Vụ xuân 2012: Thắng lợi trong điều kiện khó khăn

(Baonghean) - Vụ xuân năm nay dù diễn ra trong điều kiện thời tiết nhiều khó khăn và bất lợi, nhưng năng suất lúa dự kiến chỉ thấp hơn vụ xuân 2011 - vụđược đánh giá là có năng suất kỷ lục. Hiện đang là thời điểm gặt rộở nhiều địa phương và theo kế hoạch, việc thu hoạch lúa xuân sẽ kết thúc trước 15/6.

Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Quỳnh Lưu - ông Nguyễn Xuân Dinh phấn khởi cho biết: Bắt đầu thu hoạch từ 25/5, nhưng nông dân Quỳnh Lưu chỉ thực sự gặt đại trà từ 1/6. Vụ xuân năm nay, năng suất dự kiến đạt trên 68 tạ/ha, các xã vùng trung tâm chủđộng nước như Quỳnh Thiện, Quỳnh Giang, Quỳnh Hồng, Quỳnh Thạch... năng suất còn vượt trên 70 tạ/ha.

Đó cũng là tin vui ở hầu hết các địa phương trong tỉnh. Tại huyện Thanh Chương, dù bà con mới ra đồng thu hoạch từ 25/5, nhưng dự kiến khoảng gần 10/6 sẽ gặt xong. Theo đánh giá chung, đây là vụ sản xuất có năng suất rất khá, tương đương cả vụ xuân 2011. Trong 8.400 ha lúa xuân của huyện, có tới trên 6.000 ha lúa lai, năng suất dự kiến đạt bình quân 67- 68 tạ/ha, nhiều xã thuộc vùng Cát Ngạn như Cát Văn, Thanh Liên, Thanh Tiên... đạt 74 tạ/ha, vùng Đại Đồng (Thanh Lĩnh, Thanh Hưng, Thanh Văn...) đạt tới 75 tạ/ha. Vừa thoăn thoắt chất lúa lên xe, bà Nguyễn Thị Toàn (thôn Hồng - Thanh Lĩnh) vừa vui vẻ: "Gia đình tui có 3 sào đất, nhìn lúa như thế này thì năng suất phải trên 3,5 tạ/sào, cao ngang ngửa với vụ xuân năm ngoái".

Kiểm tra kết quả sản xuất lúa xuân tại xã Nghi Mỹ - Nghi Lộc. Ảnh: Văn Đoàn

Không chủ trương phát triển mạnh diện tích lúa lai, những năm gần đây, đặc biệt là vụ xuân năm nay, toàn huyện Hưng Nguyên chỉ có khoảng 30% trong tổng diện tích 5.900 ha được gieo cấy bằng giống lúa lai, còn lại là các giống lúa thuần chất lượng cao như AC5, XT28, VT-NA2... Thế nhưng, năng suất dự kiến vẫn đạt bình quân 63,5 tạ/ha, cao hơn nhiều năm và chỉ thua vụ xuân 2011 là 64,5 tạ/ha, trong đó năng suất lúa lai khoảng 72- 74 tạ/ha và lúa thuần giao động từ 62- 66 tạ/ha. Đặc biệt, huyện đã xây dựng thành công 4 mô hình cánh đồng mẫu lớn với tổng diện tích 120 ha, năng suất đạt tới 64- 68 tạ/ha (đối với lúa thuần) và 75- 82 tạ/ha (đối với lúa lai).

Trưởng phòng Nông nghiệp huyện- ông Phan Văn Trường cho biết: Vụ xuân 2012, Hưng Nguyên chủ yếu trồng các giống lúa thuần, sản xuất lại gặp nhiều khó khăn do rét kéo dài đầu vụ, giữa vụđạo ôn gây hại và lây lan trên diện rộng, vào giai đoạn lúa trổ, 800 ha đã bị hạn.

Để có được kết quả thắng lợi như thế này là nhờ huyện đã chủđộng bắc mạ che phủ nilon đạt trên 80% diện tích, bảo vệ cây mạ ngay từđầu vụ, đồng thời trích ngân sách trên 200 triệu đồng hỗ trợ nông dân mua thuốc BVTV, quyết liệt dập dịch ở các vùng trọng điểm, không cho lây lan ra diện rộng. Khi gặp nắng hạn, Hưng Nguyên cũng đã chủđộng chỉđạo các xã bơm tưới luân phiên, dùng mọi biện pháp kịp thời cứu hạn cho cây lúa.

Vụ xuân 2012 được đánh giá là vụ sản xuất diễn ra trong điều kiện thời tiết hết sức khó khăn. Đầu vụ rét đậm rét hại kéo dài đã ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây lúa. Mưa rải rác xen kẽ nắng ấm ở giai đoạn lúa đẻ nhánh, làm đòng tạo điều kiện cho các loại sâu bệnh phát sinh gây hại (toàn tỉnh có tới gần 12.000 ha lúa bị bệnh đạo ôn, gần 20.000 ha bị bệnh khô vằn, gần 10.000 ha nhiễm rầy các loại). Không chỉ vậy, vào giai đoạn lúa xuân bước vào thời kỳ làm đòng và trổ lại gặp đợt hạn gay gắt, khốc liệt khiến gần 11.000 ha lúa bị hạn.

