Vì sao Công ty TNHH Thiếc Hà An bị phạt và đình chỉ hoạt động?
Kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Thiếc Hà An tại mỏ thiếc Suối Bắc (Quỳ Hợp), Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường xác định, doanh nghiệp này quy đổi sản lượng khai thác từ m3 sang tấn là “không có cơ sở”…
Nhật Lân • 10/08/2024
Trước đó, vào ngày 5/4/2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Quyết định số 901/QĐ-BTNMT thành lập Đoàn kiểm tra thực hiện kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về khoáng sản đối với các tổ chức hoạt động khai thác khoáng sản tại tỉnh Nghệ An. Với hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Thiếc Hà An tại mỏ thiếc phần Đông mỏ Suối Bắc, xã Châu Hồng và xã Châu Thành (Quỳ Hợp), được Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức kiểm tra trong các ngày 23/4 và 28/5/2024.
Đến ngày 29/5/2024, bằng Văn bản số 04-1/CHS-VPHC, Đoàn kiểm tra thông báo đến UBND huyện Quỳ Hợp, trong quá trình kiểm tra phát hiện Công ty TNHH Thiếc Hà An có hành vi vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản. Vì vậy, Đoàn kiểm tra đã lập Biên bản vi phạm hành chính, đồng thời, căn cứ quy định của pháp luật “chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc và trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Quỳ Hợp xem xét, ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo thẩm quyền”.
Hành vi vi phạm thứ nhất được chỉ ra là Công ty TNHH Thiếc Hà An sử dụng khoáng sản không đúng mục đích quy định trong Giấy phép khai thác khoáng sản khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp phép cho phép theo quy định. Hành vi thứ hai là lập không đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên định sản lượng khai thác thực tế hàng năm. Còn hành vi thứ ba là không nộp thiết kế mỏ đã phê duyệt cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về khoáng sản.
Với 3 hành vi vi phạm nêu trên, tại Văn bản số 04-1/CHS-VPHC, Đoàn kiểm tra Bộ Tài nguyên và Môi trường căn cứ các quy định của pháp luật để đề ra các mức phạt bằng tiền, hình thức xử phạt bổ sung, qua đó đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp xem xét áp dụng. Cụ thể, đã đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp xử phạt Công ty TNHH Thiếc Hà An với tổng số tiền 220 triệu đồng, và áp dụng mức xử phạt bổ sung bằng hình thức đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản từ 3 tháng đến 6 tháng.
Căn cứ đề nghị của Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các văn bản, tài liệu được cung cấp, ngày 4/6/2024, UBND huyện Quỳ Hợp ban hành Quyết định số 2981/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An, trong đó, hình thức xử phạt bằng tiền là 250 triệu đồng; mức phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản 4,5 tháng; đồng thời, buộc chi trả toàn bộ kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định và đo đạc.
Bám sát vụ việc suối Nậm Huống (xã Châu Thành) đổi màu và có cá chết bất thường trong thời gian qua, chúng tôi đã tìm hiểu về những lỗi phạm của Công ty TNHH Thiếc Hà An dẫn đến bị phạt với số tiền 250 triệu đồng và đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản 4,5 tháng. Qua đó, nắm bắt chi tiết những lỗi phạm doanh nghiệp này đã mắc.
Những lỗi phạm đáng quan tâm, là việc Công ty TNHH Thiếc Hà An quy đổi sản lượng khai thác từ m3 sang tấn không đúng quy định. Cụ thể, Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường phát hiện theo số liệu báo cáo định kỳ của Công ty TNHH Thiếc Hà An thống kê thì sản lượng thống kê từ xe goòng (tính theo m3) được nhân với hệ số 2,7; nhưng ở báo cáo kết quả thăm dò, thể trọng đá quặng của mỏ được xác định là 2,54 tấn/m3. Vì vậy, Đoàn kiểm tra đưa ra nhận xét “việc Công ty tính theo tỷ lệ 2,7 tấn/m3 là không có cơ sở”. Bên cạnh đó, việc phát hiện Công ty TNHH Thiếc Hà An mắc lỗi phạm xuất bán tinh quặng sau tuyển không đúng quy định. Về lỗi phạm này, được Đoàn kiểm tra nêu rõ tại biên bản kiểm tra như sau: “Qua rà soát một số hợp đồng mua bán tinh quặng sau tuyển cho thấy, từ năm 2022 đến năm 2023 Công ty đã xuất bán tinh quặng cho các doanh nghiệp khác, hoặc thuê doanh nghiệp khác gia công tuyển luyện thiếc mà không đưa về xưởng luyện của Công ty tại huyện Quỳ Hợp để chế biến ra thiếc thỏi như nội dung quy định tại Phụ lục 02 Giấy phép khai thác khoáng sản số 377/GP- BTNMT ngày 27/3/2013”...
