Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc

(Baonghean) - Con Cuông dân số hơn 64.000 người, bao gồm 6 dân tộc Thái, Kinh, Thổ (Đan Lai), Tày, Nùng và Hoa, trong đó dân tộc Thái chiếm khoảng 70%, dân tộc Kinh chiếm 20%. Mặc dù có nhiều dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn, nhưng từ nhiều đời nay, người dân Con Cuông vẫn đoàn kết, có tính cộng đồng cao, từ đó tạo ra cho vùng đất này những nét văn hóa mang bản sắc riêng mà văn hóa Thái có một sự ảnh hưởng lớn và đóng vai trò chủ đạo.

Bản Cằng, xã Môn Sơn là một trong những bản đặc thù của đồng bào người Thái. Do nằm trên trục đường sang biên giới Việt – Lào, sự giao lưu với bên ngoài ở đây khá thuận lợi nên có thời gian khá dài những nét văn hóa truyền thống ở đây bị mai một. Thời gian qua, hưởng ứng chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, các cấp, đoàn thể huyện, xã và thôn bản đã tích cực tổ chức tuyên truyền, vận động bà con giữ gìn bản sắc và khôi phục được nhiều nét văn hóa dân tộc quý giá như: trang phục thổ cẩm, các phong tục tập quán trong các lễ cưới, hỏi và đặc biệt là các làn điệu dân ca, nhạc cụ cổ của người Thái. Hiện nay bản Cằng đã trở thành một trong những điểm dừng chân tham quan làng nghề dệt thổ cẩm của khách du lịch trên tuyến Môn Sơn – Khe Khặng – Pù Mát. Đến đây, du khách dễ bắt gặp cảnh những người phụ nữ ngồi bên khung dệt dưới ngôi nhà sàn xinh xắn với những sản phẩm thổ cẩm hoa văn sặc sở và có cả những gian hàng trưng bày bán sản phẩm cho khách du lịch.

Chị Hà Thị Bằng – Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ, đồng thời là Phó Chủ nhiệm CLB dân ca Thái bản Cằng tâm sự: “Để giữ gìn bản sắc, chúng tôi phải dựa vào tầng lớp những người cao tuổi, vận động họ tham gia các buổi sinh hoạt cộng đồng và giáo dục con cháu từ lúc còn nhỏ để khi lớn lên cho dù sinh sống ở đâu chúng nó cũng ý thức được cội nguồn và những giá trị văn hóa của cha ông đúc kết từ hàng nghìn năm để lại. Những năm gần đây, nhờ sự tuyên truyền vận động của các ban, ngành, đoàn thể, các cấp ủy Đảng nên nhiều phong tục tập quán cổ xưa được duy trì như tục cúng lúa mới, tục hát đối đáp trong lễ cưới, hỏi. Nghề dệt thổ cẩm cũng được nhiều gia đình trong bản khôi phục trở lại. Bản Cằng cũng là bản đầu tiên của xã Môn Sơn thành lập được CLB dân ca Thái, CLB vừa đóng vai trò sưu tầm các làn điệu dân ca cổ, các loại nhạc cụ dân tộc để truyền thụ lại cho lớp trẻ vừa tổ chức biểu diễn trong các dịp lễ, tết. Nhờ đó hầu hết người dân bản Cằng đã hiểu được các giá trị văn hóa truyền thống và những buổi sinh hoạt cộng đồng của bản đều thu hút rất đông người dân tham gia”.

Ông Nguyễn Huy Chương – Trưởng phòng Văn hóa huyện Con Cuông cho biết: “Hiện nay UBND huyện Con Cuông đang chỉ đạo xây dựng và triển khai Đề án “Bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc huyện Con Cuông giai đoạn 2011 – 2020”. Phấn đấu đến năm 2015 toàn huyện có khoảng 60 – 70 làng, bản, khối xóm đạt chuẩn văn hóa, 95% thôn, bản có nhà văn hóa và trang bị các thiết bị phục vụ hoạt động văn hóa cơ sở, 100% các xã, thị trấn có các CLB dân ca, nhạc cụ dân tộc hoạt động thường xuyên. Hàng năm UBND huyện sẽ hỗ trợ kinh phí cho các CLB này hoạt động và 3 năm một lần huyện đứng ra tổ chức Liên hoan các CLB dân ca dân tộc nhằm động viên tinh thần và tăng cường mối giao lưu học hỏi lẫn nhau, đồng thời đưa Liên hoan thành một trong những sinh hoạt văn hóa định kỳ hấp dẫn tạo sức hút đối với người dân. Tính đến tháng 9/2012, Con Cuông đã đã thành lập được 16 CLB Dân ca, nhạc cụ dân tộc, các CLB này thu hút hàng trăm hội viên tham gia và hoạt động rất sôi nổi. Ngoài ra huyện còn mở các lớp học chữ Thái, tiếng Thái cho cán bộ, học sinh và nhân dân trên địa bàn”.

Hoàng Hảo