Vươn lên xứng đáng vai trò trung tâm của cải cách tư pháp

(Baonghean) - Ngày 13/9/1945, với tư cách là Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 33c, thành lập các Tòa án quân sự. Đây là sự kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu sự ra đời của hệ thống Tòa án nhân dân ở nước ta. Ở Nghệ An, Tòa án nhân dân hai cấp ra đời và trưởng thành cùng với quá trình hoàn thiện của hệ thống Tòa án nhân dân cả nước...

Trao quyết định đặc xá của Chủ tịch nước cho các bị án. Ảnh: p.v

Trải qua 70 năm xây dựng và trưởng thành, hoạt động của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An đã ngày càng đáp ứng các yêu cầu của thực tiễn đặt ra đối với từng giai đoạn lịch sử của đất nước. Trong mỗi giai đoạn lịch sử, cán bộ, nhân viên ngành Tòa án Nghệ An đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ chế độ, bảo vệ công lý, bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước và nhân dân. Nhất là từ khi thực hiện đường lối đổi mới, hệ thống Tòa án nhân dân đã triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng và Quốc hội, góp phần vào việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Quá trình 70 năm, tổ chức bộ máy Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An không ngừng lớn mạnh. Từ 2 tòa chuyên trách là tòa Hình sự và tòa Dân sự truyền thống, ngày 1/7/1994, Trọng tài kinh tế Nhà nước tỉnh Nghệ An sáp nhập vào Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An và thành lập Tòa Kinh tế; năm 1996 thành lập tòa Hành chính, ngày 1/5/2008 thành lập tòa Lao động thuộc Tòa án nhân dân tỉnh. Đến nay, TAND tỉnh có 5 tòa chuyên trách, 3 phòng giúp việc; TAND cấp huyện có 21 đơn vị. Bộ máy lãnh đạo TAND hai cấp và bộ máy lãnh đạo các tòa, phòng tại TAND tỉnh được kiện toàn, củng cố đủ số lượng và chất lượng đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, quản lý để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị.

Khởi công xây dựng nhà tình nghĩa tại xã Tam Sơn (Anh Sơn) từ kinh phí đóng góp của CBCC ngành Tòa án tỉnh.

Hiện Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An có 305 biên chế, trong đó có 123 thẩm phán (Tòa án tỉnh có 17 thẩm phán, Tòa án cấp huyện có 106 thẩm phán). Trình độ lý luận chính trị và chuyên môn của đội ngũ cán bộ, công chức cũng không ngừng được nâng lên; có 269 công chức trình độ cử nhân luật trở lên làm công tác chuyên môn nghiệp vụ, 42 công chức là lãnh đạo TAND hai cấp và lãnh đạo các tòa, phòng của Tòa án tỉnh có trình độ cử nhân và cao cấp chính trị; 26 công chức có học vị thạc sỹ Luật. Tuyệt đại đa số cán bộ, công chức có phẩm chất đạo đức trong sáng, bản lĩnh chính trị vững vàng, trung thành với Đảng, Nhà nước và tận tụy với nhân dân. Đội ngũ Hội thẩm Tòa án cũng không ngừng phát triển cả về số lượng và chất lượng đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng trong hoạt động giải quyết, xét xử các loại vụ án của Tòa án hai cấp.

Công tác hợp tác quốc tế cũng được quan tâm và đạt được kết quả đáng khích lệ. Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã ký ghi nhớ với Tòa án nhân dân tỉnh Xiêng Khoảng - nước CHDCND Lào thỏa thuận quan hệ hợp tác giữa Tòa án hai tỉnh. Hàng năm, TAND hai tỉnh đã thực hiện chương trình hợp tác, góp phần tăng thêm tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt giữa hai nước Việt - Lào. Các hoạt động xã hội cũng được duy trì và đẩy mạnh tại các đơn vị. Công tác đền ơn đáp nghĩa, quan tâm thương binh, gia đình liệt sỹ, ủng hộ người nghèo, trẻ em khó khăn, ủng hộ đồng bào bị thiên tai bão lụt… được duy trì thường xuyên.

