UBND tỉnh Quảng Ninh vừa có công điện khẩn yêu cầu các ngành chức năng của tỉnh xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm về kinh doanh hàng đông lạnh tạm nhập - tái xuất (TN-TX) đang gây ô nhiễm nặng nề tại cửa khẩu Móng Cái.
Như tin đã đưa, trong số hơn 4.700 container hàng TN-TX hiện đang tồn đọng tại cửa khẩu Quảng Ninh, có 500 container là thực phẩm đông lạnh đã quá thời hạn song vẫn chưa thể xuất sang Trung Quốc. Đây là hệ lụy đã được báo trước về nguy cơ ô nhiễm môi trường, về khả năng bị rút ruột chuyển hàng về tiêu thụ nội địa, thậm chí doanh nghiệp đã... “bỏ chạy”, để lại gánh nặng cho địa phương.
Thông tin mới nhất Hải quan cửa khẩu Móng Cái cho thấy, tiền điện “bảo ôn” chờ đợi tái xuất cho mỗi container 40Feet lên tới 2,5 triệu đồng/ngày. Đó là chưa nói việc cung cấp điện “bảo ôn” chỉ đáp ứng được một phần rất nhỏ và chỉ có thể giải quyết theo kiểu luân phiên. Tuy nhiên, cách này chỉ khả dụng cho các lô hàng nằm chờ không quá lâu.
Công an Quảng Ninh phát hiện hàng tạm nhập - tái xuất vi phạm.
Trong khi đó, ở các cửa khẩu khác như: Hoành Mô (huyện Bình Liêu), Bắc Phong Sinh (huyện Hải Hà) do không đủ điện cấp, hàng liên tục dồn về Móng Cái khiến tình trạng quá tải ngoài khả năng giải quyết. Điều rất đáng lo ngại là hầu hết số hàng đông lạnh này đã quá hạn nằm chờ tái xuất (180 ngày). Còn đối chiếu với Quyết định 5737/QĐ-BCT của Bộ Công thương, chúng đã nằm trong diện phải tịch thu, tiêu hủy.
Trước tình trạng trên, hiện tượng chủ hàng lấy lý do thiếu điện xin được “di chuyển hàng” ra khỏi địa điểm chờ tái xuất ngày càng nhiều, kèm theo là những biểu hiện phá niêm phong, tháo dỡ hàng vận chuyển nhỏ lẻ sang Trung Quốc bằng đường mòn hoặc phân tán về tiêu thụ nội địa. Hàng hóa dạng này không chỉ là chân, cánh gà; nội tạng gia súc, gia cầm mà có cả những thực phẩm, thủy sản có giá trị kinh tế cao.
Nguy hiểm hơn, đã xuất hiện tình trạng hàng đông lạnh bị vứt bỏ vương vãi, nhiều nhất là sông Ka Long, khiến mùi xú uế nồng nặc khắp nơi. Ngoài ra, bằng trực quan cũng đã thấy nhiều container chảy nước lẫn mùi tanh dị thường - dấu hiệu hàng bị phân hủy. Đặc biệt, lực lượng chức năng giám sát đã bắt đầu "khó" liên lạc với một số đại diện chủ hàng nằm trong nhóm nguy cơ cao. Nhiều khả năng những doanh nghiệp này hết hy vọng tái xuất đã trốn tránh trách nhiệm xử lý, tiêu hủy.
Trước những diễn biến xấu nêu trên, ngày 15/10/2012, UBND tỉnh Quảng Ninh đã buộc phải ra Công điện khẩn số 18/CĐ-UBND chỉ đạo các ngành, địa phương liên quan triển khai ngay các biện pháp cấp bách nhằm bảo vệ môi trường khu vực cửa khẩu biên giới. UBND TP Móng Cái có trách nhiệm chủ trì, phối hợp các đơn vị chức năng khẩn trương tổ chức kiểm tra, xử lý nghiêm các doanh nghiệp bỏ hàng, vứt hàng.
Cho đến nay, ngày 16/10, chính quyền hai địa phương: Quảng Ninh và Hải Phòng vẫn đang trong tình thế rất khó để đối phó, xử lý đối với lượng lớn hàng quá hạn tồn đọng và vẫn phải đợi hướng dẫn cụ thể, chi tiết của các bộ, ngành Trung ương.
