Chưa hoàn thành thủ tục giao đất
Ngày 22/8, một lãnh đạo UBND huyện Con Cuông cho biết, địa phương này vừa mới xử phạt chủ đầu tư dự án Thủy điện Suối Choang 30 triệu đồng vì hành vi chiếm đất.
Theo đó, dù dự án đã khởi công xây dựng từ 14 năm trước, nhưng mới đây qua rà soát, cơ quan chức năng phát hiện, đến nay nhà đầu tư vẫn chưa hoàn thành các thủ tục thuê đất theo quy định, hành vi này là vi phạm pháp luật về đất đai. Sau khi các sở liên quan có văn bản đề nghị, ngày 16/8/2023, UBND huyện Con Cuông đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 30 triệu đồng đối với Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển điện MECO.
Theo quyết định xử phạt, hành vi vi phạm hành chính của công ty này là chiếm đất (sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, thuê đất theo quy định của pháp luật). Cụ thể là đã xây dựng một số công trình như đập dâng, nhà mát, trạm trộn, nhà bếp, nhà công vụ với tổng diện tích đã chiếm hơn 4.200m2.
Các tình tiết giảm nhẹ là người vi phạm đã thành thật hối lỗi; tích cực giúp đỡ cơ quan chức năng phát hiện vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính. Về biện pháp khắc phục hậu quả, chủ đầu tư dự án Thủy điện Suối Choang bị buộc phải thực hiện tiếp thủ tục giao đất, thuê đất theo quy định. Đồng thời, phải nộp lại số lợi bất hợp pháp do thực hiện hành vi chiếm đất hơn 4 triệu đồng.
Làm rõ trách nhiệm
Ngoài ra, theo tìm hiểu của phóng viên, trong quy hoạch được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt vào năm 2008, thủy điện Suối Choang chỉ được phê duyệt với công suất lắp máy chỉ 2,1MW. Tuy nhiên, trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, dự án này lại có quy mô công suất lắp máy là 4MW. Hiện nay, các hạng mục đập thủy điện cũng đang được xây dựng với quy mô là 4MW.
Theo lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư, đơn vị này đã báo cáo, tham mưu UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho dự án Thủy điện Suối Choang vào năm 2009 trên cơ sở hồ sơ đề xuất, năng lực, điều kiện thực hiện dự án của nhà đầu tư; hồ sơ pháp lý và ý kiến thẩm định thiết kế cơ sở của Sở Công nghiệp (nay là Sở Công Thương). Cụ thể, tại thông báo kết quả thẩm định thiết kế cơ sở của Sở Công nghiệp Nghệ An ngày 17/4/2008, trong đó có nêu “công suất lắp máy là 4MW của dự án đã được lập phù hợp với quy hoạch thuỷ điện vừa và nhỏ đã được Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công Thương) phê duyệt tại Quyết định số 3454/QĐ-BCN ngày 18/10/2005, thiết kế cơ sở đảm bảo điều kiện để triển khai các công việc tiếp theo”.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, việc căn cứ Quyết định số 3454/QĐ-BCN ngày 18/10/2005 của Bộ Công nghiệp về phê duyệt quy hoạch thuỷ điện nhỏ toàn quốc của Sở Công nghiệp (nay là Sở Công Thương) để thẩm định thiết kế cơ sở dự án Thủy điện Suối Choang với quy mô công suất lắp máy 4MW và đánh giá thiết kế cơ sở của dự án đã được lập phù hợp với quy hoạch là không đúng. Lý do là phụ lục danh sách các dự án thủy điện nhỏ trên địa bàn tỉnh Nghệ An kèm theo Quyết định số 3454/QĐ-BCN ngày 18/10/2005 không có tên dự án Thủy điện Suối Choang. Chủ trương cho phép lập khảo sát đầu tư xây dựng dự án Công trình thủy điện Suối Choang mãi đến năm 2007 mới được UBND tỉnh ký ban hành.
