Âm vang thời hoa lửa

(Baonghean) - Câu chuyện về những “vai trăm cân, chân ngàn dặm” của lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) ngày ấy như mạch nguồn không bao giờ cạn. Mọi chuyện vẫn như mới hôm qua, khi họ - những chàng trai cô gái 15, 16 tuổi theo lời hiệu triệu gia nhập lực lượng TNXP tập trung dài ngày phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ. Một thời hoa lửa của người cựu TNXP kháng chiến chống Pháp - Mai Ất (hiện là Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh), vẫn còn đó những giai điệu hào hùng…

- Thưa bác, có thể coi những năm tháng TNXP là ký ức đẹp nhất tuổi thanh xuân?

- 18 tuổi, theo lời hiệu triệu gia nhập lực lượng TNXP phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ, tôi hăm hở lên đường với tràn trề nhiệt huyết tuổi thanh xuân. Đơn vị đóng ở ngã ba Cò Nòi, huyết mạch giao thông nối liền Phú Thọ - Yên Bái - Sơn La, đồng thời là trọng điểm đánh phá ác liệt của thực dân Pháp, bom đạn cày xới suốt đêm ngày. Với quyết tâm “Tất cả để chiến thắng”, chúng tôi có nhiệm vụ ngày chặt cây ngụy trang đường, đêm thu dọn cây để ô tô qua. “Tim có thể ngừng đập, máu có thể rơi nhưng đường không thể tắc”. Có biết bao đồng chí đã ngã xuống vì sốt rét rừng, vì trúng bom đạn, vì nước cuốn trôi. Tất cả đã hiến xương máu cho dân tộc làm nên chiến thắng.

Những năm tháng lội suối băng đồi, ngày ngày cơm vắt rau rừng, có lúc chiến trường ác liệt, không kịp tiếp tế lương thực, cả đại đội phải ăn ngô rang, uống nước suối cầm cự qua ngày. Mặc cho mưa dầm gió rét, vai vẫn trăm cân, chân ngàn dặm vượt sông sâu, núi cao để tiếp nhận hàng thay xe vận chuyển, bảo vệ tuyến đường huyết mạch phục vụ Chiến dịch Điện Biên Phủ. Những năm tháng đó gian khổ mà tình cảm đồng đội thắm thiết biết bao. Đó là những tháng năm đẹp nhất của tuổi thanh xuân thế hệ chúng tôi.

- Với vai trò là Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh, bác đã làm gì để đồng đội mình bớt đi gánh nặng cuộc sống?

- Năm 1998, khi T.Ư Đoàn có chủ trương thành lập Ban liên lạc cựu TNXP, tôi và một vài đồng chí tự lần tìm địa chỉ, tìm cách liên lạc và tập hợp nhau lại. Ban đầu chỉ là những người cùng đơn vị, cùng thời kháng chiến, về sau mở rộng đối tượng. Đến năm 2005, Hội Cựu TNXP tỉnh chính thức được thành lập và tôi được bầu làm Chủ tịch Hội cho đến nay. Cựu TNXP hầu hết là những người chịu sức ép chiến tranh, sức khỏe yếu và hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn. Để bớt đi phần nào gánh nặng cuộc sống, Hội đã thành lập Quỹ “Nghĩa tình đồng đội”, vận động mỗi hội viên mỗi năm góp 300.000-500.000đ vào quỹ, cho các hội viên khác vay không lấy lãi để phát triển kinh tế. Đồng thời, tranh thủ sự ủng hộ, kêu gọi sự tài trợ của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân xây nhà tình nghĩa cho các cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn. Từ năm 2005 đến nay, đã có trên 220 căn nhà tình nghĩa được xây dựng. Chúng tôi còn thường xuyên tổ chức các hoạt động thăm hỏi, tặng quà, thăm chiến trường xưa, tìm mộ đồng đội... Hội đã có vai trò quan trọng trong thẩm định hồ sơ, chứng nhận thương tật để hội viên được hưởng các chế độ trợ cấp của Nhà nước.

Đến thời điểm hiện nay, 14.392 hội viên được hưởng chế độ, song vẫn còn hơn 13.000 cựu TNXP khác, chưa được giải quyết chế độ, lý do về mặt hồ sơ. Đó cũng là điều khiến tôi nhiều trăn trở.

- Thưa bác, phương châm của cựu TNXP “Trẻ xông pha, già mẫu mực” được thể hiện như thế nào trong cuộc sống hiện nay?

- Những cựu TNXP năm xưa trở về với cuộc sống vẫn vẹn nguyên phẩm chất tốt đẹp. Nhiều người tiên phong trong lao động sản xuất, trở thành những gương điển hình làm kinh tế giỏi, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho đồng đội và con em họ. Có nhiều người nhiệt tình với các phong trào địa phương, đứng đầu các tổ chức đoàn thể. Nhiều người vẫn âm thầm làm việc thiện, những việc làm tri ân đồng đội. Và trên hết, họ là những người ông, người bà mẫu mực, là tấm gương sáng cho con cháu noi theo...

Thanh Phúc - Thực hiện