Bảo hiểm xã hội - Bình yên cho tuổi già

BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố thực hiện điều chỉnh, chi trả 2 tháng lương hưu, trợ cấp BHXH tháng 01, 02 (theo mức lương đã điều chỉnh tăng tại Nghị định 108/2021/NĐ-CP) vào cùng một kỳ chi trả tháng 01 năm 2022. Những chính sách trên được nhiều chuyên gia đánh giá là kịp thời, mang lại niềm vui cho những người đang hưởng lương hưu.

Tết đến sớm

Ngay sau khi thông tin về Nghị định 108/2021/NĐ-CP được công bố, đường dây nóng của cơ quan BHXH đã nhận rất nhiều cuộc gọi hỏi về thời điểm điều chỉnh và thời điểm được nhận lương mới. Ai cũng háo hức được nhận trước Tết để có thể chuẩn bị một cái Tết tươm tất hơn.

Điểm phát lương hưu tại khối 2, phường Đội Cung (TP. Vinh). Ảnh: Diệp Thanh

Cả tháng nay, chủ đề về tăng lương hưu trở thành mối quan tâm hàng đầu của những cư dân lớn tuổi owr khối 2, phường Đội Cung, thành phố Vinh. Cứ gặp nhau ở chợ, trên đường, hay trong các buổi hàn huyên của mấy nhà hàng xóm, các ông, các bà lại khấp khởi, rôm rả trò chuyện về chủ đề này, người nói đọc trên báo, người thì con kể, người thì xem ti vi… Gộp lại, diễn đàn xóm đã có được bức tranh toàn cảnh đầy niềm vui những ngày giáp Tết. Ai cũng mong đến ngày nhận lương.

Sáng 8/1/2022, tập trung tại Nhà Văn hóa khối 2 để nhận lương, niềm vui đó một lần nữa hiện rõ trong những đôi mắt nhăn nheo. Cụ ông 82 tuổi Đặng Văn Hảo ở khối 2, phường Đội Cung chia sẻ: “Tôi về hưu năm 1990, mức lương cũ hơn 4,8 triệu đồng, nay còn được tăng thêm 7,4% nữa. Nhu cầu sống của tôi không nhiều nhưng giá cả bây giờ đều leo thang, mình có thêm để đỡ đần cho con cháu trong thời điểm dịch bệnh là điều rất phấn khởi”.

Với đối tượng hưu trí thì lương hưu là điểm tựa vật chất lẫn tinh thần. Ảnh: Diệp Thanh

Trong lúc chờ đến lượt mình nhận, mọi người lại rôm rả tính toán cho nhau về số tiền được nhận lần này. Bên cạnh niềm vui tăng lương cho mình, mọi người còn bày tỏ niềm vui cho những người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức lương dưới 2,5 triệu đồng với 2 lần tăng. Một cụ bà tâm sự: “Tôi thấy chính sách này quá hợp tình, hợp lý. Những người nghỉ hưu trước 1995 mà tôi biết vừa già yếu vừa khó khăn, rất cần được san sẻ, hỗ trợ”.

Nhận xong 2 tháng lương của mình, trước khi về nhà, một cụ ông ghé qua chào những người bạn. Ồng vỗ tay vào túi áo, nói như reo: “Tết ở đây rồi các ông, các bà ạ!”.

Cũng niềm vui đó đã khiến không khí tại điểm chi trả lương hưu tại khối 11, phường Cửa Nam thêm phần ấm cúng. Bà Nguyễn Thị Lan (khối 14, phường Cửa Nam) ngồi đếm lại số tiền vừa nhận, bà nghẹn ngào “Chồng tôi là thương binh, một đứa con bị nhiễm chất độc da cam, cháu cũng đang bị ung thư mắt. Cả gia đình trông cả vào 2 suất lương hưu của vợ chồng tôi, nhất là trong thời điểm dịch bệnh bùng phát, không làm ăn, buôn bán gì được. Nay Nhà nước điều chỉnh tăng lương, tôi phấn khởi lắm. Với hoàn cảnh của tôi, tăng một đồng cũng là quý giá lắm”.

Thay đổi lương hưu là một quyết định nhân văn. Ảnh: Diệp Thanh

Cùng cảm xúc, bà Trần Thị Hà (phường Hà Huy Tập) cũng đón thông tin tăng lương với bao kỳ vọng. Vì lý do sức khỏe, bà Hà phải nghỉ việc sớm, bà chuyển sang đóng BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu tuổi xế chiều. Gia đình thuộc diện cận nghèo, chồng lao động tự do thu nhập bấp bênh, con vẫn đang đi học, khoản lương gần 3 triệu đồng của bà Hà được xem là khoản thu nhập cố định để trang trải học phí và trả nợ Ngân hàng Chính sách. “Vì dịch kéo dài, chồng tôi không có thu nhập, chi phí học tập của con gái út cũng cao hơn nên nhiều lúc tôi cảm thấy rất bế tắc, không biết phải làm sao khi Tết đang cận kề. Chính sách tăng lương cho những người hưởng hưu như chúng tôi thực sự rất nhân văn, kịp thời”.

Theo Tổ chức lao động quốc tế (ILO), chế độ hưu trí còn được gọi là bảo hiểm tuổi già, là một trong những chính sách quan trọng nhằm đảm bảo an sinh xã hội. Đây là một trong những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia bảo hiểm xã hội. Chế độ hưu trí đảm bảo thu nhập cho người lao động đã hết tuổi lao động theo quy định của pháp luật, đồng thời được hưởng các chính sách khác như chế độ tử tuất và mai táng phí. Ngoài ra, người hưởng chế độ hưu trí còn được cấp thẻ BHYT để khám, chữa bệnh.

