(Baonghean) - Việc giải phóng mặt bằng, nâng cấp quốc lộ 1A là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta nhằm phục vụ công cuộc hiện đại hóa đất nước. Công tác giải phóng mặt bằng đã nhận được sự đồng thuận của đa số người dân và các cấp chính quyền, tuy nhiên đến thời điểm gần về đích, vẫn còn những tồn tại cần giải quyết dứt điểm để đẩy nhanh tiến độ thi công.
 |
| QL 1A đoạn qua Quỳnh Văn - Quỳnh Lưu chưa được bàn giao mặt bằng. |
Trong thời gian qua, việc giải tỏa hành lang thi công QL 1A ở Quỳnh Lưu cơ bản thuận lợi, nhưng đến ngày 26/3/2014, hàng trăm hộ dân ở xã Quỳnh Văn đã ngăn cản không cho chính quyền địa phương và đơn vị thi công tuyến Quốc lộ 1A đi qua địa bàn với chiều dài 1,13 km từ xóm 16 đến xóm 17 khiến việc thi công bị gián đoạn. Đây cũng là sự việc chưa có tiền lệ kể từ khi chính quyền địa phương các nơi tổ chức bảo vệ thi công trên tuyến QL1A trong phạm vi hành lang trắng.
Lý do được một số hộ dân đưa ra là họ chưa nhận được hỗ trợ bồi thường phần diện tích trong bìa đỏ đã được chính quyền địa phương cấp trong giai đoạn từ 1995 – 1999. Đó cũng chính là phần diện tích mà theo Khoản 3, Điều 5 của Quyết định 04/2010/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An ngày 19/1/2010: “Đối với phần diện tích đất đã được Nhà nước giải tỏa trong quá trình thực hiện chủ trương chính sách qua các thời kỳ nay các chủ sử dụng đất không còn sử dụng hoặc đang sử dụng nhưng do tái lấn chiếm (kể cả trường hợp chưa có quyết định thu hồi) thì bị thu hồi đất mà không được bồi thường về đất”.
Hiện xã Quỳnh Văn có 333 hộ có bìa đỏ được cấp trong giai đoạn từ 1995 – 1999 có phần diện tích nằm trong chỉ giới PMU1 đã giải tỏa trước đây. Với chiều dài 2,9 km trên tuyến Quốc lộ 1A đi qua địa bàn, Quỳnh Văn mới chỉ bàn giao được 940 m, trong đó có 500 m diện tích đất nông nghiệp.
Cũng như xã Quỳnh Văn, Quỳnh Giang có 172 hộ hiện có bìa đỏ được cấp phần diện tích trong hành lang mốc chỉ giới PMU1 và các hộ dân nơi đây vẫn đòi bồi thường phần đất thuộc diện tích đất vườn, được chính quyền cấp từ mép chân đường. Lý giải tình trạng này, ông Lê Xuân Trạch - Chủ tịch UBND xã Quỳnh Giang cho biết: “Phần diện tích trong bìa đỏ mà một số cán bộ chính quyền xã thời kỳ trước đã cấp cho các hộ dân trên tuyến QL1A thuộc xã Quỳnh Giang là do thực hiện việc chuyển đổi ruộng đất theo Nghị định 64. Cán bộ xã đã không ý thức rõ việc phần diện tích mốc chỉ giới PMU1 nên đã cấp nguyên thửa và cho phép các hộ được sử dụng trên phần đất đó mà không ghi chú rõ đó là phần đất lưu không”.
Trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu có 582 hộ được cấp bìa đỏ trên phần đất thuộc hành lang mốc chỉ giới PMU1. Sau một thời gian dài chính quyền địa phương các cấp vận động tuyên truyền để người dân bàn giao mặt bằng, đến nay tại địa bàn 2 xã Quỳnh Văn, Quỳnh Giang người dân vẫn chưa đồng ý.
