Thế giới tuần qua: Những mảng màu sáng tối

Bức tranh 2020 nhiều gam màu

Cuộc họp báo cuối năm 2020 của Tổng thống Putin kết hợp giữa họp báo với các phóng viên và đối thoại trực tuyến với người dân, diễn ra với hình thức mới trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Đây cũng là cơ hội để giới báo chí trong và ngoài nước, người dân Nga có thể đặt các câu hỏi về những vấn đề mà họ quan tâm đối với một trong những người đàn ông quyền lực nhất thế giới.

Giống như hầu hết các nhà lãnh đạo thế giới trong một năm đại dịch bủa vây, Tổng thống Putin đã có một năm 2020 nhiều gam màu. Ở góc độ tích cực, Tổng thống Putin đã thành công trong việc thay đổi Hiến pháp Nga, cho phép ông tranh cử thêm 2 nhiệm kỳ tổng thống, nếu ông muốn. Nga cũng tiếp tục duy trì chính sách đối ngoại ở Libya và Nagorno-Karabakh, thể hiện vai trò nhân tố chính trong những cuộc xung đột này.

Tổng thống Vladimir Putin tại cuộc họp báo cuối năm thông qua hình thức trực tuyến. Ảnh: Tass

Tuy nhiên, những diễn biến khác lại phủ bóng đen lên bức tranh 2020 của Tổng thống Putin. Đó là việc giá dầu giảm khiến nền kinh tế Nga suy yếu và có thể gặp nhiều rủi ro hơn nữa nếu nhu cầu trên thế giới vẫn ở mức thấp. Các cuộc biểu tình kéo dài nhiều tháng ở Belarus nhằm chống lại Tổng thống Lukashenko cho thấy sự yếu kém của Nga - một đồng minh chủ chốt. Sự việc chính trị gia đối lập Alexei Navalny bị đầu độc khiến phương Tây vẫn duy trì áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga. Thêm vào đó, Tổng thống Putin sẽ phải đối mặt với tân tổng thống của Mỹ - một người sẽ tập trung vào việc xây dựng lại các mối quan hệ quốc tế, điều có thể gây tổn hại tới nhà lãnh đạo Nga.

Tất cả những gam màu này xảy ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19, nền kinh tế Nga không được “miễn nhiễm”, và tỷ lệ tín nhiệm của Tổng thống Putin giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2014.

Trong bối cảnh hiện tại, người dân Nga quan tâm nhiều nhất đến các vấn đề xã hội. Do đó, chủ đề được quan tâm hơn cả trong cuộc họp báo năm nay là đại dịch và mọi vấn đề liên quan đến nó như vaccine, tiêm chủng, thuốc men, dịch vụ chăm sóc y tế, chế độ cho y bác sĩ, chính sách trợ cấp cho người dân…

Các nhà khoa học Nga đã làm việc chăm chỉ để phát triển một loại vaccine Covid-19 như một phần của cuộc đua quốc tế nhằm chấm dứt đại dịch. Cái tên Sputnik V gợi nhớ đến cuộc chạy đua không gian, và là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Tổng thống Putin hy vọng vaccine sẽ là động lực nâng cao danh tiếng của Nga trên trường quốc tế. Tuy nhiên, cho dù vaccine của Nga thành công thì vụ tấn công hóa học nhằm vào Navalny có thể sẽ được nhớ đến như một “câu chuyện y tế” đáng nhớ nhất của Nga năm 2020.

Do ảnh hưởng đại dịch, số lượng giới báo chí trong và ngoài nước có mặt tại trung tâm hội nghị Moskva cũng hạn chế. Ảnh: NBC News

Để giải quyết vấn đề đại dịch, Tổng thống Nga nhấn mạnh rằng nhiệm vụ chính của hệ thống y tế quốc gia là đảm bảo cho người dân được tiếp cận đầy đủ các nguồn lực y tế cần thiết.

Các chủ đề truyền thống cũng được đề cập như đường sá, lương hưu, trợ cấp xã hội,...Cuộc họp báo năm nay được tổ chức theo hình thức trực tuyến, nên số lượng các nhà báo Nga và quốc tế có mặt ở hội trường của Trung tâm thương mại quốc tế Moskva chỉ khoảng 250 trên tổng số gần 800 người đăng ký. Các nhà báo sẽ làm việc từ xa.

Thông thường cuộc họp báo lớn cuối năm và giao lưu trực tuyến với người dân của Tổng thống Putin kéo dài liên tục trong vài giờ. Và kỷ lục của một cuộc họp báo đến lúc này là 4 giờ 40 phút vào năm 2008.

