Bài 3: Các chính sách hỗ trợ đã đúng quy định và phù hợp thực tế!

(Baonghean) - Như báo Nghệ An đã đề cập (số nhật báo ra các ngày 14 -15/5), việc 8 hộ dân xã Yên Hợp (Quỳ Hợp) có đơn thư khiếu nại đã được chính quyền các cấp nhiều lần giải quyết, đồng thời đề ra những chính sách hỗ trợ cụ thể. Nghiên cứu hồ sơ, tài liệu liên quan, thì việc giải quyết khiếu nại và những chính sách hỗ trợ nói trên là đúng quy định của pháp luật và phù hợp tình hình thực tế...

Giải quyết khiếu nại đã đảm bảo đúng quy định

Trước khiếu nại của 8 hộ dân xã Yên Hợp về việc được công nhận quyền sử dụng đất và đòi bồi thường 100% giá trị về đất, huyện Quỳ Hợp đã tổ chức xác minh lại nguồn gốc đất đai. Trong quá trình triển khai đã phát hiện và xác minh các hồ sơ có trích vẽ sơ đồ và giấy tờ nguồn gốc sử dụng đất đai của các hộ được UBND xã Yên Hợp lập vào thời điểm năm 2009 nhưng ký xác nhận thời điểm năm 1993 là trái quy định vì thể hiện sự không phù hợp giữa thời gian ký xác nhận với chức danh của người ký xác nhận (ông Mạc Văn Hương vào thời điểm năm 1993 chưa là Phó Chủ tịch UBND xã Yên Hợp). Vì vậy, UBND huyện Quỳ Hợp đã ban hành Quyết định số 1605/QĐ-UBND ngày 6/9/2011 về việc bãi bỏ các giấy xác nhận này.

Địa điểm kênh dẫn dòng Hồ chứa nước Bản Mồng bị 8 hộ dân cản trở thi công.

Về thời điểm khai hoang sản xuất trên đất của 8 hộ dân, được xác định từ khoảng năm 1989 đến năm 1993. Tuy nhiên, là sau thời điểm Hội đồng Chính phủ giao cho Công ty Lâm, nông nghiệp Sông Hiếu quản lý sử dụng, thể hiện tại Quyết định số 31/CP ngày 8/3/1965. Lâm trường Đồng Hợp là đơn vị thành viên của Công ty Lâm, nông nghiệp Sông Hiếu, được giao quản lý sử dụng đất đai từ năm 1989, và được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại Quyết định số 694/QĐ-UB.ĐC ngày 29/8/2003.

Vì vậy, phần diện tích đất các hộ khai hoang, sản xuất là tài sản đất đai mà Nhà nước đã giao Lâm trường Đồng Hợp quản lý... Căn cứ quy định của pháp luật (Nghị định 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, Nghị định 69/2009/NĐ-CP của Chính phủ quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường tái định cư; Quyết định số 04/QĐ-UBND ngày 19/1/2010 của UBND tỉnh về việc hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh), thì 8 hộ đang sản xuất trên đất Lâm trường Đồng Hợp không đủ điều kiện để được bồi thường về đất.

Cùng với việc xác minh nguồn gốc đất đai, thanh tra huyện Quỳ Hợp cũng đã làm việc với Đảng ủy, chính quyền xã Yên Hợp và tổ chức đối thoại với các hộ dân. Ngày 19/12/2012, UBND huyện Quỳ Hợp ban hành 8 quyết định giải quyết khiếu nại (lần 1) gửi 8 hộ. Nội dung khẳng định khiếu nại về việc Nhà nước thu hồi đất sản xuất nông nghiệp để thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng nhưng không bồi thường về đất của 8 hộ dân là khiếu nại sai.

Không đồng tình với quyết định giải quyết khiếu nại của UBND huyện Quỳ Hợp, 8 hộ dân xã Yên Hợp tiếp tục có đơn khiếu nại. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở TN&MT thành lập tổ công tác kiểm tra, xác minh tại Quyết định số 41/QĐ-STNMT. Tổ công tác đã xem xét rà soát kỹ về diễn biến vụ việc; làm việc với 8 hộ dân có đơn khiếu nại để xác minh nguồn gốc đất, chính sách bồi thường, hỗ trợ; làm việc với chính quyền xã Yên Hợp, chính quyền huyện Quỳ Hợp; kiểm tra, xác minh thông tin tại Lâm trường Đồng Hợp. Mọi thông tin xác minh cho thấy việc giải quyết khiếu nại của UBND huyện Quỳ Hợp là chuẩn xác.

