Tổng thống Venezuela chật vật đối đầu với khủng hoảng

(Baonghean) - Chưa bao giờ, khó khăn lại đến với Tổng thống thống Venezuela Nicolas Maduro cùng lúc và chồng chất như lúc này. Khủng hoảng năng lượng, khủng hoảng kinh tế đang có nguy cơ biến thành khủng hoảng xã hội, song hành là khủng hoảng chính trị trầm trọng. Hàng loạt biện pháp tình thế được đưa ra, thế nhưng chưa có dấu hiệu sáng sủa nào đến với Venezuela những ngày qua.

Khó khăn chồng chất

Trước đây, khó có thể hình dung Venezuela - quốc gia có trữ lượng dầu mỏ hàng đầu thế giới lại phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về kinh tế và năng lượng. Nhưng điều này đã trở thành sự thật kể từ khi giá dầu mỏ lao dốc hơn 1 năm qua. Dầu mỏ vốn chiếm tới 96% tổng kim ngạch xuất khẩu của Venezuela, bởi thế, nền kinh tế nước này đã thực sự khốn đốn khi giá dầu nhiều phen chạm đáy.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đang phải đối diện vô vàn khó khăn. Ảnh: iran-daily.com

Trong khi đó, hiện tượng El Nino gây ra hạn hán nghiêm trọng từ năm 2010 cũng kéo theo tình trạng thiếu hụt năng lượng. Kinh tế khó khăn, khan hiếm lương thực và nhu yếu phẩm khiến cuộc sống người dân trở nên vô cùng bức bách. Tương lai càng mờ mịt hơn khi Venezuela hiện có tỷ lệ lạm phát cao nhất thế giới, có thể tăng tới 500% trong năm nay. Đồng thời các chuyên gia dự báo, nền kinh tế Venezuela sẽ tiếp đà giảm gần 6% trong năm ngoái để tăng trưởng âm 8% trong năm 2016 này.

Thực tế đáng buồn này đã kéo theo sự thất vọng của cử tri Venezuela đối với đảng cầm quyền. Thể hiện là lần đầu tiên trong vòng 17 năm, Liên minh đối lập Đoàn kết Dân chủ (MUD) đã thắng đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất cầm quyền (PSUV) của cố Tổng thống Hugo Chavez trong cuộc bầu cử Quốc hội hồi tháng 12 năm ngoái. Chưa dừng lại, phe đối lập đã mượn những khó khăn hiện nay để cáo buộc chính quyền Tổng thống Nicolas Maduro quá yếu kém và sai lầm nghiêm trọng trong chính sách quản lý kinh tế cũng như năng lượng.

Người dân Venezuela phải xếp hàng để mua nhu yếu phẩm tại siêu thị ở Caracas. Ảnh: Reuters.

Trong diễn biến mới nhất, hôm 2/5, phe đối lập ở Venezuela thông báo đã gửi Hội đồng Bầu cử Quốc gia Venezuela (CNE) danh sách hơn 2,5 triệu chữ ký, mở đường cho việc tiến hành các thủ tục cần thiết để phế truất Tổng thống Nicolas Maduro. Nếu Ủy ban bầu cử quốc gia phê chuẩn tính xác thực của các chữ ký này trong những ngày tới, giai đoạn thứ 2 sẽ bắt đầu với việc thu thập thêm 20% tương đương 4 triệu chữ ký, trước khi một cuộc bỏ phiếu cuối cùng được tổ chức.

Khe cửa hẹp

Đứng trước hàng loạt khó khăn và thách thức, Tổng thống Nicolas Maduro đã nhanh chóng đưa ra rất nhiều biện pháp để khắc phục. Mới nhất, từ 14h30 chiều 1/5, múi giờ của Venezuela đã chính thức được đẩy lên sớm 30 phút, lên múi giờ GMT-4 nhằm tiết kiệm điện. Hay nhân viên của các cơ quan nhà nước sẽ chỉ phải đi làm 2 ngày trong tuần và cả kế hoạch cắt điện luân phiên. Tuy vậy, những biện pháp này bị đánh giá chỉ là giải pháp tình thế. Các nhà phân tích cho rằng những chính sách này quá chậm so với thực tế và khó có thể giải quyết được những vấn đề mang tính chất của một cuộc khủng hoảng năng lượng, kinh tế trầm trọng tại Venezuela hiện nay.

Để gỡ gạc và xoa dịu dư luận, Tổng thống Maduro đã quyết định tăng 30% lương tối thiểu cho công nhân lên 15.000 bolivar/tháng (tương đương khoảng 1.500 đô la/tháng). Đây là lần tăng lương tối thiểu thứ 12 kể từ khi ông Maduro nắm cương vị Tổng thống vào tháng 4/2013. Tuy nhiên, động thái này của Tổng thống cũng bị phe đối lập chỉ trích và cho rằng, đây chỉ là biểu hiện yếu kém của chính phủ khi không thể ngăn chặn được lạm phát leo thang và kinh tế suy thoái.

Những kệ hàng trống trơn tại một siêu thị ở Caracas. Ảnh: AFP

Trước sức ép từ phe đối lập, Tổng thống Maduro trong tuyên bố đưa ra trong ngày Quốc tế Lao động 1/5 vừa qua đã phải kêu gọi những người ủng hộ khởi động cuộc tổng đình công và “nổi dậy” nếu phe đối lập thành công trong việc phế truất ông. Bên cạnh đó, ông cũng cáo buộc phe đối lập được Mỹ và hậu thuẫn đang phát động một cuộc “chiến tranh kinh tế” nhằm vào chính phủ của ông.

Theo giới quan sát, tình thế của Tổng thống Nicolas Maduro hiện nay dù rất khó khăn nhưng chưa phải là bước đường cùng. Mặc dù phe đối lập bày tỏ tin tưởng có thể thu thập đủ chữ ký trong khoảng thời gian quy định, nhưng tiến trình bãi nhiệm Tổng thống cũng không phải là việc dễ dàng.

Trong diễn biến mới đây, Tòa án Tối cao Venezuela (TSJ) đã ra quyết định bãi bỏ dự thảo sửa đổi Hiến pháp với mục đích tiến hành trưng cầu ý dân rút ngắn nhiệm kỳ của Tổng thống Nicolas Maduro từ 6 xuống còn 4 năm, vốn được Quốc hội do phe đối lập thông qua trước đó. Không chỉ vậy, Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela Vladimir Padrino Lopez trong một tuyên bố đã khẳng định quân đội sẽ không bao giờ đàn áp và chống lại nhân dân, cũng như không tiến hành đảo chính và làm phương hại tới thể chế quốc gia; đồng thời sẽ bảo vệ Hiến pháp và nền độc lập của đất nước. Trong khi đó về phía người dân, dù thất vọng nhưng không phải tất cả đều quay lưng với những thành quả mà cố Tổng thống Chavez đã gây dựng.

Tuy nhiên, chắc chắn rằng, những bước đi hiện nay của phe đối lập đang ảnh hưởng không nhỏ đến kế hoạch của Tổng thống nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế, năng lượng và lương thực của đất nước. Hơn nữa, do phe đối lập đã kiểm soát tại Quốc hội, các chính sách của chính phủ nếu muốn đi vào thực tế sẽ đều phải thông qua “khe cửa hẹp”. Khe cửa này sẽ càng khó lọt hơn, khi cuộc tranh giành quyền lực giữa chính quyền và Quốc hội vẫn tiếp đà căng thẳng như hiện nay. Trong bối cảnh như vậy, không ai khác mà chính người dân Venezuela phải hứng chịu mọi hậu quả.

Phương Hoa