Từ công tác kiểm tra, Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường tổng hợp những tồn tại, vi phạm mà Công ty TNHH Thiếc Hà An đã mắc trong quá trình hoạt động. Đó là: Không nộp thiết kế mỏ điều chỉnh đã phê duyệt cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Không đăng ký ngày bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ, ngày bắt đầu khai thác với cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy phép. Chưa báo cáo cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về khoáng sản việc tạm dừng khai thác tại mỏ; thời điểm kiểm tra; không có trạm cân tại mỏ.
Lập không đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên quan để xác định sản lượng khai thác thực tế hàng năm (năm 2022, 2023 Công ty không lập đủ sổ sách để nghiệm thu khối lượng khoáng sản theo công nghệ khai thác đối với khai thác hầm lò; không thực hiện giám sát sản lượng khai thác khoáng sản qua trạm cân). Sử dụng khoáng sản không đúng mục đích quy định trong Giấy phép khai thác khoáng sản khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp phép cho phép theo quy định…
Song song với việc chỉ rõ những tồn tại, vi phạm, Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu Công ty TNHH Thiếc Hà An thực hiện các nội dung: Nộp thiết kế mỏ điều chỉnh đã phê duyệt cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền, gồm Bộ Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công Thương. Có văn bản báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường và chính quyền địa phương về việc tạm dừng hoạt động khai thác cũng như các khó khăn, đề xuất (nếu có) để xem xét, giải quyết theo quy định.
Tổ chức lắp đặt trạm cân để giám sát, lưu giữ số liệu, tài liệu về sản lượng khoáng sản thực tế khai thác khi đưa mỏ vào khai thác trở lại. Thực hiện chế biến, sử dụng khoáng sản theo đúng quy định tại Giấy phép khai thác khoáng sản. Trước mắt, khẩn trương có báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc chế biến, sử dụng khoáng sản tại mỏ cũng như các vướng mắc, khó khăn, đề xuất (nếu có) để Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, giải quyết theo quy định. Lập đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên quan để xác định sản lượng khai thác thực tế hàng năm theo quy định. Bố trí, tổ chức phương án sản xuất, khai thác đảm bảo cân đo, thống kê đầy đủ, chính xác sản lượng khai thác khoáng sản thực tế tại mỏ để lưu giữ đầy đủ sổ sách, chứng từ liên quan và kê khai, báo cáo thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản đúng quy định...
Có một yêu cầu của Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường đối với Công ty TNHH Thiếc Hà An khiến chúng tôi đặc biệt quan tâm, đó là “làm việc với cơ quan quản lý thuế tại địa phương để được rà soát, hướng dẫn thực hiện các nghĩa vụ tài chính (thuế, phí, tiền cấp quyền khai thác khoáng sản...) với Nhà nước theo quy định”. Sở dĩ quan tâm, bởi trong vài năm gần đây qua công tác thanh, kiểm tra của tỉnh đối với các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn đã chứng minh việc quy đổi sản lượng khai thác từ m3 sang tấn không đúng quy định, là một trong những “lỗ hổng” dẫn đến thất thu cho ngân sách Nhà nước.
Vì vậy, khi Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xác định Công ty TNHH Thiếc Hà An lập không đầy đủ sổ sách, chứng từ, văn bản, tài liệu có liên quan để xác định sản lượng khai thác thực tế hàng năm; thực hiện quy đổi sản lượng khai thác từ m3 sang tấn “không có cơ sở”;…, thì nghi vấn, việc thực hiện các nghĩa vụ thuế, phí cho Nhà nước của doanh nghiệp này có vấn đề!