Luồng gió mới, hy vọng mới

Sau những hoài nghi, tranh cãi, mâu thuẫn về tính an toàn của vaccine ngăn ngừa Covid-19, thì những liều vaccine đầu tiên được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép đã được chuyển đến tất cả 50 tiểu bang, quận Columbia và Puerto Rico, chưa đầy 1 năm sau khi đại dịch lần đầu tiên xuất hiện tại Mỹ. Một kỳ tích đáng kinh ngạc, vì hầu hết các loại vaccine đều mất nhiều năm để phát triển. 636 trung tâm y tế trên toàn nước Mỹ đã tiếp nhận vaccine dựa trên dân số trưởng thành của từng bang.

Những lô vaccine đầu tiên được vận chuyển nhanh chóng đến 50 bang trên toàn nước Mỹ. Ảnh: CNN

Đây là biện pháp chống dịch được cho là quyết liệt nhất, tích cực nhất trong nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump. Còn về khía cạnh người dân Mỹ, họ cũng tin tưởng hơn vào vaccine, thậm chí nhiều người còn mong được là một trong những người đầu tiên được tiêm. Ngay đến cả Tổng thống Trump, cũng khuyến khích người dân nên đi tiêm vaccine, một động thái hoàn toàn khác so với phản ứng của ông trong những ngày đầu dịch xuất hiện tại nước này.

Việc giao hàng được triển khai nhanh chóng. Sau khi rời khỏi nhà máy, vaccine được chuyển tới bệnh viện và các địa điểm có thể bảo quản ở nhiệt độ cực thấp, khoảng -94 độ C. Pfizer đang sử dụng các thùng chứa có đá khô, và cảm biến hỗ trợ GPS, để đảm bảo nhiệt độ khi vận chuyển hàng luôn lạnh hơn ở Nam Cực.

Đó là những tin vui lớn đối với toàn nước Mỹ, tuy nhiên các chuyên gia cho rằng, người dân cũng không vui mừng vội, thậm chí càng không nên chủ quan phòng dịch. Bởi điều nước Mỹ chưa làm được là giảm bớt số người mắc mới và tử vong vì dịch Covid-19.

Nước Mỹ buồn vui lẫn lộn trong ngày tiêm vaccine diện rộng, cũng là ngày Mỹ chứng kiến số ca tử vong vượt mốc 300.000 trường hợp, con số kỷ lục về số ca tử vong trong một ngày do Covid-19. Đường cong dịch bệnh tại Mỹ chưa có dấu hiệu được kiểm soát. Trung bình 1 tuần trở lại đây, mỗi ngày lại có thêm 2000 ca mắc mới, cùng với đó là 2500 ca tử vong mỗi ngày. Những con số ở mức báo động. Tỷ lệ các ca nhiễm mới và tử vong đang tăng nhanh chưa từng thấy, có nghĩa là người dân Mỹ phải thu mình trong mùa đông. Giới chức y tế cảnh báo, vaccine chưa thể sớm khiến dịch bệnh qua đi nhanh chóng. Nước Mỹ vẫn phải đối mặt với một mùa đông ảm đạm bởi dịch bệnh tiếp tục hoành hành.

Người dân Mỹ được tiêm vaccine ngăn ngừa Covid-19. Ảnh: CNN

Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia cảnh báo rằng, người dân không nên nghĩ rằng sự xuất hiện của vaccine có nghĩa là sự kết thúc của đại dịch.

“Tôi không tin rằng, chúng ta có thể vứt bỏ khẩu trang và quên đi sự giãn cách xã hội. Trong một thời gian chúng ta vẫn tiếp tục tránh tập trung đông người, có thể là cho đến khi bước vào cuối mùa thu và đầu mùa đông năm 2021”.

Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm quốc gia Mỹ

Ngoài vaccine của Pfizer, FDA đã cấp phép sử dụng khẩn cấp đối với vaccine Covid-19 của Moderna. Theo đó, những lợi ích từ vaccine Moderna đã vượt xa những nguy cơ của vaccine này đối với những người từ 18 tuổi trở lên.

Khác với vaccine Covid-19 của Pfizer phải vận chuyển và bảo quản ở nhiệt độ thấp sâu, vaccine của Moderna không yêu cầu tủ đông cực lạnh chuyên dụng hoặc lượng lớn đá khô. Điều này giúp vaccine của Moderna được cung cấp cho các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa dễ dàng hơn. Dự kiến, tới cuối năm 2020, Mỹ sẽ có khoảng 40 triệu liều vaccine của Pfizer và Moderna đủ tiêm cho 20 triệu người dân nước này.