Bảo vệ môi trường từ việc thu gom rác thải

(Baonghean) - Nguồn rác thải từ vỏ lon bia, chai nhựa, giấy loại sẽ được học sinh phân loại, thu gom để tham gia chương trình tiết kiệm sinh thái. Đây là một chương trình hết sức ý nghĩa về kinh tế, xã hội và đặc biệt là góp phần bảo vệ môi trường. Vì vậy, các cấp, các ngành cần xây dựng kế hoạch để chương trình ngày càng lan rộng không chỉ trong trường học mà ngay cả trong đời sống nhân dân.

Ngay từ buổi sáng, em Hồ Minh Quân, học sinh lớp 7C, Trường THCS Quang Trung (Thành phố Vinh) lại háo hức mang các vỏ bia, giấy loại đến trường để nộp cho giáo viên chủ nhiệm. Đây không phải là lần đầu mà đã thành thói quen của Quân hơn 1 năm nay. “Ban đầu em cảm thấy hơi lình kình nhưng càng ngày thấy được ý nghĩa của chương trình nên em càng muốn được tham gia nhiều hơn. Khi nghe em trình bày, bố mẹ rất đồng tình ủng hộ và còn giúp em thu gom các loại rác thải để em tham gia. Có những tháng, do em thu gom được nhiều nên phải nhờ bố mẹ đưa xe chở đến trường giùm em”, Quân hồ hởi khoe. Trên tay Quân lúc này là 1 bao nilon chứa đầy vỏ lon bia, nước ngọt và cùng với 1 bọc giấy loại và túi nilon. Đây là số rác em thu gom trong vòng 1 tháng nay, khi có thông báo của trường mới đưa đến nộp. Đứng bên cạnh Quân là em Nguyễn Thế Phong, học sinh cùng lớp cũng đang khệ nệ bưng 1 bao tải gồm vỏ bia, giấy loại để nộp cho cô giáo chủ nhiệm. Phong cho biết: Chúng em rất thích tham gia chương trình này vì ngoài việc thu gom được rác thải, bảo vệ môi trường thì số tiền bán được chúng em sẽ mua một ít đồ dùng học tập và sinh hoạt Đội rất bổ ích, thiết thực.

Không chỉ Quân, Phong mà nhiều bạn học sinh lớp 7C, Trường THCS Quang Trung cũng rất hào hứng tham gia. Ban đầu thì các em còn ngại ngùng và chưa hiểu hết được mục đích của chương trình nên tham gia còn mang tính chiếu lệ nhưng sau khi được nhà trường, giáo viên chủ nhiệm giải thích, hướng dẫn thì các em tham gia một cách rất tích cực. Cô Trần Thị Kim Loan, giáo viên chủ nhiệm lớp 7C cho biết: Để các em hiểu được lợi ích của chương trình tiết kiệm sinh thái thì ngay bản thân giáo viên phải gương mẫu thực hiện đầu tiên. Và từ đó, các em trong lớp tham gia rất tích cực. Để khuyến khích các em thì sau mỗi đợt thu gom, những em có thành tích tốt thì sẽ được tuyên dương và khen thưởng kịp thời ngay trong lớp và trước toàn trường. Và quan điểm chung là không ép buộc và đặt nặng vấn đề thành tích mà để các em tự hình thành được nhận thức và tự giác làm theo. Tại các cuộc họp phụ huynh, giáo viên đưa nội dung này trao đổi nhằm giúp phụ huynh hiểu và giúp đỡ các em. Nhiều phụ huynh còn tham gia thực hiện rất nhiệt tình nên tạo được sức lan tỏa.

Học sinh Trường THCS Quang Trung hào hứng tham gia tiết kiệm sinh thái.