Tuy nhiên, nhờ thực hiện các biện pháp hiệu quả, kịp thời, sản xuất vụ xuân vẫn đạt kết quả rất phấn khởi. Ông Từ Trọng Kim- Trưởng phòng Trồng trọt (Sở NN & PTNT) cho biết: Qua đánh giá ban đầu, dự kiến năng suất lúa vụ xuân năm nay bình quân đạt 65 tạ/ha, chỉ thua vụ xuân 2011 - vốn là vụ sản xuất có năng suất kỷ lục nhất từ trước đến nay. Trong đó, Yên Thành đạt cao nhất (72 tạ/ha), Diễn Châu 71 tạ/ha, các huyện Đô Lương, Quỳnh Lưu và huyện miền núi Thanh Chương đạt trên 67 tạ/ha, ngoài ra nhiều địa phương đạt mức năng suất trên 60 tạ/ha.

Đặc biệt các huyện miền núi, nếu mọi năm năng suất lúa vụ xuân thường chỉở mức trên dưới 50 tạ/ha thì năm nay, hầu hết ở mức 55- 58 tạ/ha như Quỳ Hợp, Quỳ Châu dự kiến đạt 57,1- 57,2 tạ/ha, Con Cuông 57,4 tạ/ha... Điều đáng ghi nhận là diện tích lúa của 5 địa phương đạt năng suất từ 67 tạ/ha trở lên đã chiếm trên 70% tổng diện tích toàn tỉnh, nhờđó năng suất bình quân chung đã nâng lên đáng kể.

Theo ông Từ Trọng Kim, những kết quả trên có được là nhờ các địa phương và bà con nông dân đã thực hiện nghiêm túc, đồng bộ nhiều giải pháp kỹ thuật. Trước hết là cơ cấu giống. Vụ xuân năm nay, toàn tỉnh gieo cấy 88.600 ha lúa thì trong đó cơ cấu gần 70% diện tích là các giống lúa lai sản xuất ở những vùng có điều kiện thâm canh cao, nhiều giống có năng suất, chất lượng cao đã được mở rộng diện tích sản xuất như Nhịưu 986 (22.602 ha), Khải phong số 1 (15.300 ha)- hai giống lúa cho năng suất bình quân đạt 74- 75 tạ/ha.

Đây cũng là vụ sản xuất mà cơ cấu giống lúa có nhiều đổi mới, ngoài các giống lúa lai Trung Quốc cho năng suất cao như trên, một sốđịa phương còn mạnh dạn đưa các giống lúa lai có nguồn gốc từ Mỹ, Ấn Độ, Philipines vào trồng. Đồng thời, ngay từđầu vụ sản xuất, việc chỉđạo người dân thực hiện nghiêm túc vấn đề thời vụđã được ngành Nông nghiệp và các địa phương thực hiện rất hiệu quả. Theo đó, hầu hết diện tích lúa vụ xuân đều được cấy sau Tết Nguyên đán, nhờ vậy cây lúa đã trổ an toàn, né tránh được rét cũng như các đối tượng sâu hại vì nếu trổ sớm, gặp mưa lạnh sẽ bịđạo ôn cổ bông phá hoại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và sản lượng.

Bên cạnh đó, mặc dù không tránh khỏi nhiều loại sâu bệnh gây hại, nhưng nhờđội ngũ cán bộ BVTV từ tỉnh xuống tận cơ sởđã thường xuyên bám đồng ruộng, kịp thời phát hiện các đối tượng sâu bệnh hại, đưa ra các dự tính dự báo chính xác, chỉđạo, hướng dẫn nông dân phòng trừ kịp thời nên đã ngăn chặn và hạn chếđến mức thấp nhất ảnh hưởng của sâu bệnh hại. Cùng việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật về sử dụng phân bón, đặc biệt là sử dụng phân hỗ hợp thay các loại phân đơn để tăng hiệu quả bón cũng như hiệu quả sử dụng của cây trồng, ngành Nông nghiệp, các địa phương và bà con nông dân cũng đã phối hợp chống hạn rất tốt, cứu được lúa thời kỳ trổ bông.

Cũng theo ông Từ Trọng Kim, vụ xuân năm nay, nhiều địa phương như Yên Thành, Hưng Nguyên... đã mạnh dạn đầu tư, phối hợp xây dựng các cánh đồng mẫu. Nhờ chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật nên các cánh đồng mẫu đều cho năng suất cao hơn từ 15-25% sản lượng. Đây cũng được coi là tiền đề quan trọng, mở ra một hướng đi mới nhằm nâng cao giá trị trên đơn vị diện tích và cũng là bước đi thích hợp trong việc tực hiện các mục tiêu quan trọng của chương trình xây dựng nông thôn mới.

Phú Hương