Yemen vẫn bế tắc sau Hội nghị đối thoại dân tộc tại Arab Saudi

(Baonghean.vn) - Tại Hội nghị đối thoại dân tộc Yemen hiện đang diễn ra tại Thủ đô Riyadh của Arab Saudi, các đại biểu đang nỗ lực nhằm tìm ra một giải pháp tháo gỡ cuộc khủng hoảng nghiêm trọng tại Yemen. Với tên gọi “Cứu vãn Yemen và xây dựng một Nhà nước Liên bang”, nhưng hội nghị lại không có sự tham gia của nhóm phiến quân Hồi giáo Houthi - lực lượng đang nắm giữ Thủ đô Sana và nhiều tỉnh, thành phố phía Bắc. Bởi vậy, giới phân tích cho rằng hội nghị này khó có thể tạo bước đột phá đối với cuộc xung đột hiện nay tại Yemen.

Hơn 400 đại biểu là các chính trị gia và đại diện các bộ tộc ở Yemen đã tham dự hội nghị đối thoại dân tộc kéo dài 3 ngày tại Arab Saudi. Tại hội nghị, Chính phủ Yemen một lần nữa kêu gọi các phe phái nối lại đàm phán hoà bình theo sáng kiến của các nước Vùng Vịnh, đồng thời hối thúc các bên nghiêm túc tuân thủ lệnh ngừng bắn vì mục đích nhân đạo đang có hiệu lực.

Tổng thống hiện được quốc tế công nhận là Mansour Hadi còn nêu rõ, mục tiêu của hội nghị là “khôi phục nhà nước Yemen từ tay phiến quân Houthi và cựu Tổng thống Ali Abdullah Saleh”. Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh Adiani cũng khẳng định các biện pháp được thảo luận nhằm duy trì sự ổn định và thống nhất của Yemen thông qua việc tôn trọng hiến pháp và đưa đất nước thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện nay. Để thực hiện mục tiêu này, đại diện Liên đoàn Arab tuyên bố tiếp tục ủng hộ các chiến dịch quân sự của Liên quân Arab do Arab Saudi đứng đầu.

Cựu Tổng thống Mansour Hadi phát biểu tại Hội nghị

Có thể thấy, mặc dù mang tên gọi là “Cứu vãn Yemen”, song hội nghị tại Arab Saudi lần này chỉ mang tính chất một chiều, với thành phần tham dự và những quan điểm được nêu ra hoàn toàn đứng về phía chính phủ Yemen cùng các nước ủng hộ là Liên minh các quốc gia vùng Vịnh.

Ngay từ đầu, phiến quân Houthi và đảng Đại hội Nhân dân của cựu Tổng thống Saleh đã tuyên bố tẩy chay hội nghị khi nó được tổ chức tại Arab Saudi - quốc gia đi đầu trong chiến dịch không kích nhằm vào Yemen.

Không những vậy, việc đưa ra mục tiêu tiên quyết là “khôi phục chính quyền Hadi” không khác nào đóng sập cánh cửa đàm phán với Houthi ngay từ khi Hội nghị còn chưa diễn ra. Với bất kỳ cuộc đàm phán hòa giải nào, yếu tố quan trọng nhất là các bên đều phải có những nhượng bộ nhất định nhằm đạt tới một giải pháp win-win - hai bên cùng thắng. Khi những lợi ích của phiến quân Houthi, cựu Tổng thống Saleh và sâu xa hơn là những lực lượng hậu thuẫn phía sau bị phớt lờ thì việc hội nghị không tạo được bước đột phá cho cuộc khủng hoảng tại Yemen là điều dễ hiểu.

Và những gì đang diễn ra trên thực địa là một minh chứng rõ nét cho mối lo ngại này của giới phân tích. Mặc dù tại hội nghị, Đặc phái viên Liên hợp quốc về tình hình Yemen - ông Ismail Ould Cheikh Ahmed đã kêu gọi các bên duy trì lệnh ngừng bắn thêm 5 ngày nữa, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy lời kêu gọi này được đáp ứng.

Chỉ vài giờ sau khi lệnh ngừng bắn ở Yemen hết hiệu lực vào tối 17/5, Liên quân Arab do Arab Saudi dẫn đầu đã nối lại không kích phiến quân Houthi ở thành phố miền Nam Aden. Tất nhiên, phiến quân Houthi sẽ không ngồi yên để hứng chịu bom đạn của phía liên quân. Điều đó có nghĩa, số người thiệt mạng do xung đột tại Yemen sẽ chưa dừng lại ở con số 1.400, và số người phải sống trong cảnh không có nhà cửa, thiếu lương thực sẽ vượt quá con số 25 triệu.

Các nhà phân tích đã nói quá nhiều về cội rễ của cuộc xung đột tại Yemen hiện nay. Đó không chỉ là câu chuyện của nội bộ nước này mà còn mang màu sắc mâu thuẫn tôn giáo, sắc tộc cấp khu vực với những lực lượng ủng hộ rõ ràng cho một bên là chính phủ Yemen và một bên là phiến quân Houthi. Bởi vậy, nếu những giải pháp ngoại giao, những sự can thiệp từ bên ngoài được thực hiện nghiêng về một bên với mục tiêu phân định thắng - thua trong cuộc chiến sắc tộc dòng Shiite và Sunny thì tương lai của Yemen sẽ còn rất mịt mờ.

Thúy Ngọc