Vẫn “đành” thả nổi?

(Baonghean) Quan sát thị trường bánh Trung thu năm nay ở Thành phố Vinh, ngoài những thương hiệu như Kinh Đô, Hữu Nghị, Bibica... đã được người tiêu dùng ưa chuộng, thì ở các chợ bán lẻ còn có các loại bánh khác được nhập từ ngoại tỉnh với giá chỉ bằng nửa. Theo tìm hiểu của chúng tôi, năm nay sức mua có giảm so với những năm trước một phần do kinh tế khó khăn, nhưng một phần vì dư luận những ngày qua đang “nóng” với thông tin những mẫu bánh chứa nhân nhập khẩu từ Trung Quốc đã được phát hiện, khiến người dân hoang mang và thị trường bánh Trung thu “chùng” hẳn...

Bánh giá rẻ chiếm ưu thế

Những hãng bánh có thương hiệu như Kinh Đô, Hữu Nghị, Bibica với giá giao động từ 40-75 nghìn đồng/chiếc 150g đang được bày bán trên hầu khắp các tuyến phố, các siêu thị, các điểm kinh doanh nhỏ lẻ. Đối với dòng bánh cao cấp, khách hàng phải chi hàng triệu đồng mới có thể sở hữu một hộp bánh (như hộp bánh Trăng Vàng Kim Cương của Kinh Đô có giá 2,2 triệu đồng/hộp).

Một điều dễ nhận thấy, năm nay các sản phẩm bánh cao cấp và bánh phục vụ cho đối tượng người ăn kiêng, người bị bệnh tiểu đường không thấy được chào hàng ở địa bàn thành phố. Những hộp bánh “VIP” với giá vài triệu đồng cũng thưa hẳn, chỉ còn thấy ở trong siêu thị hoặc một vài khách sạn lớn. Những hộp bánh “VIP” thường thấy trên các quầy hàng lưu động của các đại lý chỉ có giá giao động từ 300.000 - 750.000 đồng/hộp.

Tại các chợ đầu mối như chợ Vinh, nơi thị trường bánh Trung thu giá rẻ tiêu thụ mạnh nhất, có rất nhiều nhãn hiệu bánh lạ, giá rẻ bất ngờ. Chị Ng, một tiểu thương lâu năm cho hay: “Năm nào chị cũng nhập bánh của cơ sở Phú Hưng từ Hà Nội, bánh vừa rẻ lại ngon, giá chỉ 22.000 đồng/chiếc 270g”. Chị Ng. cho biết, chị chỉ đặt hàng mỗi hãng bánh này, ở chợ Vinh mỗi quầy đặt một loại bánh khác nhau tùy theo thị hiếu khách hàng, khách quen chỉ lấy bánh ơrở một quầy. Việc chênh lệch về giá cả thì theo chị những hãng bánh lớn phải chịu chi phí quảng cáo lớn nên mới đắt đỏ vậy. Như để trấn an cho khách hàng, một tiểu thương bên cạnh nói: “Bánh Trung thu ở đây bán rẻ nhưng ghi rõ ngày sản xuất, hạn sử dụng đầy đủ nên không phải lo lắng gì đâu, cứ yên tâm mà ăn, đây còn là địa chỉ uy tín lâu năm...”.



Một quầy bánh Trung thu Kinh Đô ở TP. Vinh.

Thanh tra không theo kịp thị trường!

Căn cứ Quyết định số 3429/ QĐ- UBND.VX, xét đề nghị của Giám đốc Sở Y tế tại Tờ trình số 1552/TTr-SYT-Ttr ngày 04/09/2012, ngày 10/9 đoàn thanh tra liên ngành đã tiến hành thanh tra kiểm tra về đảm bảo an toàn thực phẩm trong dịp Tết Trung thu trên địa bàn tỉnh. Đến ngày 19/9, đoàn đã tiến hành thanh tra, kiểm tra tại các cơ sở sản xuất bánh kẹo, bánh Trung thu Bảo Ngọc, Sabeko, Tràng An bước đầu chưa thấy có dấu hiệu vi phạm ở các cơ sở này.

Ông Đào Ngọc Dũng - Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP cho biết: “Về chất lượng bánh Trung thu đối với các cơ sở sản xuất trên địa bàn, chúng tôi chú trọng nhất là việc kiểm tra khâu nguyên liệu đầu vào, từ bột nở, đường đến nhân trứng muối. Những nguyên liệu ấy là nơi có thể chứa nhiều hàm lượng phụ gia không cho phép. Như đường nguyên liệu, hiện nay trên thị trường đã có loại đường xicabonat là đường hóa học rất độc hại đối với cơ thể người. Rất may là đến nay, những cơ sở và địa điểm kinh doanh mà chúng tôi đã kiểm tra trong những ngày qua không có dấu hiệu vi phạm”.