Sau xác minh, ngày 15/3/2013, Sở TN&MT cùng đại diện các ngành, đơn vị liên quan đối thoại với các hộ dân. Kết quả đối thoại là 8 hộ dân không nhất trí với dự thảo báo cáo kiểm tra xác minh, kết luận, kiến nghị của Sở TN&MT; tiếp tục đòi được bồi thường về đất. Trong khi đó, đại diện các bên tham gia đều có ý kiến việc bồi thường về đất là không có cơ sở để thực hiện. Ngày 23/5/2013, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2047/QĐ-UBND.KT về việc giải quyết khiếu nại (lần 2) khẳng định nội dung khiếu nại việc Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp của các hộ để thực hiện dự án xây dựng đập thủy lợi, Thủy điện Bản Mồng nhưng UBND huyện Quỳ Hợp không bồi thường cho các hộ theo quy định là khiếu nại sai...

Khi 8 hộ dân nói trên tiếp tục ngăn cản không cho nhà thầu thi công, ngày 13/3/2014, Ban Quản lý Dự án Bản Mồng có Văn bản số 35/BQLDA.KT báo cáo sự việc và xin ý kiến UBND tỉnh. Ngày 31/3/2014, tại Văn bản số 1810/UBND.KT, UBND tỉnh giao Thanh tra tỉnh phối hợp các sở, ngành liên quan thành lập Tổ công tác liên ngành kiểm tra rà soát lại vụ việc, xác định lại nguồn gốc đất đai các hộ dân đang khiếu nại, quá trình sử dụng đất, hồ sơ quản lý đất đai, hồ sơ chứng cứ của các hộ dân, chính sách bồi thường, hỗ trợ... và đi đến kết luận: Diện tích đất của các hộ dân đang khiếu nại đã được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Lâm trường Đồng Hợp theo Quyết định số 694/QĐ.UB.ĐC ngày 29/8/2003; Nhà nước chỉ thu hồi đất của Lâm trường Đồng Hợp chứ không thu hồi đất của các hộ dân; Về phía các hộ dân không đưa ra được chứng cứ, giấy tờ hợp pháp chứng minh được quyền sử dụng đất của mình.

Vì vậy, khiếu nại của 8 hộ dân là khiếu nại sai và họ không được bồi thường về đất (căn cứ theo quy định tại Điều 8, Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất; Điều 67, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ về quy định bổ sung về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai).

Chính sách hỗ trợ đã phù hợp

Trong rất nhiều hồ sơ tài liệu chúng tôi thu thập được, đều thể hiện chính quyền các cấp và các sở, ngành liên quan đã hết sức quan tâm đến vụ việc khiếu nại của 8 hộ dân và phương châm giải quyết là cố gắng tạo được sự đồng thuận của 8 hộ dân để Dự án đại thủy nông Hồ chứa nước Bản Mồng trên địa bàn xã Yên Hợp được thực hiện đảm bảo đúng tiến độ. Vào ngày 28/10/2014, UBND tỉnh còn có Văn bản số 8027/UBND.ĐC gửi Bộ TN&MT về việc xin ý kiến bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất tại huyện Quỳ Hợp để thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng.

Ngày 23/1/2015, tại Công văn số 218/BTNMT-TCQLĐĐ, Bộ TN&MT có ý kiến khẳng định: “8 hộ gia đình, cá nhân không thuộc đối tượng bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất; trường hợp các hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi đất mà bị ảnh hưởng đến đời sống, việc làm thì UBND tỉnh xem xét từng trường hợp cụ thể để thực hiện biện pháp hỗ trợ khác theo quy định của pháp luật".

Các loại giấy tờ quyền sử dụng đất do chính quyền xã Yên Hợp xác nhận cho người dân đã bị UBND huyện Quỳ Hợp bãi bỏ.

Trở lại thời gian trước đó, khi xét thực tế thấy rằng, 8 hộ dân nói trên của xã Yên Hợp có sự thiệt thòi về quyền lợi so với các hộ dân cùng trên địa bàn khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, nên song song với việc giải quyết khiếu nại, chính quyền các cấp, các sở, ngành liên quan đã nghiên cứu các quy định của Nhà nước, của tỉnh để đưa ra những chính sách hỗ trợ phù hợp.