Dự án Thủy điện Suối Choang thuộc danh mục các dự án thủy điện được phê duyệt tại Quyết định số 155/QĐ-UBND.CN ngày 16/01/2008 của UBND tỉnh về việc phê duyệt quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ tỉnh Nghệ An, với công suất lắp máy chỉ là 2,1MW. Sau đó, ngày 6/3/2009, Bộ Công Thương đã có văn bản về việc điều chỉnh quy hoạch thủy điện nhỏ tỉnh Nghệ An, trong đó thỏa thuận để UBND tỉnh Nghệ An xem xét phê duyệt điều chỉnh quy hoạch dự án Thủy điện Suối Choang, nâng công suất lắp máy lên 4MW. Tuy nhiên, đến nay UBND tỉnh chưa ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch dự án...
Liên quan đến vấn đề này, Sở Công Thương cũng đã có văn bản gửi các sở, ngành liên quan và UBND huyện Con Cuông để phối hợp làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân.
"Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư liên quan đến việc tham mưu cấp Giấy chứng nhận đầu tư dự án vào năm 2009, thì việc căn cứ văn bản thẩm định thiết kế cơ sở của Sở Công nghiệp (nay là Sở Công Thương) để tham mưu UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư mà chưa kiểm tra, xem xét về văn bản pháp lý quy hoạch dự án là chưa chặt chẽ về mặt pháp lý. Đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư cho ý kiến về vấn đề này và làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc tham mưu UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho dự án (nếu có)”, công văn của Sở Công Thương nêu.
Công văn này cũng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của tổ chức, cá nhân có liên quan và vi phạm của chủ đầu tư đối với lĩnh vực đất đai. Bởi hiện nay dự án chưa hoàn thành các thủ tục cho thuê đất theo quy định của pháp luật nhưng đã thi công cơ bản hoàn thành.
“Việc chủ đầu tư chưa được cơ quan có thẩm quyền cho thuê đất, chưa có văn bản phê duyệt điều chỉnh quy hoạch nhưng vẫn tổ chức khởi công dự án là trái quy định. Đề nghị UBND huyện Con Cuông phối hợp UBND xã Châu Khê làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan đối với công tác quản lý nhà nước về quản lý dự án đầu tư xây dựng, quản lý đất đai trên địa bàn mình quản lý”, công văn của Sở Công Thương nêu.
Trước đó, như Báo Nghệ An đã phản ánh, dự án Thủy điện Suối Choang cắt ngang dòng Khe Choăng, được khởi công xây dựng từ năm 2009, chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển MECO. Dự án ban đầu có tổng mức đầu tư là 74,5 tỷ đồng, công suất lắp máy được phê duyệt là 2,1MW, dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2012, điện lượng sản xuất trung bình hàng năm là 14,2 triệu Kwh. Tuy nhiên, sau đó dự án thi công ì ạch, thậm chí đình trệ suốt nhiều năm.
Đến cuối năm 2017, dự án Thủy điện Suối Choang mới được tái khởi động. Tuy nhiên, từ đó đến tháng 4/2021, chủ đầu tư đã phải 3 lần xin điều chỉnh tiến độ và tổng mức đầu tư trong Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Trong lần điều chỉnh cuối cùng, dự án đã nâng tổng mức đầu tư lên gấp đôi ban đầu, với 145 tỷ đồng, trong khi điện lượng sản xuất trung bình hàng năm vẫn giữ nguyên. Cũng trong lần điều chỉnh cuối cùng, tiến độ thực hiện dự án được gia hạn tới tháng 8/2022 sẽ vận hành và phát điện lên điện lưới quốc gia. Tuy nhiên, đến nay đã trễ hẹn tròn 1 năm so với lần gia hạn cuối cùng, nhưng dự án này vẫn chưa thể vận hành. Mới đây chủ đầu tư Thủy điện Suối Choang tiếp tục có hồ sơ xin điều chỉnh dự án, trong đó đề nghị điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án thành "vận hành và phát điện lên điện lưới quốc gia vào tháng 6/2024".
