Bộ Công Thương trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri tỉnh Nghệ An về quy hoạch các công trình thủy điện
Bộ Công Thương có ý kiến trả lời như sau:
(Baonghean) - Trước kỳ họp thứ 5 - Quốc hội khoá XIII, Đoàn ĐBQH đã tổng hợp và chuyển ý kiến cử tri tỉnh Nghệ An tới Bộ Công Thương về vấn đề: “Việc quy hoạch các công trình thủy điện hiện nay chưa phù hợp, ảnh hưởng lớn đến đời sống của nhân dân trong vùng quy hoạch như mất đất, mất rừng, môi trường bị xâm hại... Đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành liên quan cần đánh giá nghiêm túc để có điều chỉnh quy hoạch thủy điện cho hợp lý”.
Bộ Công Thương có ý kiến trả lời như sau:
Để khai thác hợp lý tiềm năng thủy điện, Bộ Công Thương phối hợp với các bộ, ngành đã chỉ đạo và phối hợp với UBND các tỉnh liên quan lập các quy hoạch thủy điện để đầu tư phát triển; trong quá trình thực hiện đã chỉ đạo, phối hợp rà soát quy hoạch phát triển các dự án thủy điện để đảm bảo phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường tự nhiên và xã hội.
Nhìn chung, công tác quy hoạch và đầu tư xây dựng các dự án thủy điện đã được thực hiện khá tốt, tuân thủ quy định của pháp luật, đạt được những kết quả tích cực. Theo thống kê, năm 2012 các nhà máy thủy điện đã đóng góp tới 48,26% công suất và 43,9% điện lượng cho hệ thống điện quốc gia. Các hồ thủy điện với tổng dung tích hàng chục tỷ m3 đã đóng vai trò quan trọng trong việc chủ động tích trữ để bổ sung lưu lượng, cấp nước về mùa kiệt và cắt giảm lũ phục vụ sinh hoạt, sản xuất, bảo vệ môi trường... cho hạ du. Theo đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường, các hồ thủy điện sẽ chiếm khoảng 86% tổng dung tích của các hồ chứa trong cả nước (56 tỷ m3 trong tổng số 65 tỷ m3).
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cũng bộc lộ không ít những hạn chế, công tác quản lý nhà nước trong quản lý, giám sát thực hiện chưa tốt. vẫn còn những tồn tại và khó khăn vướng mắc trong công tác bồi thường - tái định cư. Vấn đề quản lý đất đai, môi trường... chưa chặt chẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp. Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương đã có nhiều chỉ đạo xử lý để giải quyết những vấn đề này.
Tại Thông báo số 17/TB-VPCP ngày 14 tháng 1 năm 2013 của Văn phòng Chính phủ truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo:
“Ưu tiên phát triển thủy điện không chỉ tại Việt Nam, mà tại hầu hết các nước có tiềm năng phát triển. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, tại một số dự án thủy điện đã bộc lộ những mặt khiếm khuyết, bất cập: Tác động tiêu cực đến môi trường, gây nên động đất kích thích ảnh hưởng đến người dân,... Trong thời gian tới, vẫn tiếp tục khai thác thủy điện, đồng thời cần khắc phục các mặt trái, đáp ứng các yêu cầu:
- Phải đảm bảo an toàn, an toàn về hồ đập, an toàn về tính mạng của nhân dân, đây là yêu cầu cao nhất, dù hiệu quả tới đâu mà không đáp ứng được yêu cầu này thì không được làm.
- Khi xây dựng thủy điện phải đảm bảo thực hiện cho được chủ trương của Đảng và Nhà nước ta là di dân tái định cư đến nơi ở mới phải có điều kiện để người dân từng bước có cuộc sống tốt hơn.
- Phải đặc biệt chú trọng đến môi trường, xây dựng thủy điện nhưng không làm tác động lớn, tác động xấu đến môi trường sổng.
- Phải bảo đảm hiệu quả tổng hợp của dự án thủy điện cả về hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường.
- Phải nghiêm túc thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong việc lập, thẩm định dự án, thi công xây dựng và vận hành công trình”.
Thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, hiện nay công tác rà soát quy hoạch các dự án thủy điện trên cả nước đã và đang được Bộ Công Thương tiến hành làm việc trực tiếp tại các địa phương để tiếp tục rà soát chi tiết quy hoạch thủy điện, công tác bồi thường tái định cư và công tác trồng bù rừng. Theo chương trình, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 6. Quốc hội khóa XIII.
Để quản lý chặt chẽ hơn công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng và vận hành dự án thuỷ điện, Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư số 43/2012/TT-BCT ngày 27 tháng 12 năm 2012, quy định về quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng và vận hành khai thác các dự án, công trình thủy điện. Trong đó, đã quy định các nội dung về đánh giá hiệu quả, tác động môi trường - xã hội của các dự án trong các giai đoạn quy hoạch và đầu tư xây dựng; quản lý đầu tư xây dựng và vận hành khai thác các dự án thuỷ điện; ngoại trừ các dự án thủy điện đa mục tiêu, các dự án khác được đề xuất quy hoạch phải đảm bảo không chiếm dụng quá 10 ha đất các loại hoặc không di dời quá 1 hộ dân với 1MW công suất lắp máy.
Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An trân trọng chuyển ý kiến trả lời của Bộ Công Thương để cử tri và các tổ chức, cơ quan được biết.
Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
