Ví, giặm tự tình sống mãi giữa hồn quê
(Baonghean.vn) - Đêm 23/6, dòng người đổ về Quảng trường Hồ Chí Minh để đắm mình trong không gian ví giặm sâu lắng, nồng ấm tình đời, tình người… Những lời ca, giai điệu vang lên tạo nên những xúc cảm đặc biệt với người nghe.
Dưới chân tượng đài Bác hôm nay, một sân khấu lộng lẫy, lung linh sắc màu ánh sáng. Hàng nghìn người dân trên mảnh đất Hồng Lam lại được đắm hồn trong không gian diễn xướng trữ tình được hàng trăm diễn viên tái hiện lại. Chương trình nghệ thuật “Ví, giặm lung linh hồn quê Xứ Nghệ” được mở đầu ý nhị với phần chào hỏi bè bạn gần xa bằng ca khúc “Ai vô Xứ Nghệ”; rồi đi tìm cội nguồn câu hát từ ngàn xưa của những người dân lao động, mỗi làn điệu đều thể hiện trí tuệ, tinh hoa trong tình cảm, lối sống… Chương trình biểu diễn theo hình thức tổ khúc, nối tiếp với 3 trường đoạn đặc sắc kể về Cậu Chiêu Bảy – Đại thi hào Nguyễn Du trong đêm hát giao duyên ở Trường Lưu - Những câu chuyện tình trai tài gái sắc đó đã đi vào Truyện Kiều; “Đầu Xứ” Phan Bội Châu trong một đêm Phường Vải ở Nam Kim với những câu hát đố, hát đối dí dỏm, thông minh, kết tinh nên một “đấng thiên sứ xả thân cho độc lập tự do của dân tộc”; Về những khúc hát ru của bà Hoàng Thị Loan với cậu bé Nguyễn Sinh Cung – Lời giặm xẩm, giặm ru đã theo cậu bé trên mọi nẻo đường đời, để rồi 55 năm sau, Dân tộc Việt Nam có một Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại…
Chương trình lại trở về những khung cảnh, lời hát của người chèo thuyền, người đan lát, người đi củi, người kéo vải... khẳng định tính đa dạng, phong phú, giàu bản sắc của dân ca ví, giặm; những nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị loại hình nghệ thuật đặc sắc này của hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh; Với những hình ảnh, biểu tượng về “Đường vô Xứ Nghệ quanh quanh” cùng lời ca mặn mòi, bình dị, tha thiết, say đắm lòng người nói đến những gió lào – cát trắng, sông Lam – núi Hồng, cà dưa, muối mặn, 6 dân tộc anh em, trích đoạn “Ví Giặm nối những vòng tay” đã khẳng định giá trị độc đáo, tính đại chúng, tính lan tỏa của dân ca ví, giặm xứ Nghệ.
“Xứ Nghệ quê tôi / Câu ví giặm nhuộm gió lào thành gió mát quê hương… / Xứ Nghệ quê tôi… / Nơi Bác Hồ sinh ra và lớn lên / Nơi đất cằn không giấu nổi những ánh nhìn bất khuất / Nơi ngọn gió lào đi qua rồi cúi đầu lẩn mất / Vì hổ thẹn với ngọn lửa trong những con tim”… Những câu ví, giặm lắng đọng hồn người bởi nét dung dị, trữ tĩnh, gợi nhớ, gợi thương, nơi neo đậu một hồn quê sâu thẳm…
Các tiết mục tại đêm khai mạc Liên hoan dân ca ví giặm xứ Nghệ.
Ảnh: Sỹ Minh
Ví, giặm bao đời nay đã là phần hồn, cốt cách người Nghệ, như NSND Hồng Lựu, NSUT Tiến Dũng… đã hai tháng ròng rã vất vả, lo toan “không đêm nào ngon giấc”; Là nét cười rạng rỡ của cô sinh viên Cao Thị Dung cùng nhiều bạn khác ở Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Nghệ An: “Hai tuần nay, ngày đêm nào chúng em cũng tập luyện; rất vui và tự hào góp phần vào thành công của liên hoan”.
Ngồi ở khu vực đại biểu, cụ ông Trần Văn Minh (80 tuổi, ở xã Kim Liên, Nam Đàn) tâm sự: “Con cháu cứ bảo ở nhà xem qua truyền hình trực tiếp cũng được; nhưng tôi vẫn quyết tâm đi; quả thật chương trình khai mạc liên hoan hôm nay thật tuyện vời, giúp tôi như sống lại ngày xưa. Tôi sẽ theo dõi hết liên hoan với phần biểu diễn của các câu lạc bộ; mong muốn sao được xem nhiều liên hoan dân ca ví dặm như thế này nữa”…. Với bà Nguyễn Thị Sen (65 tuổi, ở phường Hưng Dũng, Thành phố Vinh): “Dân ca vẫn mãi sống trong lòng mọi người dân Nghệ bởi những câu hát đậm nghĩa đậm tình, dễ yêu dễ mến”.
Ca sỹ Phạm Phương Thảo (một người con xứ Nghệ), khiến ai ai cũng như dùng dằng chẳng muốn rời chân, bởi lời ca “Em nỏ muốn về thì anh về răng được / Lời hẹn thề tạc vào non nước / Hội còn vui về răng được mà về…”. Phương Thảo tâm sự: Về với liên hoan, được hát trên quê mình là niềm vui lớn.
Ví, giặm tự tình sống mãi giữa hồn quê .
Thành Chung
