong việc giao đất trái thẩm quyền. Điều này đã dẫn tới thủ tục cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho 163 hộ dân không đảm bảo, nên việc cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho các hộ dân lâm vào bế tắc.
 |
| Các hộ dân xã Cát Văn (Thanh Chương) trình bày việc chậm được cấp Giấy chứng nhận QSDĐ. |
Nêu ra như vậy là để thấy, việc làm rõ, xử lý trách nhiệm người giao đất không đúng thẩm quyền hoàn toàn không đơn giản. Vì những người từng giao đất không đúng thẩm quyền, có không ít người đã chuyển vị trí công tác, nghỉ hưu, đã qua đời... hoặc, địa phương cơ sở "lách" trách nhiệm như tại xã Cát Văn. Và như vậy, để thực hiện đúng với quy định của Thông tư 23, cần thời gian dài. Kết cục, sẽ dẫn đến tình trạng các hộ dân được giao đất không đúng thẩm quyền, dù phù hợp quy hoạch, đã có nhà trên đất, đã hoàn thành các nghĩa vụ về đất theo quy định của pháp luật sẽ tiếp tục phải chờ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo tìm hiểu, tại không ít huyện, thành, thị trên địa bàn tỉnh có nhiều người dân được giao đất không đúng thẩm quyền đang mỏi mòn chờ đợi để được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ông Nguyễn Tất Sơn, Phó phòng TN&MT TP.Vinh, cho biết: Tại Thành phố Vinh cũng có không ít trường hợp được giao đất trái thẩm quyền; nhiều nhất là tại địa bàn xã Nghi Kim có tới 203 trường hợp. Trong số này, nhiều trường hợp đã hoàn thành các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật, theo quy định sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, những quy định của Thông tư 23 đang làm "khó" cho chính quyền thành phố.
Ông Nguyễn Tất Sơn trao đổi: "Theo quy định của Thông tư 23, kể cả những trường hợp được giao đất không đúng thẩm quyền trước ngày 1/7/2004 khi xử lý hồ sơ phải làm rõ và xử lý trách nhiệm đối với người giao không đúng thẩm quyền, phải có nhà ở trên đất, phù hợp quy hoạch và chủ sử dụng đất không còn nơi ở nào khác. Tuy nhiên, hiện nay chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể việc phối hợp giữa các ban, ngành liên quan trong quá trình xử lý trách nhiệm đối với người giao không đúng thẩm quyền, nên UBND thành phố chưa có cơ sở thực hiện. Nhất là đối với những trường hợp đối tượng giao không đúng thẩm quyền là ban cán sự khối, xóm, UBND cấp xã nay đã nghỉ hưu, chuyển công tác hoặc các tổ chức giao đất không trực thuộc UBND cấp huyện, thành, thị quản lý. Mặt khác, việc xác định chủ sử dụng đất không còn nơi ở nào khác chưa có quy định về phạm vi xác nhận nơi ở trên địa bàn thành phố, địa bàn tỉnh hay cả nước và thẩm quyền xác nhận tình trạng nhà ở duy nhất thuộc cơ quan nào. Chính vì vậy, về vấn đề này, quan điểm của UBND Thành phố Vinh trong cấp giấy chứng nhận đối với giao đất trái thẩm quyền trước ngày 1/7/2004, thì tiếp tục xử lý hồ sơ và xem xét xử lý trách nhiệm với người giao đất khi có hướng dẫn cụ thể; đối với giao đất trái thẩm quyền sau ngày 1/7/2004 đến trước ngày 1/7/2014 thì thực hiện theo quy định tại Điều 24, Thông tư 23".
Xung quanh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giao không đúng thẩm quyền, Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh xử lý trước khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực. Cụ thể là Quyết định số 46/2013/QĐ-UBND của UBND tỉnh “Về việc ban hành quy định việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho hộ gia đình cá nhân được giao đất không đúng thẩm quyền để làm nhà ở trước ngày 1/7/2004 trên địa bàn tỉnh” được ban hành và có hiệu lực thi hành vào ngày 22/8/2013. Sau khi có Quyết định 46, chính quyền các địa phương trong tỉnh đã giải quyết, cấp được hàng ngàn giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng được giao đất không đúng thẩm quyền.
Tuy nhiên, khi Luật Đất đai 2013 ra đời, nhất là khi Bộ TN&MT ban hành Thông tư 23 thì Quyết định 46 không còn hiệu lực. Theo đại diện Sở TN&MT, để "gỡ khó" cho các địa phương, Sở đã tham mưu để UBND tỉnh có một số văn bản gửi Bộ TN&MT đề nghị xem xét vấn đề cấp giấy chứng nhận cho các hộ gia đình cá nhân đang sử dụng đất giao không đúng thẩm quyền trên địa bàn tỉnh; văn bản gần đây nhất là Công văn số 479/UBND.ĐC ngày 22/1/2015. Tại Công văn 479, UBND tỉnh nêu ra một số vướng mắc phát sinh từ quy định của Thông tư 23 trong quá trình thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giao không đúng thẩm quyền, đồng thời nêu rõ: "Việc giao đất không đúng thẩm quyền cho người dân là lỗi của Nhà nước, cơ bản không phải của người được giao đất. Do đó, gắn việc xử lý trách nhiệm đối với người giao đất không đúng thẩm quyền với việc cấp giấy chứng nhận là không phù hợp". Với những trường hợp được giao đất không đúng thẩm quyền nhưng đã sử dụng ổn định (có nhà ở), không có tranh chấp, phù hợp quy hoạch và đã thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định, tại Công văn 479, UBND tỉnh đề nghị Bộ TN&MT cho được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, cũng theo đại diện Sở TN&MT cho biết, đến thời điểm hiện tại, Bộ TN&MT chưa có Công văn hồi đáp, vì vậy, việc thực hiện cấp giấy chứng nhận đối với các trường hợp được giao đất không đúng thẩm quyền vẫn phải tuân thủ theo quy định của Thông tư 23!
Tại Khoản 4, Điều 100, Luật Đất đai năm 2013 quy định: "Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất từ ngày 15/10/1993 đến ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa được cấp Giấy chứng nhận thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; trường hợp chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện theo quy định của pháp luật". Khoản 3, Điều 23, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP (Quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai) nêu: "Trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền đã được sử dụng ổn định từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất...". Nghiên cứu các Nghị định của Chính phủ về hướng dẫn thi hành Luật Đất đai thì không quy định về điều kiện (phải xử lý người giao đất không đúng thẩm quyền - PV) trước khi cấp giấy chứng nhận đối với đất giao trái thẩm quyền như tại Thông tư 23 của Bộ TN&MT. Căn cứ theo các quy định của Luật Đất đai năm 2013, các Nghị định liên quan, với những bất cập đang diễn ra trong quá trình thực hiện quy trình cấp giấy chứng nhận đối với đất giao trái thẩm quyền, thấy rằng, Bộ TN&MT cần nghiên cứu để sớm sửa đổi quy định của Khoản 5, điều 24, Thông tư 23/2014/TT-BTNMT.
Do đó, song song với việc làm rõ trách nhiệm của những người giao không đúng thẩm quyền, thì vẫn cho phép cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với những trường hợp được giao đất trái thẩm quyền nhưng đã ở ổn định, phù hợp quy hoạch, và đã thực hiện các nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Có như vậy, quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng theo quy định pháp luật của người sử dụng đất mới được đảm bảo.
Nhật Lân