Trường THCS Quang Trung là 1 trong 3 trường vừa được UBND TP. Vinh tặng bằng khen vì có thành tích tham gia chương trình tiết kiệm sinh thái. Tuy là một trường có số lượng học sinh ít (380 học sinh) nhưng những kết quả của trường lại nổi bật. Năm học 2012-2013, số tiền tích lũy từ việc bán rác thải của trường được hơn 10,5 triệu đồng. Trung bình, mỗi học sinh được gần 27 ngàn đồng. Học kỳ I năm học 2013-2014, tổng số tiền tích lũy từ việc bán rác thải của trường đạt 7,2 triệu đồng, trung bình 1 học sinh đạt hơn 18 ngàn đồng. Cô Lê Thị Hoa Mai, Tổng phụ trách Đội cho biết: Đây là một chương trình vừa có ý nghĩa thiết thực, vừa nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường sinh thái cho học sinh. Qua hơn 1 năm mới triển khai tại trường hiệu quả mà chương trình mang lại là rất lớn. Các em học sinh có ý thức hơn trong việc không xả rác bừa bãi, biết thu gom rác để tham gia chương trình và sử dụng đúng đồng tiền có ích cho việc học tập của mình.

Chương trình tiết kiệm sinh thái là sáng kiến của Thành phố Marikina (Philippine) trong quản lý chất thải và giáo dục bảo vệ môi trường. Nội dung của chương trình là các học sinh thực hiện thu gom, phân loại rác thải để có thể tái chế ở nhà và mang đến trường. Các loại chất thải này sẽ được thu mua tập trung và số tiền được tích lũy thành điểm và ghi vào điểm tích lũy của từng học sinh. Học sinh có thể sử dụng để đổi lấy các dụng cụ phục vụ cho quá trình học tập. Nhận thấy được ý nghĩa của chương trình, năm học 2011-2012, TP. Vinh đã thực hiện thí điểm tại 3 trường học tại phường Hưng Dũng. Sau 1 năm thực hiện, kết quả thật đáng bất ngờ khi nhiều học sinh, phụ huynh đã tham gia rất hăng hái. Chương trình đã tạo được sự ảnh hưởng rất tốt trong đời sống. Tổng số tiền của 3 trường học tích lũy được là hơn 80 triệu đồng. Chương trình tiết kiệm sinh thái đã tạo ra phong trào trong học sinh cũng như cộng đồng về phân loại, thu gom rác thải có thể tái chế, tái sử dụng.

Từ hiệu quả ở phường Hưng Dũng, năm học 2012-2013, UBND thành phố đã quyết định nhân rộng chương trình đến 51 trường tiểu học và trung học trên địa bàn, đạt tỷ lệ 100%. Trong năm học đó, tổng số tiền tích lũy từ việc bán rác thải của học sinh trên địa bàn thành phố là 447 triệu đồng. Trung bình, mỗi học sinh tiết kiệm được từ 10-17 ngàn đồng. Trong năm học 2012-2013, rác thải được thu gom là 3 loại,bao gồm: vỏ lon bia, chai nhựa và giấy loại.

TP. Vinh là thành phố đầu tiên trên cả nước triển khai thực hiện chương trình này. Với những kết quả đã đạt được là động lực để chương trình ngày càng được nhân rộng và có ảnh hưởng nhiều hơn đến nhận thức của cộng đồng xã hội. Tuy nhiên, phải thấy rằng, dù đã qua quá trình 2 năm triển khai nhưng việc chỉ đạo của các cấp, ngành là chưa cụ thể, rõ nét nên dẫn đến quá trình triển khai tại các trường học lúng túng, khó khăn như chưa quy định cụ thể ngày sinh thái, việc thu mua còn tùy tiện, một số địa phương thiếu quan tâm chỉ đạo, chưa thành lập ban chỉ đạo và không xây dựng chương trình kế hoạch thực hiện cụ thể... Từ đây, nhận thức về chương trình trong nhân dân và đặc biệt là phụ huynh, học sinh còn hạn chế, chưa có sự đồng thuận cao. Một số trường còn thực hiện theo kiểu đối phó, không có kế hoạch, hời hợt, thiếu trách nhiệm nên kết quả thực hiện chưa cao. Vì thế, trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần phải đẩy mạnh chương trình này hơn nữa, rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện để chương trình ngày càng đạt kết quả cao.

Phạm Bằng