Ngày 24/5/2011, UBND tỉnh cho phép UBND huyện Quỳ Hợp áp dụng chính sách hỗ trợ theo quy định tại Khoản 4, Điều 24, Quyết định số 04/2010/QĐ-UBND ngày 19/1/2010 của UBND tỉnh khi thu hồi đất của Lâm trường Đồng Hợp; ngày 27/12/2011, UBND tỉnh tiếp tục có Công văn số 8288/UBND.NN đồng ý hỗ trợ cho 8 hộ dân với các khoản gồm: Hỗ trợ về đất với mức bằng 40% giá đất bồi thường tính theo diện tích thực tế thu hồi, nhưng không quá hạn mức giao đất nông nghiệp và hỗ trợ kinh phí đầu tư còn lại (khoảng 78 triệu đồng/ha). Huyện Quỳ Hợp đã lập và phê duyệt phương án hỗ trợ bổ sung gửi cho 8 hộ dân vào ngày 9/2/2012.

Theo các cơ quan chức năng, việc hỗ trợ về đất với hạn mức 40% giá đất bồi thường và hỗ trợ kinh phí đầu tư còn lại chỉ áp dụng cho công nhân nhận khoán trên đất lâm trường, tuy nhiên, bởi các hộ có công nhiều năm khai hoang, tổ chức sản xuất trên đất lâm trường nên các Sở TN&MT, NN&PTNT và huyện Quỳ Hợp đã đề xuất UBND tỉnh xem xét cho được áp dụng và được UBND tỉnh đồng ý. Tuy nhiên, 8 hộ đã không nhất trí nhận tiền hỗ trợ, mà tiếp tục đòi được bồi thường về đất và gửi đơn khiếu nại.

Lán trại của một hộ dân mới được dựng lên trên đất Nhà nước đã thực hiện thu hồi (ảnh trên).

Một trong những lý do mà các hộ dân không nhất trí nhận tiền hỗ trợ là sau khi bị thu hồi đất thì không còn đất sản xuất. Xét nguyện vọng này, chính quyền xã Yên Hợp và huyện Quỳ Hợp đã đề nghị và được UBND tỉnh đồng ý thu hồi một số diện tích đất của Lâm trường Đồng Hợp để giao cho dân sản xuất, trong đó ưu tiên cho 8 hộ dân đang có đơn khiếu nại. Diện tích của 8 hộ dân bị thu hồi là hơn 5,1 ha, trong đó hộ nhiều nhất là trên 2,2 ha; hộ ít nhất là 224m2. Căn cứ vào bình quân diện tích giao đất của các hộ trên địa bàn, xã Yên Hợp đã bố trí 2 khu vực đất để 8 hộ được chọn lựa. Khu vực 1 có đặc điểm thổ nhưỡng tương đương vùng đất đã bị thu hồi, diện tích là 6 ha; khu vực 2 có diện tích là 12 ha. UBND xã Yên Hợp đã 3 lần mời các hộ lên chọn 1 trong 2 vị trí để giao nhận đất nhưng các hộ không nhất trí (2 khu vực đất này đến nay vẫn do UBND xã quản lý)...

...Như vậy, không chỉ chính quyền cấp huyện, cấp tỉnh mà cả Bộ TN&MT đều chỉ rõ ra các quy định của pháp luật trong bồi thường hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để từ đó khẳng định việc đòi hỏi bồi thường về đất của 8 hộ dân xã Yên Hợp theo quy định của pháp luật là không thể thực hiện. Đối với những chính sách hỗ trợ mà UBND tỉnh đã nghiên cứu áp dụng cho 8 hộ dân, việc được hỗ trợ về đất với mức bằng 40% giá đất bồi thường và hỗ trợ kinh phí đầu tư còn lại với tổng kinh phí khoảng 78 triệu đồng/ha; bên cạnh đó, được giao đất sản xuất với diện tích tương đương và trong một khu vực là đã phù hợp với tình hình thực tế, hạn chế được những thiệt thòi về quyền lợi vật chất cho 8 hộ dân. Đây là điều mà các hộ dân cần phải thấy để nhìn nhận, suy xét thấu đáo lại việc kéo dài đơn thư khiếu nại của mình; từ đó chia sẻ khó khăn với tỉnh, với địa phương để Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng - công trình trọng điểm trong chiến lược phát triển miền Tây tỉnh nhà được triển khai đúng tiến độ; phát huy vai trò vị lợi ích chung, trong đó có lợi ích của 8 hộ và các thế hệ con cháu sau này.

Nhóm P.V