Ông Lê Đức Cường - Chủ tịch UBND huyện cho biết: “Việc cấp bìa đất trong phạm vi đã giải tỏa PMU1 của chính quyền các cấp thời gian 1995 - 1999 là sai. Chúng tôi đã tổ chức rất nhiều cuộc đối thoại và trực tiếp xin lỗi người dân, mong người dân hãy vì lợi ích quốc gia, nhanh chóng bàn giao mặt bằng, thông tuyến đúng thời hạn. Thế nhưng, người dân thuộc 2 xã Quỳnh Giang và Quỳnh Văn vẫn cố tình vin vào diện tích đã cấp trong phạm vi hành lang có giấy chứng nhận QSDĐ để đòi bồi thường”.
Theo nội dung đơn thư được ký tên của 70 hộ dân tại khối 7 và khối 8, phường Quỳnh Thiện, Thị xã Hoàng Mai gửi đến Báo Nghệ An, kiến nghị “tất cả các hộ dân chúng tôi cho đến thời điểm này chưa hề bị thu hồi đất và bồi thường diện tích đất này, nên nó vẫn thuộc quyền sử dụng của chúng tôi” và yêu cầu “phải thực hiện bồi thường”. Tuy nhiên, ông Phạm Văn Hào - Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường Thị xã Hoàng Mai cho biết: Khi kiểm tra, xác minh thì đơn đó chỉ có vài hộ dân đứng tên, còn lại là mạo danh. Hiện nay trên địa bàn Quỳnh Thiện cơ bản các hộ dân đã nhận chi trả và bàn giao mặt bằng cho các đơn vị thi công.
Không chỉ tại các địa bàn các xã thuộc huyện Quỳnh Lưu, TX. Hoàng Mai mà hiện tượng cấp giấy chứng nhận QSDĐ trong mốc chỉ giới hành lang PMU1 đã giải tỏa là phổ biến tại các địa bàn trên tuyến QL1A. Theo ông Tăng Văn Luyện - Phó Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu – Chủ tịch Hội đồng bồi thường GPMB huyện thì: “Tại địa bàn huyện Diễn Châu, diện tích đất được cấp bìa trong thời kỳ từ 1996 – 2000 chủ yếu là cấp nguyên thửa đã bao gồm phần diện tích đã giải tỏa theo Dự án PMU1. Trong giấy chứng nhận QSDĐ có ghi phần đất lưu không trong phạm vi từ chân đường. Bên cạnh đó, các hộ dân dọc tuyến Quốc lộ 1A thuộc địa bàn Diễn Châu trước đây đã được nhận bồi thường từ Dự án PMU1. Hiện phòng Công thương huyện đang lưu trữ đầy đủ hồ sơ, nên khi vận động, chính quyền chứng minh được người dân đã nhận bồi thường trong thời kỳ giải tỏa theo Dự án PMU1. Ý thức được điều đó nên người dân có đất bị ảnh hưởng và có diện tích nằm trong phạm vi PMU1 cơ bản đã “thông tư tưởng”, không có yêu cầu bồi thường về đất trong phạm vi này”. Hiện trên địa bàn huyện Diễn Châu chỉ còn lại các điểm vướng nhỏ lẻ tại các xã Diễn Ngọc, Diễn Kỷ, Diễn Trường, Diễn An, các hộ dân tại các xã này yêu cầu được xác định lại vị trí mốc chỉ giới hành lang PMU1, đây là đề nghị không thể chấp nhận.
 |
| Giấy chứng nhận QSDĐ được cấp năm 1995 với chữ ký bằng triện, trên bìa có ghi “diện tích tạm giao theo bản đồ 299”. |
Tại Nghi Lộc, việc đòi bồi thường trong phạm vi đã giải tỏa PMU1 vẫn còn xảy ra đối với 30 hộ ở xóm 2, xóm 6, xã Nghi Long; 31 hộ xóm 13 xã Nghi Trung, 18 hộ xóm 4A, Nghi Yên. Ở xóm 3, xã Nghi Long (Nghi Lộc), ông Nguyễn Đình Dũng có đơn yêu cầu được bồi thường phần đất trong phạm vi hành lang ATGT. Theo nội dung đơn thư của ông, phần diện tích 300 m2 mà ông được chính quyền xã Nghi Long cấp năm 1990 đến năm 1998 thì được UBND huyện cấp Giấy chứng nhận QSDĐ số 532QSDĐ/244, trong sổ đỏ không ghi phần diện tích đất lưu không. Đến năm 2011, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện Nghi Lộc có trích đo hiện trạng mảnh đất thì diện tích đất ở và đất vườn nhà ông chỉ còn 49,9 m2 sau khi đã trừ đất lưu không 2 bên đường sắt. Nay ông yêu cầu phải được bồi thường phần diện tích trong hành lang đã giải tỏa mà trước đây gia đình ông chưa được nhận bồi thường.
