Xây dựng cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa

Kính thưa đồng chí Võ Văn Thưởng - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư,

Kính thưa đồng chí Vũ Đức Đam - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ,

Thưa các quý vị đại biểu, các đồng chí!

Hôm nay, tôi rất vui mừng cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước tới dự Lễ phát động phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí” do Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam và Báo Nhân Dân phối hợp tổ chức. Đây là hoạt động rất có ý nghĩa đối với các cơ quan báo chí và những người làm báo để hiện thực hóa mục tiêu “Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” theo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và triển khai kết luận chỉ đạo của Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc diễn ra vào cuối năm 2021 vừa qua. Đây cũng là sự kiện có ý nghĩa mở đầu cho chuỗi các hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).

Nhân kỷ niệm 97 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2022), thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi xin gửi lời tri ân chân thành nhất đến các nhà báo cách mạng tiền bối, các nhà báo lão thành; gửi những lời chúc tốt đẹp nhất tới đội ngũ những người làm báo cả nước.

Thưa các đồng chí,

Nói về vai trò của văn hóa, tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc lần thứ nhất ngày 24/11/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, danh nhân văn hóa thế giới, người khai sinh và một nhà báo kiệt xuất của nền báo chí cách mạng Việt Nam đã nhấn mạnh: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi”. Trong 97 năm qua, các thế hệ những người làm báo cách mạng, những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa của Đảng đã quán triệt và thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Người, xác định đúng vị trí, tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc; từ đó xây dựng cho mình một tâm thế và phong cách làm báo có văn hóa, xứng đáng với sự mong đợi của Đảng và Nhân dân. Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước, các cơ quan báo chí đã thể hiện rõ vai trò xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, có đóng góp quan trọng trong thông tin, tuyên truyền trên các mặt chính trị, văn hóa, kinh tế - xã hội của đất nước; khẳng định và làm sâu sắc những giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc ta, nhân dân ta...

Các phóng viên tác nghiệp tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Nghệ An khóa XIX, nhiệm kỳ 2020-2025. Ảnh: Nguyên Sơn

Nhiều cơ quan báo chí trong suốt quá trình xây dựng và phát triển đã tự thân hình thành nên những giá trị văn hóa, môi trường văn hóa tốt đẹp, những tiêu chuẩn, chuẩn mực đạo đức văn hóa để mỗi cán bộ, phóng viên, người làm báo tự giác thực hiện, coi đó là điều hiển nhiên, lẽ tất yếu của người làm báo, người làm văn hóa. Qua đó, chất lượng người làm báo và chất lượng, hiệu quả hoạt động báo chí từng bước được khẳng định, nhiều giá trị văn hóa tốt đẹp trên báo chí được lan tỏa tích cực trong đời sống xã hội.

Tuy nhiên, cũng phải thẳng thắn nhận thấy việc xây dựng một môi trường văn hóa thực sự trong các cơ quan báo chí chưa được đầu tư và đồng bộ; nhận thức về vai trò, vị trí, sứ mệnh của người làm báo trong gìn giữ, xây dựng và phát huy giá trị văn hóa tốt đẹp của một số lãnh đạo, cơ quan báo chí, một số phóng viên, người làm báo chưa thực sự thấu đáo, đầy đủ và sâu sắc. Thậm chí xuất hiện dấu hiệu lệch chuẩn, lạc chuẩn văn hóa; phê phán, chê bai người khác mà không thấy mình trong đó; xa rời những giá trị chuẩn mực, quên mất danh dự và phẩm giá của người làm báo cách mạng, chạy theo thị hiếu tầm thường trong một số sản phẩm báo chí và trong cách thức ứng xử của một số người làm báo với đồng nghiệp và với công chúng, xã hội; có lúc bị dao động, bị lợi ích vật chất cám dỗ, dẫn đến những hành vi trái đạo đức nghề nghiệp, vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Hạn chế, bất cập nêu trên có nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân chưa quan tâm đúng mức đến việc xây dựng và tạo lập môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí, văn hóa báo chí của người làm báo.

Tôi đồng tình và đánh giá cao Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam và Báo Nhân Dân đã lựa chọn thời điểm thích hợp với một chủ đề rất trúng và đúng là “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí” để phát động phong trào thi đua trong các cơ quan báo chí cả nước.

Thưa các đồng chí,

Những giá trị tốt đẹp của văn hóa Việt Nam là cội nguồn sức mạnh, giúp dân tộc ta trường tồn, vượt qua mọi khó khăn, thử thách nghiệt ngã trước thiên tai, địch họa. Với sứ mệnh vẻ vang của người chiến sĩ xung kích trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, mỗi người làm báo cần xác định rõ trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, thắp lên ngọn lửa tri thức và lòng nhân ái trong toàn xã hội. Mỗi bài báo phải là một tác phẩm văn hóa, thấm đẫm tính nhân văn, lắng đọng giá trị văn hóa dân tộc, đủ sức lay động lòng người, hướng tới các giá trị cao đẹp của chân - thiện - mỹ. Mỗi cơ quan báo chí phải là một tấm gương đi đầu trong việc xây dựng văn hóa công sở, văn hóa cơ quan.

