Chuyến thăm có dụng ý?

(Baonghean) - 1 tháng sau tuyên bố tái thiết lập quan hệ song phương của lãnh đạo Mỹ và Cuba, ngày 17/1, một nhóm nghị sỹ thuộc đảng Dân chủ của Mỹ do Thượng nghị sỹ Patrick Leahy dẫn đầu đã tới Cuba, bắt đầu chuyến thăm 3 ngày tại quốc đảo này trước thềm cuộc họp song phương vào tuần tới tại La Habana để bàn về việc bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. So với chuyến thăm Cuba hồi đầu năm 2013, chuyến thăm Cuba lần này của đoàn nghị sỹ Đảng Dân chủ Mỹ đã mang một tính chất hoàn toàn khác, đồng thời thể hiện sự ủng hộ đối với chính sách bình thường hóa quan hệ với Cuba của Nhà Trắng.

1 tháng kể từ khi Mỹ và Cuba đưa ra tuyên bố lịch sử là thiết lập lại quan hệ song phương, đoàn nghị sỹ đảng Dân chủ Mỹ là những quan chức đầu tiên của Mỹ chính thức đến Cuba trong lộ trình đàm phán bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Phái đoàn gồm 4 Thượng nghị sỹ và 2 Hạ nghị sỹ Mỹ thăm Cuba lần này sẽ có các cuộc gặp gỡ với đại diện của Chính phủ Cuba, đại sứ một số nước tại Cuba và Đức hồng y - Tổng Giám mục La Havana Jaime Ortega. Phái đoàn nghị sỹ Mỹ do Thượng nghị sỹ Patrick Leahy dẫn đầu cũng sẽ thảo luận về tiến trình bình thường hóa quan hệ với các quan chức Cuba và đảm bảo mối quan hệ “mang tính xây dựng trong tương lai”.

Chủ tịch Cuba Raul Castro (phải) và Thượng nghị sỹ đảng Dân chủ Patrick Leahy trong cuộc gặp tại Havana ngày 19/2/2013. Nguồn: AFP/TTXVN

Tháng 2/2013 Thượng nghị sỹ Mỹ Patrick Leahy đã từng đến Cuba để thương lượng việc trả tự do cho nhà thầu Mỹ Alan Gross, người bị Chính phủ Cuba bắt giữ trước đó do “có hành vi xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ” của nước này. Nếu như chuyến thăm vào tháng 2/2013 là để thương lượng, thì chuyến thăm lần này của đoàn nghị sỹ đảng Dân chủ Mỹ mang tính chất đàm phán xây dựng trên nguyên tắc cả hai bên cùng mong muốn. Chuyến thăm của đoàn nghị sỹ Mỹ đến Cuba lần này còn mang tính chất “mở đường” cho các hoạt động ngoại giao song phương nhằm tiến tới bình thường hóa quan hệ. Bởi theo lịch trình, các phái đoàn từ Mỹ cũng sẽ nhanh chóng làm việc tại Cuba trong tuần sau.

Chuyến thăm Cuba của đoàn nghị sỹ đảng Dân chủ Mỹ còn cho thấy một sự tính toán kỹ lưỡng của đảng này trong việc ủng hộ Tổng thống Obama. Trong khi nhiều nghị sỹ Quốc hội Mỹ, chủ yếu là người của đảng Cộng hòa vẫn lên tiếng chỉ trích việc tái thiết lập quan hệ ngoại giao bình thường với Cuba của Nhà Trắng, thì động thái lần này của đoàn nghị sỹ đảng Dân chủ như một hành động ủng hộ mạnh mẽ đối với chính sách này của Tổng thống Ôbama. Hơn nữa, trong bối cảnh đảng Dân chủ đã mất quyền kiểm soát lưỡng viện Quốc hội vào tay đảng Cộng hòa, việc ủng hộ chính sách của Nhà Trắng trong thời điểm hiện nay của các Nghị sỹ Dân chủ sẽ thu hút cảm tình của không ít cử tri Mỹ. Chính sách cải thiện quan hệ với Cuba rõ ràng đang nhận được sự ủng hộ của một bộ phận không nhỏ người dân Mỹ, kết quả thăm dò dư luận của Trung tâm nghiên cứu và điều tra PEW của Mỹ công bố ngày 16/1 vừa qua cho thấy đa số người dân Mỹ ủng hộ bình thường hóa quan hệ và xóa bỏ cấm vận kinh tế chống Cuba. Có tới 63% số người Mỹ được hỏi ủng hộ việc Cuba và Mỹ mở đại sứ quán, 66% số người Mỹ được hỏi cho rằng Mỹ nên chấm dứt chính sách bao vây cấm vận từng kéo dài hơn 50 năm qua chống Cuba. Ngoài ra, về đối ngoại, Mỹ đang từng bước lấy lại vị thế của mình tại khu vực Mỹ la tinh trong bối cảnh ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc đang gia tăng tại khu vực này. Còn các công ty Mỹ cũng sẽ nhận được không ít các hợp đồng béo bở tại Cuba một khi chính sách cấm vận được dỡ bỏ hoàn toàn.

Như vậy, rõ ràng chuyến thăm Cuba vào thời điểm tròn 1 tháng sau khi hai Chính phủ Mỹ và Cuba tuyên bố nối lại quan hệ bình thường của đoàn nghị sỹ đảng Dân chủ Mỹ, còn tạo ra một luồng gió mới thổi vào các bước đi tiếp theo của Nhà Trắng trong tiến trình bình thường hóa quan hệ với Cuba. Sẽ là quá sớm để nói rằng, cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ do đảng Cộng hòa kiểm soát sẽ sớm dỡ bỏ cấm vận chống Cuba, song những động thái tích cực từ phía các Nghị sỹ đảng Dân chủ cũng có khả năng lôi kéo được sự ủng hộ của một số Nghị sỹ đảng Cộng hòa. Và như vậy, đây là một bước đi khôn khéo nữa của các nghị sỹ đảng Dân chủ trong việc ủng hộ chính sách của Nhà Trắng với Cuba.

Nguyễn Cao Biền