Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư: Vướng từ trên xuống dưới!

(Baonghean) - Theo kế hoạch, trước tháng 6/2012, toàn bộ 1.350 hộ dân/ 5.000 nhân khẩu sinh sống tại 14 bản thuộc xã Đồng Văn và Thông Thụ sẽ phải di dời khỏi vùng lòng hồ Thủy điện Hủa Na ra vùng tái định cư đã và đang được xây dựng tại xã Tiền Phong và Thông Thụ để phục vụ tích nước. Tuy nhiên, đến nay mới có 608/1.350 hộ thực hiện di dời. Không chỉ có dự án Thủy điện Hủa Na mà hiện nay, hầu hết các dự án khi thu hồi đất đều gặp khó khăn, vướng mắc khiến việc triển khai nhiều công trình, dự án chậm tiến độ so với kế hoạch.

Nguyên nhân là do công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư trên địa bàn thực hiện chậm. Việc giải quyết tồn tại, vướng mắc trong bồi thường, hỗ trợ tái định cư chưa kịp thời, một số trường hợp chưa được sự đồng thuận cao của người bị thu hồi đất. Những kiến nghị, khiếu nại xung quanh giá đất, tài sản bồi thường, chế độ tái định cư chậm được giải quyết... Bên cạnh đó, một số trường hợp Nhà nước quy định chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư chưa rõ ràng như: đất Tổng đội TNXP, đất của hộ phi nông nghiệp nuôi trồng thủy sản, hiện trạng sử dụng đất không phù hợp với quy hoạch được duyệt...

Việc xác định giá đất bồi thường gặp khó khăn, bởi theo quy định, giá để bồi thường là giá đã được UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định và công bố; trường hợp tại thời điểm có quyết định thu hồi mà giá chưa sát với giá trên thị trường trong điều kiện bình thường thì UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định giá đất cho phù hợp.

Tuy nhiên, việc xác định đất thực tế trong điều kiện bình thường chưa được quy định cụ thể, nên rất khó thực hiện. Quy định của pháp luật khi thực hiện dự án đối với trường hợp Nhà nước thực hiện thu hồi đất, lập phương án bồi thường theo quy định và nhà đầu tư thỏa thuận không phù hợp thực tế của địa phương, gây mâu thuẫn trong quá trình thực hiện. Ngoài ra, đội ngũ làm công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng cơ bản còn kiêm nhiệm, số lượng ít, năng lực còn hạn chế. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có lúc, có nơi còn chậm, chưa kịp thời. Một bộ phận dân cư chấp hành chưa nghiêm các chính sách về bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng của Nhà nước... Điều đó đã gây không ít khó khăn trong việc bàn giao mặt bằng cho các nhà đầu tư, về lâu dài đã tác động không nhỏ đến chính sách thu hút đầu tư mà tỉnh đang triển khai.

Đặng Nguyễn