Chuyện phóng viên tác nghiệp ở ‘vùng biển bão tố’

Để ghi lại những tấm ảnh, thước phim, phỏng vấn nhân vật ở Trường Sa, nhà giàn DK1, ngoài “am tường” về nghiệp vụ và sức khoẻ dẻo dai, phóng viên báo chí phải có “độ nhạy chuyên biệt” về tác nghiệp.

Phóng viên báo chí rời tàu vào đảo. Ảnh: Mai Thắng

Có thế, họ mới có thể cho “ra lò” những tấm ảnh “không đụng hàng” và những bài viết đặc sắc chứa chan cảm xúc. Nói cách khác, tác phẩm báo chí phải “viết, chụp từ niềm đam mê máu thịt với nghề”.

25 năm trong nghề làm báo, tôi luôn chiêm nghiệm một điều được coi là “dĩ bất biến”: “Một tác phẩm báo chí xuất sắc, chắc chắn phải là tác phẩm thứ thiệt”. Nghĩa là tác phẩm ấy phải được tác giả viết, chụp, thâm nhập từ thực tế. Chỉ viết, chụp ở thực địa, hoàn cảnh thực sự mới “ra lò” được tác phẩm báo chí xuất sắc. Càng những nơi khó khăn gian khổ, viết càng hay, ảnh chụp càng đẹp, càng chất lượng.

Tác nghiệp tại đảo Trường Sa Đông. Ảnh: Mai Thắng

Trong nhiều địa danh tôi đã đặt chân, Trường Sa, nhà giàn DK1 là địa danh đặc biệt nhất. Đó không chỉ là mảnh đất thiêng liêng nhất của Tổ quốc nơi đầu sóng ngọn gió, mà còn là “hiện thân” của chủ quyền quốc gia dân tộc, khẳng định và công bố với thế giới rằng: Trường Sa, Hoàng Sa mãi mãi là lãnh thổ thiêng liêng bất khả xâm phạm của Việt Nam, 15 nhà giàn DK1 là “pháo đài canh chủ quyền quốc gia trên biển” trấn giữ vùng biển đặc quyền kinh tế của Tổ quốc. Trên những pháo đài ấy là nơi huấn luyện học tập quân sự của cán bộ, chiến sĩ nhà giàn DK1 Vùng 2 Hải quân.

Đồng hương người Nghệ gặp nhau trên đảo Trường Sa lớn. Ảnh: Mai Thắng

Phóng viên báo đài đi Trường Sa, DK1 bao giờ cũng được ưu tiên xuống chuyến xuồng đầu tiên để tác nghiệp. Ngồi trên xuồng, đưa ống kính ghi lại hình ảnh hàng trăm người thả hoa tưởng niệm các liệt sĩ Trường Sa tại vùng biển Cô Lin, một cảm xúc kiêu hãnh vô bờ mà không phải phóng viên nào cũng may mắn được trải qua.

Phóng viên Ngọc Hạ xúc động ôm Hạ sĩ Trương Hữu Tuấn, quê xã Diễn Trường, huyện Diễn Châu, Nghệ An ở đảo Đá Đông C khi nghe kể chuyện huấn luyện, xa nhà của lính Trường Sa. Ảnh: Mai Thắng

Quần đảo Trường Sa có 21 đảo, điểm đảo/33 điểm đóng quân. Mỗi đảo nhỏ nằm ở vị trí phòng thủ đặc biệt khác nhau và gắn với lịch sử chiến đấu, giải phóng, xây dựng và trưởng thành. Bởi vậy, chọn được góc đảo đẹp để bấm máy, phỏng vấn nhân vật nào thì phóng viên đã có “kế hoạch” trong đầu từ trước.

Vốn là sĩ quan nhà giàn DK1, khi đến Trường Sa, tôi đúc rút được kinh nghiệm rằng: “Phải chộp cho bằng được tấm ảnh “độc, lạ”, và đừng quên “tìm đồng hương trên đảo”. Câu đầu tiên sau bắt tay các chiến sĩ là câu hỏi “Em quê ở đâu? Có chiến sĩ nào người Nghệ An không?”. Và đây cũng chính là “thông tin đầu tiên” tôi khai thác: "lính Nghệ nơi đầu sóng ngọn gió”.

Phóng viên phỏng vấn chiến sĩ đảo Trường Sa Đông. Ảnh: Mai Thắng

25 năm làm báo, tuy chưa gọi là “gạo cội” nhưng cũng có ít nhiều về chuyện tác nghiệp ở nơi khó khăn gian khổ. Ngoài những góc chụp “độc đáo” phải chụp cho được “Toàn cảnh, trung cảnh, cận cảnh”. Đặc biệt phải “chớp hành động” của nhân vật. Nhân vật đang dâng trào cảm xúc, thì phải chụp ánh mắt rưng rưng. Hành động chia xa thì không thể thiếu “siết chặt vòng tay” và “bốn mắt nhìn nhau”, hoặc “bờ vai cảm xúc”. Phải “lột tả” cảm xúc của mình thông qua hành động của nhân vật. Phải “bắt” nhân vật nói chuyện với mình “thông qua phương pháp” hỏi han quê hương, chia sẻ, tâm tình quê nhà xứ Nghệ....

Đại úy Cao Văn Tất (quê Diễn Châu) phấn khởi khi gặp binh nhất Hồ Văn Bảo (quê Quỳnh Lưu) tại Trường Sa. Đại úy Cao Văn Tất chia sẻ: “Đến đảo nào em cũng tìm gặp đồng hương. Nghe ai nói tiếng Nghệ là em hỏi ngay quê quán. Cái cảm giác ấm lòng vô cùng khi ở giữa Trường Sa bao la lại được gặp đồng hương”. Ảnh: Mai Thắng

Tác nghiệp ở Trường Sa là “tác nghiệp đặc biệt” với những lính đảo đặc biệt. Bởi thế, mỗi phóng viên phải “chụp, viết cho bằng được” những tác phẩm báo chí sinh động mang đậm hơi thở và nhựa sống Trường Sa. Phải truyền đi thông điệp rằng, Trường Sa, DK1 là chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Ở nơi xa xôi ấy, có những người con mang trong tim và dành trọn tình yêu cho biển đảo quê hương Việt Nam./.