Điểm tựa thêm vững

Để kịp thời điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH đúng theo quy định tại Nghị định 108/2021/NĐ-CP và thực hiện chi trả 02 tháng lương hưu theo mức lương mới cho người dân, BHXH tỉnh Nghệ An đã tập trung toàn lực, làm việc không kể ngày đêm.

Chia sẻ về quá trình triển khai Nghị định 108/2021/NĐ-CP, ông Nguyễn Văn Lương – Phó phòng Chế độ, BHXH tỉnh cho biết: BHXH Nghệ An đã thực hiện điều chỉnh lương hưu cho hơn 165 nghìn người hưởng, với 2 lần rà soát, đảm bảo chính xác và kịp thời chi trả 2 tháng lương hưu vào cùng một kỳ chi trả tháng 01/2022 theo đúng chỉ đạo của BHXH Việt Nam”.

Cũng theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Lương, Nghệ An là một trong những địa phương có số lượng người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH lớn nhất toàn quốc và hiện là tỉnh dẫn đầu cả nước về số người tham gia BHXH tự nguyện. Năm 2021, tỉnh Nghệ An đã vượt mốc 100.000 người tham gia BHXH tự nguyện, chiếm gần 9% tổng số người tham gia BHXH tự nguyện trong cả nước. Đây là một kết quả rất đáng ghi nhận của BHXH Nghệ An. Đó cũng là niềm vui của những người thực hiện chính sách BHXH khi ngày càng có nhiều người dân đã hiểu được lợi ích thiết thực của việc tham gia BHXH tự nguyện.

Ông Nguyễn Văn Lương – Phó phòng Chế độ, BHXH tỉnh cho biết: Cơ quan BHXH tỉnh đã dốc toàn lực để tiến hành chi trả lương hưu mới một cách kịp thời. Ảnh: Diệp Thanh

Để đưa chính sách BHXH đến với người dân trong bối cảnh dịch bệnh, ngành BHXH Nghệ An đã linh hoạt thay đổi từ hình thức tuyên truyền tập trung sang tuyên truyền trực tuyến qua mạng xã hội, phần mềm zoom, zalo… Thông qua đội ngũ cộng tác viên ở các địa phương để mời những người lao động tự do tham dự những buổi chia sẻ, tư vấn online vào tối thứ Bảy hàng tuần. Đồng thời, kết hợp với phát tờ rơi và tư vấn trực tiếp qua các kênh kết nối như điện thoại, cổng thông tin điện tử, facebook…

Ông Nguyễn Văn Lương cũng cảnh báo một xu hướng “gặt lúa non” rất đáng lo ngại đang diễn ra. Đó là việc người tham gia BHXH chưa đủ 20 năm đã đề nghị nhận BHXH 1 lần. Khi nhận bảo hiểm xã hội 1 lần, tuy người lao động sẽ có một khoản tiền trang trải trước mắt, nhưng sẽ mất đi cơ hội được hưởng chế độ hưu trí khi hết tuổi lao động. Ngoài ra, người hưởng BHXH 1 lần phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì 1 năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH 1 lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 2 tháng lương. Như vậy, người lao động bị thiệt mất 0,64 tháng lương. Nếu so sánh với việc tích lũy thêm để hưởng lương hưu, thì thiệt thòi là không tính hết được.

BHXH Nghệ An phối hợp với Bưu điện tỉnh triển khai các điểm phát lương hưu kịp thời cho người dân. Ảnh: Diệp Thanh

Ông Lương cũng nhấn mạnh, mức lương hưu được điều chỉnh định kỳ hằng năm theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế... Vì vậy, Chính phủ không khuyến khích việc nhận BHXH 1 lần cũng chính vì mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội bền vững cho người dân. Để giúp người dân cân nhắc kỹ trước khi quyết định nhận BHXH 1 lần, BHXH từ tỉnh đến huyện đã thành lập tổ tư vấn ngay tại bộ phận tiếp nhận hồ sơ.

Nghị quyết số 28-NQ/TW đặt mục tiêu tổng quát “Từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân”, đặt mục tiêu giai đoạn đến năm 2021 phấn đấu đạt khoảng 35%, giai đoạn đến năm 2025 đạt khoảng 45%, giai đoạn đến năm 2030 đạt khoảng 60% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH. Đó là một thách thức lớn, đòi hỏi sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành và cũng đòi hỏi mỗi người dân cần có ý thức xây dựng điểm tựa an sinh cho chính mình ngay từ hôm nay.

Theo quy định tại Nghị định 108/2021/NĐ-CP, từ ngày 1/1/2022, Chính phủ điều chỉnh tăng thêm 7,4% trên mức lương hưu của tháng 12/2021 đối với 7 đối tượng hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng.

Đối với những người nghỉ hưu trước ngày 01/01/1995:

Tăng thêm 200.000 đồng/người/tháng đối với những người sau khi điều chỉnh có mức lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng từ 2.300.000 đồng/người/tháng trở xuống;

Tăng lên bằng 2.500.000 đồng/người/tháng đối với những người sau khi điều chỉnh có mức lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng từ 2.300.000 đồng/người/tháng đến dưới 2.500.000 đồng/người/tháng.

Mức lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng sau khi điều chỉnh theo quy định này là căn cứ để điều chỉnh lương hưu, trợ cấp ở những lần điều chỉnh tiếp theo.