Ông Nguyễn Bá Điệp - Phó Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Nghi Lộc cho biết: “Ở Nghi Lộc, vì có những đoạn một bên có đường sắt nên tuyến hành lang ATGT giai đoạn những năm 1990 – 1993 quy định là 27,5 m, các hộ dân được cấp đất năm trước năm 1993 đang yêu cầu được bồi thường về đất nằm trong phạm vi hành lang này. Tuy nhiên cũng có nhiều hộ cố tình không hiểu, theo quy định chung, phần diện tích trong hành lang PMU1 đến nay không được bồi thường về đất dù trong giấy chứng nhận QSDĐ không trừ lưu không phần diện tích này.”
Còn tại Thành phố Vinh, hiện các hộ dân thuộc xóm 4 xã Nghi Kim; xóm 5, xóm 13, xã Nghi Liên, yêu cầu được bồi thường về đất trong phạm vi hành lang đã giải tỏa. Chính quyền địa phương đang khẩn trương hoàn thành việc xác nhận nguồn gốc đất đối với các hộ dân nơi đây. Theo ông Hoàng Văn Minh – Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất Thành phố Vinh thì việc xác nhận nguồn gốc đất của các hộ dân trên địa bàn 2 xã hiện còn gặp nhiều khó khăn vì việc cấp đất của chính quyền địa phương thuộc các xã Nghi Kim, Nghi Liên qua các thời kỳ còn có những chồng chéo, khó xác định.
Cụ thể như việc Nhà máy chè thuộc địa bàn xóm 14, xã Nghi Kim đã cắt đất bán cho các hộ dân mà không trừ phần đất lưu không. Phần đất lưu không đó lại được chính quyền địa phương cho phép các hộ dân xây dựng lều ốt để kinh doanh, bây giờ các hộ dân thuộc địa bàn xóm 14, xã Nghi Kim, yêu cầu được bồi thường phần đất này. Nhưng việc chính quyền cho phép người dân được mượn đất để xây lều ốt kinh doanh trên phần lưu không, vào thời điểm 1985, là đã có bản giao ước giữa các bên. Tuy nhiên, các hộ dân vẫn cố tình đòi hỏi chính sách hỗ trợ bồi thường về đất và 100% giá trị tài sản trên đất, mặc dù đã được nhận phần hỗ trợ bồi thường 50%.
Chính những tồn tại này, nên dẫn đến ngày 31/3/2014, là mốc thời gian cam kết giữa UBND tỉnh Nghệ An và Bộ Giao thông bàn giao mặt bằng trên tuyến QL 1A đoạn từ TX. Hoàng Mai đến Thành phố Vinh đối với những mặt bằng không tái định cư, và mốc 30/4/2014 đối với những đoạn có mặt bằng phải bố trí tái định cư, nhưng đến thời điểm này, vẫn còn 9 km/73,8 km chưa được bàn giao. Trong đó, TX. Hoàng Mai còn 1 km/14,4 km; Quỳnh Lưu còn 2,2 km/12,25 km; Diễn Châu còn 2,3 km/ 28,05 km; Nghi Lộc còn 2,03/13,96 km; TP Vinh còn 2,5 km/5,5 km.
Đây là những vướng mắc, tồn tại cần giải quyết dứt điểm để dự án nâng cấp, mở rộng QL 1A đoạn đi qua Nghệ An đẩy nhanh tiến độ thi công.
Đâu là nguyên nhân dẫn đến những tồn tại này? Vấn đề này cần được giải quyết triệt để như thế nào, chúng tôi sẽ làm rõ ở các số báo tiếp theo.
(Còn nữa)
Nhóm PV
