Yên Na (Tương Dương): 168 hộ dân tái định cư trước nguy cơ sạt lở núi
(Baonghean) - Tính mạng của 168 hộ dân (gần 1.000 nhân khẩu) ở khu tái định cư khe Choóng, khe Ò - xã Yên Na (Tương Dương) đang trong tình cảnh "ngàn cân treo sợi tóc", khi mà hàng giờ, hàng ngày họ đang phải đối mặt với nguy cơ bị vùi lấp do sạt lở núi bất cứ lúc nào.
Ông Lô Hoài Thơm- Chủ tịch UBND xã Yên Na nói trong lo lắng: "Đợt mưa lớn kéo dài ngày 3/9/2011, cả mái núi đã đổ ập xuống gần khu vực Nhà máy Thuỷ điện Bản Vẽ, gần nơi sinh sống của 147 hộ dân thuộc khu tái định cư Thuỷ điện Bản Vẽ bao gồm bản khe Choóng và bản khe Ò. Nhiều căn nhà bị đổ, nứt tường, mạng sống người dân thật mỏng manh. Sau sạt lở núi, các đoàn liên quan cũng đã lên kiểm tra và hứa có phương án sớm di dời người dân đến nơi an toàn. Nhưng đến thời điểm này, khi mà mùa mưa sắp tới, các vết sạt lở núi mới lại bắt đầu đổ ụp xuống khu tái định cư nhưng vẫn chưa thấy phương án di dời".
Khu tái định cư khe Choóng, khe Ò trước nguy cơ sạt lở núi.
Chúng tôi về bản Khe Choóng buổi xế chiều, từ xa thấy những ngôi nhà nép mình bên sườn núi dựng đứng, phía dưới hun hút dòng Nậm Nơn đang gầm réo. Anh Thơm chỉ tay: "Anh coi, mới trận mưa đầu mùa mà lở núi vùi lấp cả con đường dẫn vào bản, xã phải huy động sức dân để thông lại con đường này". Chúng tôi vòng ra phía sau núi, thấy cảnh tượng thật kinh hãi, vết tích của lở núi năm trước vẫn còn nguyên, nham nhở những vết nứt giằng xé, đất đá đang treo giữa sườn núi có thể đổ ập xuống bản làng bất cứ lúc nào.
Anh Lương Văn Chanh nhớ lại trận sạt lở kinh hoàng: "Hôm đó đang ngủ trưa bỗng nghe tiếng kêu cứu từ một hộ dân bị sạt lở núi, chúng tôi đã chạy đến giúp, khi quay về thì thấy căn nhà bếp đã bị một khối đất đá khổng lồ đè nát, may mà không có ai trong nhà".
Do hoàn cảnh quá khó khăn, đến nay, anh Chanh chưa thể tu sửa được gian bếp mà hàng ngày gia đình vẫn đang phải nấu ăn ở ngoài trời, nhiều bữa mưa gió có khi phải nhịn đói. Anh Chanh cho hay: "Trận mưa mới đây núi lại lở tiếp, đất đá đã ùn vào sát ngôi nhà chính, sợ quá, tôi phải đưa vợ con vào bản Na Khốm để lánh nạn, giờ chỉ mong được di dời để đảm bảo an toàn tính mạng cho cả gia đình".
Ông Lương Tuấn Phượng gần 80 tuổi, đưa tôi ra phía sau nhà: "Trước khi san mặt bằng khu tái định cư, đơn vị thi công có dựng tấm lưới sắt B40 phía sau núi nhằm giữ khỏi sạt lở nhưng đất trên núi đã tống cả tấm lưới sắt vào sát nhà rồi. Cách đây mấy ngày, lúc trời vừa ngớt mưa, đất đá từ núi cao lao xuống ầm ầm khiến người dân cả bản hoảng sợ phải chạy ra khỏi nhà. May mà đất đá chỉ trôi lưng chừng núi, một số tảng đá lăn vào làm hư hỏng tường nhà dân. Nhiều hộ dân hiện nay không dám ở trong nhà đã phải dựng tạm lều lán ven bờ sông Nậm Nơn để ở".
Phía trên đó là 48 hộ dân của bản tái định cư khe Ò cùng chung cảnh ngộ. Trong trận sạt lở núi năm 2011 có 27 hộ bị thiệt hại, chủ yếu là hư hỏng và sập nhà cửa, trong đó có hộ anh Lô Văn Lương đã bị tảng đá to gần 10 m3 đổ ụp từ núi cao xuống khiến ngôi nhà bẹp lép. Hiện nay gia đình anh Lương đã tự di dời đến nơi khác lánh nạn. Được biết tại bản khe Ò có khoảng trên 10 hộ dân phải tự thoát thân bằng cách di chuyển nhà đến nơi ở mới an toàn hơn, chủ yếu là dựng nhà tạm ven sông Nậm Nơn.
Về nguyên nhân sạt lở núi, có ý kiến cho rằng do địa chất yếu. Nhưng bà con hai bản khe Choóng và khe Ò cho rằng do khu tái định cư được xây dựng trên vị trí không phù hợp, chủ yếu là nền đất "mượn", do bị đứt chân núi nên dễ bị sạt lở. Chưa kể trên ngọn núi cao này có một con khe lớn, vào mùa mưa nước đều dồn vào con khe này đâm thẳng vào bản khe Choóng, gây nên sạt lở núi.
Ông Vi Tân Hợi- Phó Chủ tịch UBND huyện Tương Dương cho biết: "UBND huyện đã vận động được một số hộ dân ở 2 bản trên di dời đến nơi an toàn. Tuy nhiên, về lâu dài rất cần được di chuyển 2 bản trên đến nơi khác càng sớm càng tốt để tránh hậu quả sạt lở núi. Hiện nay huyện đang phối hợp với Ban quản lý Thuỷ điện II tiến hành xây dựng khu tái định cư mới cho bà con".
Văn Trường