Các phong trào thi đua được Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An gắn với thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị số 06-CT/TƯ và Chỉ thị số 03- CT/TW của Bộ Chính trị với chủ đề xuyên suốt: “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” và phương châm “Phải gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”. Đến nay, cuộc vận động đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều rộng lẫn chiều sâu trong các đơn vị Tòa án nhân dân hai cấp. Nhiều cá nhân và tập thể tiêu biểu đã xuất hiện qua các phong trào thi đua nói trên và được nhân rộng với những thành tích đáng tự hào.

Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Độc lập hạng Ba và hạng Nhì; nhiều năm được Tòa án nhân dân tối cao tặng cờ Đơn vị thi đua xuất sắc. Nhiều đơn vị TAND cấp huyện được tặng Huân chương Lao động, Bằng khen của Chính phủ, cờ đơn vị thi đua xuất sắc...

Để đạt được các thành tích đáng khích lệ nêu trên, có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, giúp đỡ kịp thời và sâu sắc của lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao; của cấp ủy, HĐND, UBND các cấp; sự phối hợp của các ngành. Đặc biệt, là sự đóng góp to lớn công sức, trí tuệ của các thế hệ cán bộ Tòa án nhân dân, Trọng tài kinh tế nhà nước, Hội thẩm Tòa án các cấp tỉnh Nghệ An đã đoàn kết, nhất trí, khắc phục khó khăn, nêu cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực phấn đấu, phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, tô thắm truyền thống 70 năm Tòa án nhân dân bảo vệ công lý được Đảng, Nhà nước và nhân dân ghi nhận.

Trong bối cảnh hiện nay, tình hình tội phạm còn diễn biến phức tạp; số lượng các vụ, việc mà các Tòa án phải thụ lý, giải quyết gia tăng. Bên cạnh đó, Tòa án nhân dân còn phải tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ liên quan tới cải cách tư pháp. Chính vì vậy, nhiệm vụ của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An trong thời gian tới rất nặng nề, đòi hỏi mỗi cán bộ, công chức phải xác định rõ trách nhiệm của mình, nỗ lực phấn đấu nhiều hơn nữa để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trước mắt, Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An phải tập trung làm tốt một số nhiệm vụ cụ thể như sau:

Thứ nhất, tiếp tục tổ chức thực hiện tốt các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp, gắn việc thực hiện các nhiệm vụ công tác của Tòa án với việc thực hiện các yêu cầu của cải cách tư pháp. Tiếp tục triển khai thực hiện Hiến pháp năm 2013 và Luật tổ chức Tòa án nhân dân 2014 có hiệu quả.

Thứ hai, kịp thời triển khai thực hiện đề án về tổ chức bộ máy của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An theo Luật Tổ chức Tòa án năm 2014 và quy định của TAND tối cao phù hợp tình hình, đặc điểm của từng đơn vị đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ.

Thứ ba, tăng cường công tác giáo dục nâng cao trình độ chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức, lối sống đối với đội ngũ cán bộ, công chức, xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức lối sống trong sáng, có trình độ, năng lực chuyên môn giỏi đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhằm xây dựng Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An trong sạch, vững mạnh.

Thứ tư, đẩy mạnh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án; từng bước khắc phục việc để các vụ án quá hạn luật định; đảm bảo tính đúng đắn, khả thi của các bản án, quyết định của Tòa án; nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, coi đó là khâu đột phá của hoạt động xét xử; làm tốt công tác thi hành án hình sự thuộc thẩm quyền các đơn vị Tòa án nhân dân hai cấp.

Thứ năm, tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện làm việc của các đơn vị Tòa án, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và yêu cầu nhiệm vụ. Đẩy mạnh hơn nữa các phong trào thi đua, đặc biệt là phong trào thi đua hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn gắn với cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong các đơn vị TAND hai cấp tỉnh Nghệ An.

Tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của Nhà nước; sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan hữu quan; với truyền thống tốt đẹp trong 70 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành, toàn thể cán bộ, công chức Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nghệ An nguyện sẽ chung sức, chung lòng, tận tâm, tận lực, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm; nâng cao ý thức trách nhiệm, phẩm chất đạo đức và trình độ chuyên môn nghiệp vụ để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân đã tin tưởng giao phó, xứng đáng với vị trí là trung tâm của cải cách tư pháp.

Hồ Đình Trung

(Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An)