(Baonghean.vn) - Vào năm học mới, phụ huynh phải chuẩn bị mua sắm sách vở, đồ dùng học tập, đồng phục với một khoản tiền không nhỏ, lại còn nhiều khoản đóng góp cho việc học tập nữa. Trung bình, một bộ sách giáo khoa trên thị trường giá từ 300.000 đến 500.000 đồng (tính cả một số vở bài tập in sẵn); Trong khi đó, bộ sách giáo khoa cũ nội dụng không đổi nhưng giá chỉ bằng một nửa hoặc rẻ hơn (chưa tính đến việc lớp sau còn dùng lại nữa). Vì thế, sách giáo khoa cũ được tiêu thụ với một số lượng khá lớn ở Nghệ An.
Những lợi ích
Tại các cửa hàng mua bán sách cũ trong thành phố Vinh, hàng ngày vẫn có khá nhiều phụ huynh và học sinh đến mua sách, dù đã vào năm học khá lâu. Bác Thân, chủ một cửa hàng sách đường Nguyễn Văn Cừ, cho biết: Trong năm học này, cửa hàng đã nhập về và bán được hơn 600 bộ sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12, số lượng cao hơn nhiều so với mọi năm. Bác giải thích, năm nay giá cả nhiều mặt hàng tăng cao, trong đó có giá sách giáo khoa, nên nhiều người đã chọn mua sách giáo khoa cũ cho con học để tiết kiệm. Chị Nguyễn Quỳnh Trang (P. Quang Trung) cũng có cùng ý kiến, còn nhấn mạnh: Cháu nhà tôi năm nay học lớp 5, tôi cho cháu dùng sách giáo khoa cũ không chỉ vì tiết kiệm mà muốn dạy cho cháu ý thức tiết kiệm, gìn giữ sách vở, đồ dùng.
Năm học mới đã được gần hai tháng, nhưng mặt hàng sách giáo khoa cũ vẫn đắt hàng.
Quan sát tại các của hàng, chúng tôi nhận thấy, hầu như số sách cũ được nhập về vẫn còn rất mới và đẹp, chữ rõ ràng, dễ đọc. Theo những người bán hàng, khách thường rất kỹ tính trong việc chọn sách nên cửa hàng thường kiểm tra cẩn thận, tránh nhập những bộ sách quá cũ, thiếu trang hay mờ chữ. Cô Quỳnh An (giáo viên trường THCS Lê Mao, TP. Vinh) cho biết: Việc dùng sách mới hay cũ không ảnh hưởng gì đến chất lượng dạy và học, thậm chí những học sinh dùng sách giáo khoa cũ hầu như đều là những học sinh có ý thức tốt và học giỏi. Đối với những gia đình khó khăn về kinh tế hay đông con, việc sử dụng sách giáo khoa cũ sẽ tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể.
Mỗi năm, trường THCS Lê Mao quyên góp được khoảng 200 đến 300 bộ sách giáo khoa cũ để ủng hộ, giúp đỡ con em gia đình chính sách và hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Vẫn có lãng phí
Ích lợi là thế, tuy nhiên hàng năm, vẫn có rất nhiều lượng sách giáo khoa bị bỏ đi. Chị Phượng (P. Hà Huy Tập, đang có con học lớp 7) than thở: Năm nào tôi cũng mua sách giáo khoa mới cho cháu, nhưng cứ đến cuối năm, do cháu không giữ gìn nên sách bị xé rách, không dùng lại được nữa, phải bán cho đồng nát, cả bộ chỉ bán được 10.000 đồng.
Thông thường, tâm lý phụ huynh mỗi khi vào năm học mới thường là “cái gì cũng phải mới”, cho nên, nhiều gia đình tuy khó khăn nhưng vẫn bấm bụng mua cho con một bộ sách mới cho bằng bạn, bằng bè. Cũng có nhiều bậc cha mẹ cho rằng, dùng sách giáo khoa mới giấy sáng hơn, chữ rõ ràng, dễ đọc hơn sách cũ nên con sẽ học tốt hơn.
Nếu làm một phép tính đơn giản: mỗi năm học, trên cả nước có khoảng 15 triệu học sinh từ lớp 1 đến lớp 12, và mỗi học sinh đều sử dụng sách giáo khoa cũ thì cả nước sẽ tiết kiệm được số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng. Trong khi đó, trên cả nước nói chung và tỉnh Nghệ An nói riêng, với nhiều gia đình - đặc biệt là ở nông thôn, miền núi, việc mua cho con cái một bộ sách giáo khoa mới thực sự là một gánh nặng.
Bên cạnh đó, một trong những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý của phụ huynh trong việc chọn mua sách giáo khoa cũ hay không chính là sự bất ổn của chương trình giáo dục. Theo nhiều giáo viên và phụ huynh, chương trình học năm nào cũng có sự thay đổi, xáo trộn nhiều tiết học, bài học dẫn đến việc sách giáo khoa vài năm cứ phải chỉnh lý, sửa đổi một ít. Vô hình chung, với tâm lý đó, nhiều phụ huynh đã chon lựa việc mua sách giáo khoa mới cho “yên tâm”. Anh Phan Hữu Hội (trưởng trạm y tế xã Hưng Thắng, Hưng Nguyên), khi được hỏi về vấn đề này cũng có băn khoăn: Ngày xưa nhà tôi có 5 anh em, chương trình học không nặng nề như bây giờ, tất cả chỉ dùng chung một bộ sách giáo khoa, thế mà vẫn học thành tài, vẫn đều đỗ đại học, có người trở thành thạc sĩ, giảng viên. Vậy mà chương trình bây giờ vừa nặng nề lại vừa không ổn định. Tôi thiết nghĩ chương trình giáo dục cần được soạn gọn hơn và ổn định.
Vấn đề đặt ra lúc này là Bộ GD&ĐT cần biên soạn một bộ sách giáo khoa chuẩn, tinh giản, phù hợp với nhận thức của học sinh từng cấp học và phù hợp với tất cả các vùng miền trên toàn quốc, có giá trị sử dụng lâu dài. Có như vậy thì những bộ sách giáo khoa mới trở thành người bạn đồng hành cùng nhiều thế hệ học sinh, đồng thời giảm nhẹ gánh nặng về chi phí học tập của con em cho các bậc phụ huynh.
