Chủ động các giải pháp huy động nguồn lực

(Baonghean) - Năm 2015, tỉnh đặt mục tiêu có 20% số xã về đích xây dựng nông thôn mới. Như vậy, cần có thêm hơn 50 xã hoàn thành 19/19 tiêu chí. Nhưng đã có 81 xã đăng ký cán đích. Chính vì vậy, nguồn kinh phí hỗ trợ của tỉnh bị dàn trải. Trước thực tế đó, đòi hỏi các xã, huyện phải tăng cường nhiều giải pháp huy động nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng…

Theo ông Nguyễn Hồ Lâm, Phó Văn phòng điều phối xây dựng nông thôn mới tỉnh, hiện nay phong trào xây dựng NTM đang gặp phải khó khăn, nếu như các xã đăng ký về đích trong năm nay không có những giải pháp tích cực thì chỉ tiêu đặt ra khó có thể thực hiện. Năm 2014, bằng việc huy động nhiều nguồn, tỉnh trích hỗ trợ kinh phí cho các xã đăng ký về đích lên đến 5 tỷ đồng, nhưng năm nay do chưa có nguồn nên mỗi xã đăng ký về đích chỉ được phân bố 750 triệu đồng từ nguồn trái phiếu Chính phủ. Về xi măng năm 2014 các xã về đích được đầu tư theo nhu cầu, nay mỗi xã chỉ giới hạn trong 6 km, tương đương với 1.200 tấn xi măng… Đây là những thách thức lớn trong chặng đường về đích nông thôn mới của các xã đã đăng ký trong năm nay.

Theo thống kê, các xã đăng ký về đích trong năm 2015 hầu hết đã đạt 15 - 16 tiêu chí. Những tiêu chí cần ít vốn các địa phương đã phấn đấu hoàn thành, số tiêu chí còn lại đều đòi hỏi nguồn lực lớn, như giao thông, thủy lợi, xây dựng cơ sở hạ tầng văn hóa… Bình quân mỗi xã cần từ 10 - 15 tỷ đồng để tập trung cho các tiêu chí còn lại. Trong “cái khó ló cái khôn” nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương mình.

Về xã Nghi Hoa (Nghi Lộc), những ngày này cả xã như một công trường. Ông Đặng Thọ Thiệu, Phó Chủ tịch UBND xã dẫn chúng tôi đi tham quan “làng quê mới”. Nhà văn hóa đa năng tại trung tâm xã, đang được khẩn trương hoàn thành; gần đó, móng nhà trường tiểu học vừa được xây dựng, sân vận động đang được tu sửa; khắp đường làng, ngõ xóm rền vang tiếng máy trộn bê tông, những mét đường bê tông trải dài, thỏa mãn niềm mong ước lâu nay của nhân dân. Những công trình này hoàn thiện cũng là điều kiện cơ bản để Nghi Hoa có thể yên tâm tự tin về đích nông thôn mới. Để huy động nguồn lực, bên cạnh 750 triệu đồng được tỉnh hỗ trợ, xã đã đứng ra vận động các doanh nghiệp bỏ vốn thi công lồng ghép các chương trình; kêu gọi con em xa quê đóng góp... Trong 12 xóm, có 2 nhà văn hóa xóm được đầu tư theo “kênh” này. Không chỉ vận dụng các nguồn lực, Nghi Hoa còn biết khơi dậy nội lực trong nhân dân để đẩy nhanh tiến độ. Xã có 12 xóm, trong đó có 4 xóm đặc biệt khó khăn ở vùng giáo. Đích thân cán bộ xã về sinh hoạt cùng xóm để vận động nhân dân đồng thuận, góp sức cùng xây dựng xóm làng. Từ kiên trì vận động, cán bộ, đảng viên gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động, đã cuốn hút mọi người tham gia. Kết quả xóm giáo Hậu Hòa đã “về đích” đầu tiên.

Làm đường giao thông ở xã Đông Hiếu (TX. Thái Hòa).

Xã Thái Sơn (Đô Lương) cũng đăng ký về đích nông thôn mới trong năm nay. Theo Chủ tịch UBND xã, bà Nguyễn Thị Yến, hiện nay xã đã hoàn thành 15 tiêu chí còn các tiêu chí đang phấn đấu là giao thông, thủy lợi, văn hóa và hệ thống chính trị. Đối với hệ thống chính trị, văn hóa cũng cơ bản hoàn thành. Tiêu chí khó khăn nhất là giao thông, xã đang còn 8,5 km đường chưa làm. Chỉ tiêu xi măng phân bổ được 6 km, còn 2,5 km đã vận động doanh nghiệp ứng vốn để làm và trả dần trong 3 - 4 năm… Ở Đô Lương không chỉ có 7 xã đăng ký về đích năm 2015 chủ động tháo gỡ khó khăn, mà Ban chỉ đạo NTM huyện cũng luôn trăn trở giúp các xã tìm hướng đi phù hợp.

Ông Nguyễn Công Châu, Phó Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện cho biết: Huyện đang nhân rộng mô hình của Thịnh Sơn - xã về đích năm 2014. Năm trước, Thịnh Sơn ký hợp đồng với 10 doanh nghiệp trên địa bàn xây 10 nhà văn hóa xóm. Xóm đứng ra cam kết với xã trả nợ trong 2 năm. Chỉ một thời gian ngắn, công trình được đưa vào sử dụng, người dân rất phấn khởi và đóng góp kinh phí để hoàn trả cho doanh nghiệp. Về công tác chỉ đạo, hàng tháng, hàng quý, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện cùng với xã thẩm định các tiêu chí, mời bộ phận tham mưu về xin ý kiến để bổ cứu trong quá trình thực hiện các tiêu chí. Do nguồn lực của địa phương còn hạn chế, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện đã có chủ trương lồng ghép các dự án để chỉ đạo các địa phương thực hiện. Chủ động phối hợp với các ban, ngành có dự án để xây dựng kế hoạch thực hiện đạt hiệu quả cao nhất.

Ngoài nỗ lực tháo gỡ khó khăn của các địa phương, về phía tỉnh cũng cần có những cơ chế chính sách giúp các địa phương tăng thêm nguồn thu. Hầu hết kinh phí để xây dựng cơ sở hạ tầng các địa phương đều nhằm vào tiền thu từ bán đấu giá đất. Một số địa phương cho rằng, để đạt chỉ tiêu 20% số xã về đích năm 2015, cần có thêm hơn 50 xã, số lượng đăng ký hiện nay là 81 xã. Do số lượng đăng ký tăng nên nguồn kinh phí bố trị bị dàn trải. Để tập trung, hàng kỳ, Ban chỉ đạo tỉnh cần rà soát đưa ra khỏi danh sách những xã đang còn “non” để tập trung nguồn lực cho các xã còn lại có đủ khả năng về đích trong năm. Mặt khác, cần sớm ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích hỗ trợ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2015 - 2020. Theo Văn phòng thường trực xây dựng nông thôn mới tỉnh, dự thảo cơ chế, chính sách đã được chỉnh sửa hoàn chỉnh, lấy ý kiến của các cơ quan chức năng nhiều lần, nhưng chưa được ban hành. Việc chậm ban hành cơ chế, chính sách đã ảnh hưởng rất lớn đến phong trào. Chính vì vậy, bên cạnh sự chủ động tháo gỡ khó khăn của mỗi địa phương, các xã vẫn rất cần sự hỗ trợ tích cực, chung tay giúp sức của các sở, ban, ngành để sớm cán đích trong xây dựng nông thôn mới...

Anh Tuấn