Hơn ba mươi năm nay, bức thư của quyền Tỉnh đội trưởng tỉnh Khăm Muộn (nước CHDCND Lào) gửi cho anh em thương bệnh binh Việt Nam đang điều trị tại Lào vẫn được trưng bày trang trọng tại Bảo tàng Quân khu 4. Bức thư cũ viết bằng chữ Lào, nay đã úa vàng và có nhiều đoạn đã rách mép, trong chứa chan tình cảm của quân và dân Lào với bộ đội Việt Nam.
Hôm nay có dịp Tết, tôi thay mặt cho Ban chỉ huy quân sự tỉnh và nhân dân Khăm Muộn đến thăm hỏi anh em thương binh tại đây.
Qua thực hiện nhiệm vụ chiến đấu, của anh em đã giải phóng cầu Sê Băng Phai thắng lợi, tiêu diệt sinh lực địch và thu nhiều chiến lợi phẩm trong thời gian không quá mấy ngày. Thành tích giành được trên đây là thành tích của 2 dân tộc, hai lực lượng, thể hiện ý chí quyết tâm của các chiến sĩ
Tôi xin thay mặt Ban CHQS tỉnh Khăm Muộn và nhân dân toàn tỉnh xin cảm ơn nhân dân Việt Nam anh em, cụ thể là các chiến sĩ tiểu đoàn đã hy sinh cả máu xương của mình ở Sê Băng Phai lòng biết ơn vô hạn và sẽ ghi nhớ mãi chiến công này.
Quân đội và nhân dân tỉnh Khăm Muộn hết sức phấn khởi vui mừng và cũng xin chung sức, chung lòng phối hợp chiến đấu, đánh đuổi đế quốc Mỹ ra khỏi Đông Dương và giải phóng hoàn toàn tỉnh Khăm Muộn.
Cuối cùng tôi xin thay mặt Ban CHQS tỉnh và nhân dân xin gửi lời hỏi thăm sức khỏe gia đình các đồng chí cán bộ trong Quân đội nhân dân Việt Nam cụ thể là gia đình cán bộ chiến sĩ thương binh đang điều trị tại đây. Chúc các đồng chí mau khỏe để trở về đơn vị chiến đấu.
Thay mặt Tỉnh đội Khăm Muộn
Quyền Tỉnh đội trưởng: Khăm Pòa
Bức thư được gửi đi vào những ngày cuối cùng của năm 1972, khi quân dân 2 nước Việt - Lào vừa dành một chiến thắng quan trọng khi tiêu diệt địch và giải phóng được cầu Sê Băng Phai. Đây là vị trí quân sự quan trọng nằm trong chiến dịch Trung Lào 1972 nhằm phối hợp tác chiến trên chiến trường 3 nước Đông Dương. Chiến dịch này đặt dưới sự chỉ huy trực tiếp của Bộ Tư lệnh Quân khu 4 nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, kéo lực lượng chúng phân tán, củng cố, mở rộng vùng giải phóng và giải phóng hoàn toàn tỉnh Khăm Muộn, cô lập địch ở hai vùng Bắc Lào và Hạ Lào.
Trận đánh cầu Sê Băng Phai được thực hiện sau nhiều ngày lên kế hoạch tác chiến chặt chẽ. Ngày 22/12/1972, lập thành tích chào mừng kỷ niệm 28 năm Ngày truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam, các đơn vị 42, Đại đội Tăng, Đại đội pháo 85mm, 120mm phối hợp chặt chẽ, đánh tập kích địch táo bạo giữa ban ngày. Những ngày trước đó,để đưa lực lượng vào trận địa an toàn, tránh máy bay Mỹ, quân ta phải tranh thủ đi thật nhanh, hoặc lội thẳng qua ngầm, hoặc đi ngược ven bờ sông, lên phía thượng nguồn cách đây nửa cây số, rồi làm phao bơi qua sông. Dựa vào thế cầu đường vững chắc và sức mạnh chiến đấu hiệp đồng binh chủng của các lực lượng, các tổ mũi nhọn của ta mưu trí, lừa địch, tránh địch, phối hợp chặt chẽ với công binh, pháo binh mật tập vượt trọng điểm đúng lúc, kịp thời, đặt các trận địa pháo cao xạ để bảo vệ hệ thống ngầm vượt sông Sê-băng-phai, ở khu vực Nha Vai. Sau 12 phút chiến đấu, ta đã chiếm hoàn toàn trận địa.
Những chiến sĩ quân đội Việt Nam bị thương trong trận đấu đó, được quân y Lào đưa về trạm phẫu tiền phương đóng ở Bưng Huồi, huyện Noọng Bốc. Trân trọng những đóng góp to lớn của bộ đội Việt Nam, trong những ngày điều trị tại đây các cơ quan đoàn thể và nhân dân tỉnh Khăm Muộn đã gửi nhiều quà đến để động viên thăm hỏi. Bức thư của đồng chí Khăm Pòa, Quyền Tỉnh đội trưởng tỉnh Khăm Muộn được gửi đến cho anh em thương binh và nhân viên phục vụ của trạm trong dịp đó. Bức thư với những lời lẽ giản dị nhưng chân tình đã nói thay cho tình cảm của quân đội Lào, nhân dân Lào và khẳng định lời quyết tâm đánh đuổi giặc Mỹ ra khỏi 3 nước Đông Dương.
Hơn ba mươi năm đã trôi qua, điều mơ ước trong bức thư nay đã trở thành hiện thực. Trong những năm tháng chiến đấu gian khổ và hào hùng đó, hàng nghìn chiến sĩ của bộ đội Việt Nam đã ngã xuống hoặc bỏ một phần xương máu tại nước bạn Lào. Đọc lại bức thư trên, thế hệ trẻ hôm nay lại càng trân trọng trước những gì mà cha ông ta đã cố gắng để giành độc lập, hòa bình cho hai dân tộc và khắc ghi rằng: Dù "sông có cạn, núi có mòn" nhưng tình cảm của nhân dân Lào với quân đội Việt Nam vẫn luôn son sắt và quan hệ hữu nghị, hợp tác của hai nước Việt Lào vẫn luôn luôn bền vững.
Cán bộ Bảo tàng QK4 đang giới thiệu các hình ảnh về kỷ vật kháng chiến cho các cháu thiếu nhi.
