“Bài toán” khó!
(Baonghean) - Hiện nay, tại bến sông Cửa Tiền có hàng chục hộ dân đang sống trôi nổi, lúc bờ sông bên này mai bờ sông bên kia. Cuộc sống của họ đang gặp rất nhiều khó khăn, không có hộ khẩu, không nhà cửa, không điện nước và không tấc đất cắm dùi.
Sông Cửa Tiền chỉ cách chợ Vinh hơn 100m theo đường bộ, đoạn chảy qua các phường Cửa Nam, Hồng Sơn và phường Vinh Tân thuộc địa bàn Thành phố Vinh, hiện đang gồng gánh, chở che biết bao mảnh đời phiêu bạt. Họ là những cư dân được coi là ngụ cư bất hợp pháp ở nhiều miền quê khác nhau, từ Thanh Hóa đến Quảng Bình trôi dạt về bến sông Cửa Tiền để mưu sinh.
Trên chiếc thuyền đáy bằng bê tông đã cũ kỹ, chỉ khoảng 3m2, bà Ngô Thị Hồng (64 tuổi), quê ở Quảng Bình, tâm sự: "Cả đại gia đình nhà tôi đã 3 thế hệ có 7 người (2 ông bà, 2 vợ chồng cậu con trai và 3 đứa cháu - PV) chỉ sống trên chiếc thuyền bé con này thôi. Điện nước thì không có, khổ nhất là vào những ngày mưa lụt, cả gia đình tròng trành trên chiếc thuyền cũ nát này...". Khi được hỏi về sổ hộ khẩu và giấy tờ tùy thân thì bà Hồng cho biết: “Không phải riêng gì gia đình tôi mà cả hàng chục hộ dân nơi đây không ai có hộ khẩu, chứ chưa nói gì đến có đất đai...".
Một góc làng chài ở bến sông Cửa Tiền.
Cách thuyền của gia đình bà Hồng chỉ dăm bước chân là túp lều vẻn vẹn chỉ vài tấm lá cọ đính kèm vài mảnh bao bì cũ nát, khuôn viên chỉ khoảng 2m2 ngay trên mom đất sát vệ sông của 2 cụ Nguyễn Tiến Dần (77 tuổi) và bà Nguyễn Thị Lan, quê ở Thanh Hóa. Cụ Dần đang chuẩn bị bữa trưa, giọng như nghẹn lại: "Gia đình tôi trước ở Thường Xuân - Thanh Hóa, nhưng hoàn cảnh gia đình ngoài đó khó khăn không đủ sống nên chúng tôi mang cả 2 đứa con vào đây sống từ những năm 1976, 1977. Những năm còn trẻ, có sức khỏe vừa đánh cá vừa lên bờ đi làm cửu vạn kiếm tiền nuôi sống gia đình, nhưng càng về sau thì cuộc sống bươn chải kiếm ăn càng khó. Gia đình giờ có cả cháu nội và cháu ngọai rồi nên ông bà nhường chiếc thuyền cũ cho vợ chồng đứa con trai ở riêng, còn ông bà tôi dựng tạm căn lều này để ở, hàng ngày đi nhặt ve chai về bán, ngày nào khấm khá cũng được dăm bảy nghìn. Trời nắng thì đỡ chứ mùa mưa bão khổ lắm, nước sông lên cao, nước dột khắp nơi không biết chui vào đâu cả".
Bà Ngô Thị Hồng cùng cháu trên con thuyền cũ kỹ.
Theo thống kê, dọc theo bến sông Cửa Tiền qua 3 phường Vinh Tân, Cửa Nam và Hồng Sơn hiện có hơn 20 hộ dân vạn chài với trên 100 nhân khẩu sinh sống. Do ngụ cư bất hợp pháp nên tất cả những hộ dân làng vạn chài nơi đây đều không có hộ khẩu, không nhà cửa, không điện nước và không tấc đất cắm dùi. Tài sản giá trị nhất của những hộ dân vạn chài ở bến sông Cửa Tiền là cái nốc cũ hoặc căn lều tạm bợ rách nát, dựng chênh vênh bên mép sông. Và trên những cái nốc cũ hay trong mỗi túp lều dựng tạm đó đều có từ 5 đến 7 nhân khẩu ăn ở, sinh hoạt. Nghề nghiệp của họ là đánh bắt tôm cá, nay tôm cá cạn kiệt họ làm nghề thu lượm ve chai hoặc đi làm thuê bất cứ việc gì để kiếm sống.
Đem vấn đề ở làng vạn chài tìm gặp ông Nguyễn Văn Sửu – Chủ tịch UBND phường Vinh Tân (Thành phố Vinh), ông cho biết: "Theo số liệu thì số hộ dân vạn chài sinh sống trên sông Cửa Tiền thuộc địa bàn phương Vinh Tân là khoảng 11 hộ với chừng hơn 25 nhân khẩu, những hộ còn lại thuộc vào các phường khác. Tất cả những hộ trên địa bàn phường Vinh Tân này đều không có hộ khẩu. Họ chủ yếu quê ở Quảng Bình và các tỉnh khác. Cho đến giờ phút này, chúng tôi cũng rất là khó tìm giải pháp cho vấn đề này, vì kinh tế địa phương cũng hạn hẹp nên hiện chưa có chính sách để hỗ trợ họ thoát nghèo”.
Được biết, cách đây 6 năm (2007), chính quyền Thành phố Vinh đã lập danh sách các hộ dân làng vạn chài ở bến sông Cửa Tiền để làm thủ tục bàn giao về cho các địa phương. Tuy nhiên, chưa đầy một tháng sau khi nhận tiền hỗ trợ và được chở về tận quê, những hộ dân làng vạn chài này lại quay trở lại bến sông Cửa Tiền để tiếp tục sinh sống. Và rồi thực trạng cư trú bất hợp pháp của những hộ dân làng vạn chài ở bến sông Cửa Tiền đang là bài toán khó trong việc quản lý hành chính, đảm bảo trật tự an ninh xã hội cho chính quyền TP. Vinh.
Bài, ảnh: Nguyễn Hải (Nghĩa Bình, Tân Kỳ)
