Chỉ cần tắt một tính năng trên smartphone, não bộ của bạn có thể trẻ ra đến 10 tuổi.

Trong một nghiên cứu thực hiện trên 400 người, bao gồm cả sinh viên và người trưởng thành đang đi làm, các nhà khoa học đã yêu cầu họ cài đặt một ứng dụng có chức năng chặn quyền truy cập Internet trên smartphone. Tuy vậy, họ vẫn có thể gọi điện và nhắn tin bình thường.

Trước và sau khi tham gia nghiên cứu, những người này đều thực hiện các bài khảo sát nhằm đánh giá chức năng não bộ và tình trạng sức khỏe tinh thần.

Tác động tích cực từ việc tạm ngắt kết nối Internet

Kết quả cho thấy khả năng tập trung liên tục, tức là khả năng duy trì sự chú ý vào một chủ đề cụ thể được cải thiện rõ rệt, tương đương với mức độ tập trung của một người trẻ hơn họ 10 tuổi.

Ngoài ra, 90% người tham gia cho biết sức khỏe tinh thần của họ được cải thiện đáng kể, thậm chí còn tốt hơn mức kỳ vọng khi sử dụng thuốc chống trầm cảm trong cùng khoảng thời gian 2 tuần. Họ cũng chia sẻ rằng mức độ hài lòng trong cuộc sống và cảm giác hạnh phúc cá nhân tăng lên rõ rệt.

Theo các nhà nghiên cứu, sự thay đổi tích cực này có thể xuất phát từ việc mọi người dành ít thời gian hơn để lướt mạng và thay vào đó tập trung nhiều hơn vào các hoạt động ngoài đời thực như gặp gỡ bạn bè, vận động thể chất và hòa mình vào thiên nhiên.

Thiết kế nghiên cứu và những con số biết nói

Thống kê từ nghiên cứu cho thấy, trong thời gian thử nghiệm, thời lượng sử dụng màn hình mỗi ngày giảm gần một nửa, từ 5 giờ 14 phút xuống còn 2 giờ 41 phút ở một nhóm người tham gia.

Nhóm nghiên cứu từ Đại học British Columbia kết luận: “Dù Internet di động mang lại nhiều tiện ích nhưng việc tạm thời ngắt kết nối khỏi thế giới số có thể tạo ra những ảnh hưởng tích cực to lớn”.

Họ nhấn mạnh: “Kết quả nghiên cứu là bằng chứng cho thấy việc ngừng truy cập Internet trên điện thoại trong vòng hai tuần có thể đem lại những cải thiện đáng kể về sức khỏe tâm thần và khả năng tập trung, điều này được đo lường bằng các chỉ số khách quan”.

Thậm chí, ngay cả những người không hoàn toàn tuân thủ quy trình can thiệp vẫn ghi nhận những cải thiện đáng kể, dù ở mức độ khiêm tốn hơn.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc kết nối liên tục với thế giới trực tuyến không hề miễn phí, bởi cái giá phải trả chính là sự suy giảm trong chức năng tinh thần của chúng ta.

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học PNAS Nexus của Mỹ, các nhà khoa học đã tuyển chọn người tham gia từ Mỹ và Canada thông qua một nền tảng trực tuyến. Độ tuổi trung bình của nhóm tham gia là 32, với 63% là nữ giới, 29% là sinh viên và 42% đang làm việc toàn thời gian.

Trong vòng 1 tháng, những người này hoàn thành 3 khảo sát, mỗi khảo sát cách nhau 2 tuần nhằm đánh giá nhận thức, khả năng tập trung và sức khỏe tinh thần của họ theo thời gian.

Họ được chia thành 2 nhóm, nhóm đầu tiên cài đặt ứng dụng Freedom App, một công cụ có khả năng chặn hoàn toàn quyền truy cập Internet trên điện thoại, và sử dụng nó trong 2 tuần đầu tiên. Trong khi đó, nhóm thứ 2 vẫn sử dụng điện thoại như bình thường trong giai đoạn này và chỉ bắt đầu chặn Internet trong 2 tuần cuối cùng.

