Úc ban hành đạo luật 'Quyền ngắt kết nối' sau giờ làm việc

Đạo luật này đảm bảo rằng người lao động có thể tách biệt công việc và cuộc sống cá nhân, tránh bị quấy rầy ngoài giờ làm, trừ khi có những trường hợp đặc biệt được quy định trước.

Đạo luật "Quyền ngắt kết nối" quy định như thế nào?

Người sử dụng lao động tại Úc vẫn có quyền liên hệ với nhân viên bên ngoài giờ làm việc, tuy nhiên, theo quy định mới, người lao động có quyền từ chối phản hồi trừ khi sự từ chối đó bị xem là vô lý.

Quyền này cho phép nhân viên không bắt buộc phải theo dõi, đọc hoặc trả lời tin nhắn, email, cuộc gọi từ người sử dụng lao động hoặc bên thứ ba như khách hàng ngoài khung giờ làm việc của họ. Điều này giúp bảo vệ sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân của người lao động.

Ủy ban Công bằng lao động của Úc (FWC) sẽ là đơn vị có thẩm quyền xác định liệu việc từ chối trả lời của nhân viên có hợp lý hay không.

Khi xem xét từng trường hợp, FWC sẽ cân nhắc nhiều yếu tố, bao gồm bản chất công việc của nhân viên, mức độ cần thiết của việc liên lạc, phương thức liên lạc được sử dụng và hoàn cảnh cụ thể của từng tình huống.

Những người ủng hộ đạo luật này tin rằng nó sẽ giúp người lao động mạnh dạn bảo vệ quyền riêng tư của mình, không còn bị cuốn vào những email, tin nhắn hay cuộc gọi công việc ngoài giờ.

John Hopkins, Phó Giáo sư tại Đại học Công nghệ Swinburne (Úc) nhận định: "Trước khi công nghệ số bùng nổ, công việc và cuộc sống cá nhân hoàn toàn tách biệt. Khi kết thúc ca làm, mọi người trở về nhà và không cần phải lo lắng về công việc cho đến ngày hôm sau".

Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng hiện nay, trên toàn thế giới, việc nhận email, tin nhắn hay cuộc gọi công việc ngoài giờ, thậm chí ngay cả trong kỳ nghỉ đã trở thành điều bình thường, điều này khiến người lao động luôn bị "trói buộc" vào công việc.

Đạo luật này đóng vai trò như một tấm lá chắn, giúp nhân viên lấy lại sự cân bằng và chủ động hơn trong việc kiểm soát thời gian của mình.

Hình phạt khi vi phạm quyền "ngắt kết nối"

Trước khi có sự can thiệp từ cơ quan chức năng, người sử dụng lao động và người lao động được khuyến khích tự giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng nội bộ tại nơi làm việc. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận, FWC có thể vào cuộc để phân xử.

Theo đó, FWC có quyền đưa ra các lệnh yêu cầu doanh nghiệp ngừng liên lạc với nhân viên ngoài giờ làm việc hoặc cấm công ty thực hiện các hành động kỷ luật đối với nhân viên từ chối phản hồi liên lạc ngoài giờ.

Ngược lại, trong trường hợp FWC xác định rằng sự từ chối của nhân viên là vô lý, chẳng hạn như khi có vấn đề khẩn cấp hoặc liên quan đến bản chất công việc của họ, tòa án có thể yêu cầu nhân viên phải phản hồi người sử dụng lao động.

Nếu vi phạm các lệnh của FWC, cả người lao động và doanh nghiệp đều có thể đối mặt với mức phạt nghiêm khắc. Cụ thể, nhân viên có thể bị phạt lên tới 19.000 đô la Úc nếu từ chối trả lời mà không có lý do chính đáng.

Trong khi đó, doanh nghiệp có thể bị phạt tới 94.000 đô la Úc nếu cố tình ép buộc nhân viên phản hồi ngoài giờ hoặc có hành vi trừng phạt họ vì thực hiện quyền "ngắt kết nối".

Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động, đồng thời đảm bảo sự công bằng trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và nhân viên.

Những quốc gia nào đã ban hành đạo luật tương tự?

Nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành các quy định bảo vệ quyền của người lao động trong việc tách biệt công việc và cuộc sống cá nhân. Các đạo luật tương tự trao cho nhân viên quyền từ chối tiếp nhận liên lạc ngoài giờ làm việc, đã được áp dụng tại Pháp, Đức và một số quốc gia khác trong Liên minh châu Âu cũng như khu vực Mỹ Latinh.

Pháp là một trong những quốc gia tiên phong trong việc bảo vệ quyền "ngắt kết nối". Luật này được đưa vào Bộ luật Lao động Pháp từ năm 2017, cho phép nhân viên từ chối trả lời email, cuộc gọi hoặc tin nhắn liên quan đến công việc ngoài giờ làm việc mà không phải đối mặt với hậu quả tiêu cực.

Tại Đức, một số công ty lớn như Volkswagen, Daimler và BMW đã tự nguyện áp dụng chính sách hạn chế liên lạc với nhân viên ngoài giờ làm việc để đảm bảo sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân.

Theo tờ The Telegraph, vào năm 2018, công ty chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm soát dịch bệnh, vệ sinh và bảo vệ môi trường Rentokil Initial tại Pháp đã bị tòa án yêu cầu bồi thường 60.000 euro cho một nhân viên sau khi công ty này yêu cầu anh ta luôn bật điện thoại để xử lý các tình huống khẩn cấp, vi phạm nghiêm trọng "quyền ngắt kết nối" được quy định trong pháp luật của Pháp.

Việc ban hành những đạo luật này cho thấy xu hướng toàn cầu trong việc bảo vệ sức khỏe tinh thần và quyền lợi của người lao động, giúp họ có quyền kiểm soát thời gian cá nhân mà không bị áp lực công việc ngoài giờ.