Bất cập trong quản lý phương tiện vận tải hành khách công cộng

(Baonghean) Hiện nay, lĩnh vực quản lý phương tiện vận tải hành khách trên địa bàn tỉnh ta còn nhiều bất cập.

Trước hết là về việc dừng xe để đón, trả khách tại bến. Theo Thông tư số 14/2010 của Bộ Giao thông - Vận tải, từ năm 2010, trừ xe buýt, các loại phương tiện vận tải hành khách khi đón, trả khách đều phải vào bến xe. Mục đích của quy định trên là đưa hoạt động vận tải hành khách đi vào an toàn, trật tự, văn minh. Các xe khách chạy tuyến cố định từ chỗ bắt khách tuỳ tiện, không buộc phải vào bến thì nay phải có lệnh mới được xuất bến.

Tuy nhiên, do hành khách có thói quen bắt xe dọc đường và việc bố trí bến xe chưa hợp lý nên dù đã có quy định nhưng lượng hành khách vào bến đi xe không tăng lên là bao. Nhưng dù vào bến hay không thì nhà xe vẫn phải chịu phí bến mỗi ngày. Một số chủ xe cho biết: Vài năm trước vào dịp đầu năm, các nhà xe, các HTX vận tải ký hợp đồng với Công ty CP Bến xe mỗi tháng thực hiện 26 chuyến (4 ngày bảo dưỡng xe).

Thế nhưng, do Ban quản lýbến thu theo kiểu khoán, ngày hôm sau hoạt động thu ngày trước hoặc mấy ngày thu 1 lần, chưa giám sát chặt chẽ thực chất xe có vào bến hay không, quy định mỗi tháng thu 26 chuyến, thậm chí 30 chuyến/tháng (nếu nghỉ để sửa chữa hoặc đi hợp đồng thì phải có giấy tờ nạp cho Ban quản lý Bến để chứng minh), riêng các nhà xe 16 chỗ phải nộp từ 40 - 45 chuyến/tháng, tương đương mức tiền từ 2 đến 2,2 triệu đồng/tháng, tăng gấp rưỡi so với các loại xe khác nên mục đích của việc dừng đón trả khách trong bến gần như chưa thực hiện được.

Lý giải về việc này, ông Võ Xuân Thanh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Bến xe Nghệ An cho biết: Không phải Công ty bắt buộc mà là Công ty thu trên cơ sở thực hiện quy định dừng đón, trả khách tại bến. Theo quy định, chủ xe phải vào bến 60 chuyến và phải chịu mức phí 60 chuyến/tháng nhưng để đảm bảo hài hoà lợi ích của nhà xe, Công ty đưa ra mức chung là 45 chuyến/tháng. Việc này đã được thể hiện trong hợp đồng ký hàng năm giữa HTX vận tải hành khách và Công ty CP Bến xe. Đa số nhà xe đã chấp hành nạp đầy đủ và không thắc mắc, khiếu nại gì.

Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết, mặc dù đã có quy định đón, trả khách phải vào bến nhưng thực tế có chủ xe mỗi ngày đi 2 chuyến nhưng chỉ vào bến 1 chuyến để đối phó (lấy lệnh xuất bến), thậm chí nhiều xe không hề vào bến, miễn là hàng tuần, hàng tháng nộp đủ tiền cho Ban quản lý bến để có lệnh xuất bến còn chủ yếu bắt khách dọc đường hoặc đón tại nhà riêng.

Bên cạnh các nhà xe nạp tiền bến để có lệnh xuất bến, thực tế một số nhà xe tìm cách để trốn phí bến bãi, khi thì báo nghỉ sửa chữa, khi thì nghỉ việc riêng (thực tế là chạy hợp đồng) nên Công ty phải ấn định mức phí 26 chuyến/tháng hoặc 45 chuyến/tháng như trên. Nếu nghỉ chạy xe hợp đồng, nghỉ do ốm đau hoặc sửa chữa xe thì phải có hợp đồng hoặc hoá đơn sửa chữa chứng minh (xe khách phải được sửa chữa ở nhưng đơn vị có đủ điều kiện) thì mới được giảm.

Ông Đinh Văn Nam, Trưởng Phòng quản lý vận tải, phương tiện người lái, Sở Giao thông - Vận tải cho biết: Việc Công ty CP Bến xe ấn định mức phí bình quân 26 chuyến/tháng đối với loại xe khách và 45 chuyến/tháng đối với xe 16 chỗ là giải pháp dung hòa quyền lợi 2 bên nên cơ bản là phù hợp và được đa số doanh nghiệp, HTX vận tải và chủ nhà xe đồng ý chấp hành thực hiện.

Qua trao đổi, được biết trong lĩnh vực quản lý phương tiện vận tải hành khách công cộng, theo quy định nhà xe nghỉ chạy tuyến cố định để hợp đồng vận chuyển hành khách thì phải báo với Sở Giao thông - Vận tải để cấp phép, kiểm soát nhưng thực tế thời gian qua nhiều nhà xe tư nhân không chấp hành.

Vì vậy, để quản lý được phương tiện vận tải có hiệu quả, thời gian tới cùng với việc tăng cường đối thoại để tuyên truyền cho các chủ phương tiện, nhà xe hiểu quy định của pháp luật về giao thông vận tải, nạp phí bến bãi đầy đủ, cần khẩn trương quy hoạch xây dựng và bố trí bến bãi thật hợp lý để người dân đi lại thuận tiện. Cùng với đó, tỉnh cần có chính sách ưu tiên khuyến khích đầu tư phát triển loại hình phương tiện giao thông công cộng để phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân; tăng cường quản lý, giám sát để các phương tiện chấp hành các quy định về đảm bảo an toàn khi lưu hành.

Nguyễn Hải