Kết quả phân tích tập trung vào 3 yếu tố, bao gồm khả năng duy trì sự tập trung, trạng thái tinh thần và mức độ hạnh phúc chủ quan. Trong tổng số 467 người tham gia, có 266 người thực sự tải và thiết lập ứng dụng, và trong số đó, 119 người đã nghiêm túc thực hiện việc chặn Internet ít nhất 10 trong 14 ngày thực hiện thử nghiệm.

Đáng chú ý, ở nhóm thực hiện chặn Internet ngay từ đầu, thời gian sử dụng điện thoại đã giảm mạnh, từ trung bình 314 phút mỗi ngày xuống còn 161 phút, tức gần như giảm một nửa.

Trong 2 tuần tiếp theo, khi người tham gia được phép truy cập Internet trở lại, thời gian sử dụng điện thoại trung bình tăng lên 265 phút mỗi ngày. Tuy vậy, con số này vẫn thấp hơn khoảng 15% so với thời điểm trước khi họ bắt đầu thử nghiệm.

Ở nhóm còn lại, những người chưa bị chặn Internet trong giai đoạn đầu thì thời gian sử dụng điện thoại giảm nhẹ, từ 336 phút xuống 322 phút mỗi ngày trong 2 tuần đầu tiên.

Nhưng sự thay đổi đáng kể chỉ đến khi họ bắt đầu sử dụng ứng dụng chặn Internet, thời gian sử dụng giảm mạnh xuống còn 190 phút/ngày, tương đương mức giảm 41% so với giai đoạn trước.

Mối lo toàn cầu và định hướng tương lai

Tình trạng phụ thuộc vào smartphone đang trở thành mối quan tâm lớn tại Mỹ, nơi có đến 90% người trưởng thành sở hữu thiết bị này và dành trung bình khoảng 4 giờ 35 phút mỗi ngày để sử dụng.

Điều đáng chú ý là gần một nửa người dân Mỹ, và tới 80% người dưới 30 tuổi, thừa nhận họ lo lắng về tần suất sử dụng điện thoại quá nhiều. Trong số đó, nhiều người trẻ cho rằng việc luôn trực tuyến khiến họ cảm thấy khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ thực tế và gắn bó với gia đình.

Nỗi lo này cũng đang lan rộng đến các trường học, nơi có nhiều học sinh đang trong độ tuổi phát triển. Tính đến nay, ít nhất 9 bang của Mỹ, bao gồm California, Florida và Ohio, đã cấm sử dụng điện thoại trong lớp học.

Tại Anh, khi lời kêu gọi cấm điện thoại thông minh trong trường học được đưa ra vào tháng 2 năm ngoái, giáo viên ghi nhận sự cải thiện rõ rệt về thành tích học tập và hành vi của học sinh.

Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng, con người đã tiến hóa trong một thế giới mà thông tin và giao tiếp xã hội vốn khan hiếm. Việc bị kích thích liên tục bởi Internet, nơi mọi thứ đều nhanh, nhiều và dễ tiếp cận có thể làm suy giảm khả năng tự kiểm soát suy nghĩ và hành vi của chúng ta.

Mặc dù can thiệp trong nghiên cứu này là biện pháp “cắt đứt hoàn toàn” quyền truy cập Internet, nhóm nghiên cứu cho biết trong tương lai họ sẽ thử nghiệm các giải pháp linh hoạt hơn, như chỉ giới hạn các ứng dụng có tính gây nghiện cao như mạng xã hội. Họ cũng muốn mở rộng phạm vi để xem việc giảm sử dụng các thiết bị khác như máy tính bảng hay laptop có mang lại hiệu quả tương tự hay không.

Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn tồn tại một số hạn chế, đặc biệt là mẫu người tham gia chủ yếu là những người đã có sẵn động lực muốn hạn chế việc dùng smartphone. Dù vậy, nghiên cứu vẫn thu hút được nguồn tài trợ đáng kể từ Quỹ Cộng đồng Thung lũng Silicon, quỹ từ thiện lớn nhất tại khu vực này.

Đáng chú ý, Facebook của Mark Zuckerberg chính là nhà tài trợ lớn nhất của quỹ, với tổng số tiền tài trợ lên tới 1,75 tỷ USD vào năm 2010 và thêm 200 triệu USD vào năm 2018.