Trung Quốc đáp trả việc áp thuế của Mỹ bằng cách điều tra chống độc quyền đối với Google

Trong thông báo ngắn gọn đăng tải trên trang web chính thức vào ngày 4/2, cơ quan quản lý thị trường Trung Quốc cho biết đã mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với gã khổng lồ tìm kiếm Internet của Mỹ.

Động thái này đánh dấu một bước leo thang trong căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, khi Bắc Kinh không chỉ nhắm đến lĩnh vực công nghệ mà còn sử dụng chính sách thuế như một công cụ phản ứng mạnh mẽ trước áp lực từ Washington.

Google, công ty từng rút dịch vụ tìm kiếm khỏi Trung Quốc đại lục vào năm 2010, hiện đang bị nghi ngờ vi phạm luật cạnh tranh của nước này. Điều này cho thấy Trung Quốc đang siết chặt giám sát đối với các tập đoàn công nghệ nước ngoài, đồng thời phản ánh những căng thẳng ngày càng gia tăng trong lĩnh vực công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc.

Bên cạnh mở cuộc điều tra chống độc quyền đối với Google, Trung Quốc cũng quyết định áp thuế bổ sung 15% đối với than và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) nhập khẩu từ Mỹ.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng áp thuế bổ sung 10% đối với các mặt hàng quan trọng như dầu thô, máy móc nông nghiệp và xe bán tải. Động thái này không chỉ phản ánh căng thẳng thương mại leo thang giữa hai cường quốc mà còn cho thấy Bắc Kinh đang sử dụng cả biện pháp thuế quan lẫn các quy định pháp lý để đối phó với áp lực từ Washington.

Không dừng lại ở đó, vào ngày 4/2, đúng ngày cuối cùng của kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài một tuần, Bộ Thương mại Trung Quốc đã bất ngờ công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với một số kim loại quan trọng, bao gồm vonfram, tellurium, bismuth, molybden và indium. Những nguyên liệu này đóng vai trò thiết yếu trong nhiều ngành công nghiệp công nghệ cao, từ sản xuất chất bán dẫn đến quốc phòng.

Bên cạnh đó, Bắc Kinh cũng gia tăng áp lực đối với doanh nghiệp nước ngoài bằng cách đưa PVH, tập đoàn sở hữu thương hiệu thời trang Calvin Klein và công ty công nghệ sinh học Illumina của Mỹ vào danh sách các thực thể không đáng tin cậy.

Như vậy, Trung Quốc không chỉ sử dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu để củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn đang áp dụng chiến lược cứng rắn hơn đối với các công ty nước ngoài trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang.

Cơ quan Quản lý Thị trường Trung Quốc không nêu rõ các hành vi vi phạm cụ thể mà Google bị cáo buộc. Mặc dù phần lớn dịch vụ của Google, bao gồm công cụ tìm kiếm, Gmail và Google Maps đều bị chặn ở Trung Quốc đại lục, nhưng gã khổng lồ công nghệ Mỹ vẫn duy trì sự hiện diện nhất định tại thị trường này, đặc biệt trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến.

Google vẫn cung cấp các dịch vụ quảng cáo kỹ thuật số cho các doanh nghiệp Trung Quốc muốn tiếp cận khách hàng toàn cầu, tạo ra nguồn doanh thu đáng kể dù hoạt động của hãng tại đây bị hạn chế. Tuy nhiên, với cuộc điều tra chống độc quyền lần này, vai trò của Google tại Trung Quốc có thể sẽ đối mặt với thêm nhiều thách thức từ cơ quan quản lý.

Cơ quan giám sát chống độc quyền của Trung Quốc ngày càng gia tăng áp lực đối với các doanh nghiệp Mỹ trong bối cảnh căng thẳng công nghệ và thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục leo thang.

Bắc Kinh không chỉ sử dụng các biện pháp thuế quan và kiểm soát xuất khẩu mà còn tận dụng quy định chống độc quyền như một công cụ chiến lược nhằm đối phó với áp lực từ Washington.

Vào tháng 12 vừa qua, cơ quan này đã mở cuộc điều tra đối với Nvidia, gã khổng lồ chip bán dẫn của Mỹ liên quan đến thương vụ mua lại Mellanox Technologies, một nhà cung cấp giải pháp kết nối của Israel, được hoàn tất vào năm 2019.

Động thái này được xem như một đòn cảnh cáo đối với Nvidia, công ty dẫn đầu trong lĩnh vực thiết kế bộ xử lý đồ họa (GPU) cho trí tuệ nhân tạo. Đáng chú ý, Nvidia đã bị chính quyền Mỹ buộc phải hạn chế quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với các dòng chip tiên tiến nhất theo các lệnh cấm vận xuất khẩu.

Hiện tại, cuộc điều tra của Bắc Kinh vẫn đang diễn ra, khiến triển vọng hoạt động của Nvidia tại thị trường Trung Quốc trở nên bất định hơn bao giờ hết.

Cuộc điều tra chống độc quyền nhằm vào Google được xem là một động thái bất thường, bởi gã khổng lồ công nghệ Mỹ chỉ có sự hiện diện rất hạn chế trên thị trường dịch vụ Internet nội địa của Trung Quốc.

Mặc dù Google không công bố doanh thu cụ thể từ Trung Quốc, nhưng theo báo cáo của tờ The Information vào năm 2019, công ty đã kiếm được hơn 3 tỷ USD từ doanh số bán hàng cho các nhà quảng cáo Trung Quốc vào năm 2018, đánh dấu mức tăng trưởng 60% so với năm trước đó.

Các cuộc điều tra chống độc quyền do Cơ quan Quản lý thị trường Trung Quốc tiến hành thường dẫn đến những khoản phạt đáng kể. Trước đó, vào năm 2013, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, khi đó phụ trách các cuộc điều tra chống độc quyền, đã nhắm vào Qualcomm, một trong những nhà thiết kế chip di động hàng đầu của Mỹ. Sau 14 tháng bị điều tra, Qualcomm buộc phải chấp nhận nộp khoản tiền phạt lên đến 975 triệu USD để dàn xếp vụ việc.

So với các cuộc điều tra an ninh quốc gia, các vụ điều tra chống độc quyền được xem là một biện pháp pháp lý mang tính “mềm mỏng” hơn. Tuy nhiên, tác động của chúng vẫn có thể gây thiệt hại đáng kể cho doanh nghiệp.

Chẳng hạn, vào tháng 5 năm 2023, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc đã mở một cuộc điều tra an ninh mạng đối với Micron Technology, hãng sản xuất chip nhớ của Mỹ với lý do lo ngại về an ninh quốc gia.

Hậu quả là các sản phẩm bộ nhớ của Micron bị cấm sử dụng trong cơ sở hạ tầng thông tin quan trọng của Trung Quốc, khiến công ty này thiệt hại khoảng 4 tỷ USD doanh thu.