Xe có tiêu chuẩn khí thải thấp sẽ bị dán tem riêng, trả phí cao hơn?

Tem đỏ cho xe không đạt tiêu chuẩn khí thải

Ông Nguyễn Hữu Trí - Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam thông tin, theo chỉ đạo của Bộ GTVT, thời gian qua, Cục đã nghiên cứu giải pháp kiểm soát chặt chẽ hơn, nhằm hạn chế chất gây ô nhiễm từ khói thải ôtô phù hợp điều kiện các địa phương, khu vực. Sau khi tổ chức hội thảo, tiếp thu ý kiến, đến nay, Cục đã chốt phương án đề xuất nâng mức tiêu chuẩn khí thải so với hiện nay và sẽ trình Bộ GTVT vào đầu tháng 8/2018.

Ông Trí thông tin, qua nhiều hội thảo chuyên ngành được Cục Đăng kiểm tổ chức, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng, trong trường hợp xe không đạt tiêu chuẩn khí thải vẫn được lưu hành nhưng bị dán tem màu đỏ và phải trả phí bảo vệ môi trường cao hơn.

Dự kiến, ô tô đạt tiêu chuẩn khí thải thấp sẽ dán tem màu đỏ và trả phí cao hơn.

Còn việc cấm hay không cấm các xe đạt tiêu chuẩn khí thải thấp hoạt động thì các tỉnh, thành phố có thể tự quyết định. Tem màu đỏ giúp lực lượng chức năng phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm vùng hoạt động.

“Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ đề xuất bổ sung thêm tiêu chuẩn khí thải ô tô theo mức: Xe dùng xăng chỉ được phép tối đa có 3,5% CO; xe dùng nhiên liệu diesel 60% HSU, 800 HC (ppm thể tích).

Đây là tiêu chuẩn bằng với mức 2 được quy định tại Quyết định 249 ngày 10-10-2005 của Thủ tướng về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, áp dụng từ cuối năm 2019. Khi đó, có những ô tô phải đạt tiêu chuẩn khí thải cao hơn so với hiện nay mới được cấp chứng nhận kiểm định để lưu hành”, ông Trí cho hay.

Cùng với đó, sẽ phân chia loại xe theo tuổi để áp dụng tiêu chuẩn phù hợp. Cụ thể, tiêu chuẩn mới được áp dụng ngay với tất cả các xe được sản xuất sau năm 1999, trong trường hợp không đạt sẽ được gia hạn thêm một chu kỳ đăng kiểm. Còn đối với xe sản xuất trước năm 1999 được áp dụng theo tiêu chuẩn hiện nay.

10 năm chưa thay đổi tiêu chuẩn khí thải

Theo Phòng Kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện một số nước trong khu vực châu Á và thế giới kiểm soát khí thải theo tuổi xe, theo khu vực hoạt động. Trong đó, có nước quy định xe đạt tiêu chuẩn khí thải cao mới được lưu hành trong khu vực vùng lõi đô thị.

Thực tế tại Việt Nam, nếu chỉ áp dụng tiêu chuẩn cao hơn cho tất cả các phương tiện sẽ khiến nhiều phương tiện có tuổi đời cao khó đáp ứng, chi phí sửa chữa tốn kém thậm chí không thể đáp ứng.

Giải pháp trên nhằm giúp doanh nghiệp, chủ phương tiện cũ giảm chi phí sửa chữa, nâng cấp phương tiện so với phương án áp dụng tiêu chuẩn cao hơn cho tất cả các loại xe. Bên cạnh đó, các trung tâm kiểm định cũng thuận lợi trong việc kiểm tra khí thải, không phải đầu tư thiết bị đo khí thải, thay đổi phương pháp kiểm tra so với hiện nay.

Hiện tiêu chuẩn khí thải hiện hành của Việt Nam vẫn giữ nguyên từ 10 năm nay.

Liên quan đến phương án kiểm soát khí thải theo tuổi phương tiện, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng dự kiến dán Tem kiểm định màu đỏ, có gạch chéo đối với xe chỉ đạt tiêu chuẩn khí thải mức thấp để làm dấu hiệu nhận biết.

Hiện tiêu chuẩn khí thải hiện hành của Việt Nam vẫn giữ nguyên từ 10 năm nay. Trong khi đó, số lượng ô tô trên toàn quốc đã tăng hơn 3 lần (hiện có hơn 2,92 triệu xe) khiến tổng lượng phát thải tăng đáng kể.

Theo một số nghiên cứu về môi trường, các chỉ số chất gây ô nhiễm có trong khói thải xe ô tô như: CO, HOx ở một số đô thị lớn như: Hà Nội, TP.HCM đã vượt mức cho phép 1,2 - 1,5 lần.

Theo kết quả nghiên cứu của Cục Đăng kiểm Việt Nam, việc nâng tiêu chuẩn khí thải sẽ tác động nhiều nhất đến xe tải sử dụng nhiên liệu diesel, nhất là nhóm xe trọng tải 2 - 7 tấn và nhóm xe chở người trên 20 năm mà không bị quy định niên hạn sử dụng (dưới 9 chỗ). Nhóm phương tiện này chiếm tỷ lệ không đạt cao nhất trong lần đo khí thải đầu tiên.

Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất 3 phương án về nâng tiêu chuẩn khí thải xe đang lưu hành cao hơn so với hiện nay và thêm phương pháp đo có tải, với lộ trình áp dụng từ 1/7/2019.

Trong đó, phương án đáng chú ý và khả thi nhất là từ 1/7/2019 áp dụng tiêu chuẩn 60% HSU trong khí thải xe sử dụng diesel (giảm 12% so với hiện nay); mức 3% CO và 700 HC (ppm).

Năm 2024 áp dụng mức 50% HSU, 2,5% CO, 500 HC (ppm); năm 2029 mức 40% HSU, 2% CO và 350 HC (ppm). Các xe cũ nhập khẩu áp dụng theo tiêu chuẩn cao hơn so với xe đang lưu hành. Các địa phương có thể báo cáo Thủ tướng cho phép áp dụng trước, tùy từng điều kiện cụ thể.

“Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ đánh giá tác động xã hội, lấy ý kiến của doanh nghiệp vận tải, chủ phương tiện để đưa ra đề xuất tiêu chuẩn chính thức, các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế”, ông Trí thông tin.