Trong chiếc bánh trung thu, yếu tố gây nghi ngờ nhất vẫn là nhân bánh, vì nhân bánh được sản xuất từ nhiều nguyên liệu nên cũng từ đó việc làm dối làm giả có thể nảy sinh. Nhân bánh Trung thu làm sẵn đóng gói rất dễ bị hỏng, nên cơ sở sản xuất thường cho vào nhiều phụ gia, hóa chất bảo quản. Ngoài ra vì lợi nhuận, nhiều cơ sở còn sử dụng nhiều phụ gia thực phẩm độc hại đã bị cấm trong thực phẩm. Ngay cả với hóa chất thực phẩm nếu cho quá liều lượng thì độ độc hại cũng giống như hóa chất công nghiệp. Người ăn bánh Trung thu làm từ các loại nhân này, đặc biệt là trẻ em sẽ có nguy cơ bị hóa chất làm ảnh hưởng đến các cơ quan tiêu hóa, gan, thận…

Trước thực tế ở chợ Vinh có một số quầy hàng bày bán lượng lớn nhân bánh Trung thu làm sẵn gia rẻ, không rõ ràng về xuất xứ, chất lượng... thì ông Dũng cho hay: “Hiện tượng nhân bánh được làm sẵn, không có nguồn gốc hiện không có trong các cơ sở sản xuất tại địa bàn tỉnh mà đoàn đã kiểm tra. Còn những mẫu bánh được nhập từ ngoại tỉnh ở những quầy hàng, ki ốt bán lẻ thì cũng phải lấy mẫu xét nghiệm labo mới có thể kết luận được”.

Những hãng bánh không rõ nguồn gốc trôi nổi trên thị trường vẫn được bày bán ngang nhiên ở các chợ bán lẻ từ chợ đầu mối như chợ Vinh cho đến những chợ bán lẻ như chợ đội Cung, chợ Quang Trung. Rất nhiều các đơn vị, cơ quan, khối xóm mua về với số lượng lớn để tổ chức trung thu cho các cháu, chỉ đơn giản là nó có đầy đủ NSX, HSD mà giá thành lại bình dân. Nếu so sánh với những hãng bánh sản xuất theo phương thức truyền thống đã có thương hiệu trên địa bàn thành phố như Hương Phúc, Bảo Ngọc thì giá của những chiếc bánh này chỉ bằng một nửa.

Về vấn đề này, cũng ông Dũng cho biết thêm: “Chúng tôi chưa đến kiểm tra tại chợ Vinh, tuy nhiên đoàn sẽ lấy mẫu tất cả những mẫu bánh có mặt trên thị trường nơi mà đoàn sẽ đến kiểm tra và cho xét nghiệm labo nếu có nghi ngờ. Nhưng để thanh tra, kiểm tra hết tất cả các điểm trên thị trường thì đoàn không thể thực hiện được vì lực lượng quá mỏng”.

Vấn đề về bánh nhập ngoại tỉnh đã là một dấu hỏi về chất lượng VSATTP thì những chiếc bánh “hàng nội” giá chỉ 10.000 đồng/chiếc loại 150g có nhãn hiệu Huệ Phương đang được gọi là “có uy tín” vì ngon và rẻ. Khi tiếp cận cơ sở tại khối 7 phường Cửa Nam (TP. Vinh) mới biết bánh Trung thu chỉ được sản xuất theo thời vụ, bình thường ở đây chỉ sản xuất các loại kẹo. Đáng chú ý, tại cơ sở này có hẳn cả bao bì giấy bóng đẹp, có khay đựng, có cả những hộp bánh dạng sang để biếu tặng, nhưng trên bao bì được xếp trong các hộp catton chất thành đống để một góc phòng, không thấy in nhãn hiệu của hãng bánh, cũng không có mã vạch cũng như địa chỉ sản xuất. Khi được hỏi về giấy phép kinh doanh thì chủ nhà tỏ ý không vui: “Chúng tôi sản xuất bánh để bán là chính, nhưng con cháu hàng ngày vẫn ăn mà không đứa nào bị đau bụng, nếu chị không tin thì hỏi bà con hàng xóm sẽ rõ(?). Đã có nhiều khối xóm đến đây đặt hàng trăm chiếc để tổ chức Trung thu cho các cháu, chúng tôi sợ không kịp hàng đây!”. Tại cơ sở này, nhân bánh đã được nhồi trộn, nguyên liệu chỉ gồm thịt mỡ, mứt bí, lạc rang, lạp xường, tất cả các khâu làm bánh từ chế biến đến vào khuôn, mở mẻ, đều được các công nhân xoay xở trong căn phòng nhỏ hẹp chưa tới 6m2, gồm cả nơi rửa khuôn.

Ông Lê Ngọc Sơn - Trưởng phòng Thanh tra Chi cục VSATTP cho biết: “Hiện giấy phép cho hạng mục sản xuất bánh trung thu thì chỉ có 3 cơ sở là Công ty TNHH Hương Phúc, công ty TNHH Hùng Dương với thương hiệu bánh Bảo Ngọc Sài Gòn, và cơ cở Thành Công. Những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ tồn tại ở trong các khu dân cư chúng tôi đều có “chân rết” báo cáo đúng và đủ, không có cơ sở nào có giấy phép sản xuất bánh Trung thu”. Như vậy, các cơ sở này đã ngang nhiên xuất bánh ra thị trường và tung hàng với những nhãn mác đẹp mắt nhằm đánh lừa thị hiếu: rẻ mà chất lượng.

Năm nào thị trường bánh Trung thu cũng tiềm ẩn những nguy cơ không đảm bảo VSATTP, thế nhưng với lực lượng thanh tra liên ngành mỏng, chế tài xử phạt chưa theo kịp thị trường, nên sản phẩm bánh vốn dành cho trẻ em vui Tết Trung thu luôn bị người lớn trục lợi một cách bất cẩn và vô trách nhiệm.

Thanh Nga