Úc thông qua đạo luật cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội đầu tiên trên thế giới

Đạo luật được thông qua trong bối cảnh có những cảnh báo rằng quá trình này đang diễn ra quá nhanh, và lệnh cấm có thể khiến thanh thiếu niên bị đẩy vào các khu vực nguy hiểm trên web đen hoặc rơi vào tình trạng cô lập, không thể tiếp cận các nguồn thông tin và hỗ trợ cần thiết.

Quốc hội Úc thông qua đạo luật này nhằm mục tiêu thực hiện điều mà chưa một chính phủ nào thực hiện thành công trước đây, đồng thời đáp ứng yêu cầu của nhiều bậc phụ huynh trong việc ngăn chặn trẻ em sử dụng phương tiện truyền thông xã hội.

Đạo luật mới được ban hành nhằm đáp lại những nhận định của Thủ tướng Anthony Albanese, khi ông nhấn mạnh "mối liên hệ nhân quả rõ ràng giữa sự gia tăng sử dụng phương tiện truyền thông xã hội và tác động tiêu cực đối với sức khỏe tâm thần của thế hệ trẻ Úc".

Tuy nhiên, các học giả, chính trị gia và nhóm vận động đã cảnh báo rằng lệnh cấm, như cách mà Chính phủ Úc đang hình dung, có thể phản tác dụng, đẩy thanh thiếu niên vào các khu vực nguy hiểm trên web đen hoặc khiến họ cảm thấy cô lập hơn.

Cũng có những câu hỏi đặt ra về cách thức thực thi đạo luật trong thực tế. Nhiều người lo ngại rằng quá trình này diễn ra quá vội vàng và nếu yêu cầu người dùng phải chứng minh độ tuổi, điều này có thể dẫn đến việc các công ty truyền thông xã hội thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân nhạy cảm. Thậm chí, tỷ phú Elon Musk cũng đã bày tỏ sự cân nhắc về vấn đề này.

Theo đó, đạo luật sửa đổi về an toàn trực tuyến (độ tuổi tối thiểu sử dụng phương tiện truyền thông xã hội) cấm các nền tảng truyền thông xã hội cho phép người dùng dưới 16 tuổi truy cập vào dịch vụ của họ, đồng thời áp đặt mức phạt lên đến 32 triệu USD đối với các công ty không tuân thủ quy định này.

Tuy nhiên, đạo luật không đưa ra chi tiết cụ thể về cách thức thực hiện, mà chỉ yêu cầu các công ty phải thực hiện các biện pháp hợp lý để đảm bảo người dùng từ 16 tuổi trở lên. Các quy định chi tiết sẽ được công bố sau, dựa trên kết quả thử nghiệm công nghệ xác minh độ tuổi, dự kiến hoàn thành vào giữa năm 2025. Đạo luật này sẽ không có hiệu lực ngay lập tức mà phải chờ thêm 12 tháng nữa.

Đạo luật cũng không chỉ rõ chính xác các công ty nào sẽ bị áp dụng, mặc dù Bộ trưởng Truyền thông Úc Michelle Rowland đã đề cập rằng các nền tảng như Snapchat, TikTok, X, Instagram, Reddit và Facebook có thể sẽ nằm trong phạm vi lệnh cấm. Tuy nhiên, bà cũng cho biết YouTube sẽ không bị ảnh hưởng bởi dự luật, do tính chất "quan trọng" của nền tảng này trong việc cung cấp các nội dung giáo dục.

Trước khi đạo luật được thông qua, đã có nhiều ý kiến phản hồi. Trong đó, có một đơn từ Tổ chức Ân xá Quốc tế, trong đó khuyến nghị không nên thông qua đạo luật, vì "lệnh cấm có thể khiến thanh thiếu niên bị cô lập, và điều này sẽ không giúp đạt được mục tiêu cải thiện cuộc sống của họ mà chính phủ đã đề ra".

Trước đó, vào ngày 19/11, Ủy ban Pháp luật về Môi trường và Truyền thông của Thượng viện Úc đã chính thức ủng hộ dự luật, tuy nhiên với một điều kiện quan trọng là các nền tảng truyền thông xã hội không được yêu cầu người dùng cung cấp thông tin cá nhân, bao gồm cả thông tin hộ chiếu. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ các công ty truyền thông xã hội sẽ áp dụng phương pháp nào để thực thi các hạn chế về độ tuổi.

Một cuộc khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường và khảo sát toàn cầu YouGov công bố ngày 26/11 vừa qua cho thấy 77% người Úc ủng hộ lệnh cấm, tăng mạnh so với mức 61% trong cuộc khảo sát tháng 8 trước đó.

Tất cả 8 nhà lãnh đạo tiểu bang của Úc đều đồng tình với lệnh cấm, mặc dù nhà lãnh đạo tiểu bang Tasmania đã đề xuất rằng lệnh cấm chỉ nên áp dụng đối với trẻ em dưới 14 tuổi. Phe đối lập liên bang cũng ủng hộ dự luật này và tuyên bố sẽ thực thi sớm hơn, cam kết sẽ áp dụng lệnh cấm trong vòng 100 ngày nếu họ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm tới.

Tuy nhiên, 140 chuyên gia đã ký một bức thư ngỏ, bày tỏ mối lo ngại rằng dự luật này là "một công cụ quá đơn giản và thô thiển để xử lý rủi ro một cách hiệu quả".

Một trong những mối quan ngại chính của họ là nó có thể "tạo ra nhiều rủi ro hơn cho trẻ em, những người vẫn có thể truy cập vào nền tảng", đồng thời lệnh cấm này sẽ "ảnh hưởng đến quyền tiếp cận và tham gia của trẻ em".

Ủy ban Nhân quyền Úc cũng bày tỏ "những nghi ngại nghiêm trọng" về lệnh cấm, cảnh báo rằng các quy định này có thể "can thiệp đáng kể vào quyền lợi của trẻ em và thanh thiếu niên".

"Tiếng nói của trẻ em và thanh thiếu niên rõ ràng đã bị bỏ qua trong hầu hết các cuộc tranh luận và bình luận", Nghị sĩ độc lập Andrew Wilkie viết trong bài đăng trên tờ Guardian Australia, giải thích lý do tại sao ông thay đổi quan điểm từ ủng hộ sang phản đối lệnh cấm.

Christopher Stone, Giám đốc điều hành của tổ chức Phòng chống tự tử Úc, cho biết trong một tuyên bố: "Chính phủ đang lao đầu vào một bức tường gạch mà không nhận ra hậu quả".

"Những vấn đề phức tạp như thế này cần phải được xem xét kỹ lưỡng và tham vấn rộng rãi, chứ không thể giải quyết bằng những biện pháp vội vã. Chúng tôi kêu gọi chính phủ tạm dừng và hợp tác với các bên liên quan để đảm bảo rằng chúng ta làm đúng đắn nhất vì lợi ích của thế hệ trẻ", ông Christopher Stone nói.