Theo tinh thần đó, tại Lễ phát động hôm nay, tôi đề nghị các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí và đội ngũ những người làm báo nước nhà cần phát huy tinh thần, ý thức, trách nhiệm, thực hiện tốt một số nhiệm vụ chủ yếu sau đây:

Một là, tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức Đảng và đảng viên trong các cơ quan báo chí về vị trí, vai trò, trách nhiệm của báo chí cách mạng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; về vị trí, vai trò của văn hóa trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước; để mỗi cán bộ, phóng viên, biên tập viên và người làm báo trong cơ quan nhận thức sâu sắc về phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí”, thúc đẩy và lan tỏa sự hưởng ứng và tham gia tích cực, hiệu quả trong việc xây dựng môi trường văn hóa trong cơ quan báo chí; quyết tâm, kiên trì triển khai thực hiện Bộ Tiêu chí văn hóa trong cơ quan báo chí và văn hóa người làm báo.

Hai là, xây dựng, hoàn thiện và thực hiện tốt quy trình tác nghiệp, bảo đảm các chuẩn mực cao nhất về tính chính xác, sự tin cậy và tính nhân văn trong từng bản tin, từng bài báo. Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về văn hóa, định hướng việc phát huy các giá trị văn hóa trong đời sống. Tích cực xây dựng các sản phẩm báo chí giàu chất văn hóa, có sức lan tỏa để mỗi sản phẩm báo chí đưa đến công chúng bảo đảm được yếu tố thẩm mỹ, giáo dục, trở thành hình mẫu trong giao tiếp, ứng xử văn hóa trong cộng đồng, đặc biệt là trên không gian mạng, góp phần hình thành môi trường văn hóa lành mạnh cả trong đời sống thực tiễn cũng như trên không gian truyền thông.

Ba là, xây dựng môi trường cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa thời kỳ mới gắn với phát triển, hội nhập cần chú trọng những giá trị chuẩn mực phù hợp với hệ giá trị gia đình, hệ giá trị xã hội, giá trị quốc gia - dân tộc kết hợp nhuần nhuyễn những giá trị truyền thống với giá trị thời đại để văn hóa thực sự là “nền tảng tinh thần”, “động lực phát triển” như tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị văn hóa toàn quốc; khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, tạo nên sức mạnh tổng hợp hết sức ý nghĩa, tốt đẹp của báo chí.

Bốn là, tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo và quản lý nhà nước đối với báo chí để báo chí phát triển đúng định hướng chính trị, tư tưởng, văn hóa của Đảng. Chú trọng chăm lo xây dựng văn hóa trong cơ quan báo chí và người làm báo, trong đó, trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên có phẩm chất đạo đức, lối sống trong sáng, tinh thần tận tụy, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, gắn bó máu thịt với nhân dân; có ý thức thượng tôn pháp luật; dân chủ đi đôi với kỷ luật, kỷ cương; tự do cá nhân gắn với trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân. Có biện pháp ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, phóng viên, công chức và người làm báo.

Năm là, xây dựng cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa là chủ đề rất rộng đòi hỏi sự quan tâm, đầu tư nhiều về thời gian, công sức, vì vậy, phong trào thi đua phải được lan tỏa thấm sâu, thực chất vào mỗi cơ quan báo chí, mỗi người làm báo. Tôi đề nghị Hội Nhà báo Việt Nam phải hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc việc thực hiện phong trào ở các cấp hội, cơ quan báo chí; hằng năm tiến hành việc đánh giá kết quả thực hiện, bình xét, trao tặng danh hiệu thi đua, khen thưởng, đề xuất hình thức khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua tạo ra niềm tin, động lực, khí thế mới cho mỗi người làm báo Việt Nam trong giai đoạn tới.

Các đại biểu tham quan mô hình Tòa soạn hội tụ của Báo Nghệ An. Ảnh: Đức Anh

Kính thưa các đồng chí!

Xây dựng cơ quan báo chí văn hóa, người làm báo văn hóa là trách nhiệm, đồng thời cũng là vấn đề tự thân của mỗi cơ quan báo chí, người làm báo. Để phong trào “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí” ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả thực chất, tôi đề nghị các cơ quan báo chí, đội ngũ những người làm báo cả nước thiết thực hưởng ứng, thực hiện, lan tỏa phong trào ra xã hội; duy trì thường xuyên, liên tục, tạo thành nền nếp, từ đó tạo nên nhiều những sản phẩm báo chí có chất lượng, giàu giá trị văn hóa tốt đẹp, góp phần khơi dậy, định hướng những dòng chảy văn hóa tích cực trong đời sống xã hội.

Trân trọng cám ơn./.