Mang Trung thu ấm áp đến với mọi trẻ em

P.V: Ông có thể cho biết về ý nghĩa của Tết Trung thu đối với đời sống văn hóa, tinh thần của thiếu nhi?

Ông Phan Sỹ Hiền: Như chúng ta biết, Tết Trung thu, còn có các tên gọi khác là Tết Thiếu nhi, Tết trông trăng hay Tết đoàn viên, là một trong những dịp lễ cổ truyền đặc sắc của người dân Việt Nam. Trung thu là dịp để mọi gia đình đoàn tụ, cùng nhau quây quần phá cỗ, ngắm trăng, nhưng trên hết, đây là dịp để các thiếu nhi có cơ hội được vui chơi, được thỏa thuê bay nhảy với thế giới tuổi thơ thần tiên của mình. Sự tích về chị Hằng và chú Cuội bay lên cung trăng là hình ảnh thơ mộng, kích thích trí tưởng tưởng cũng như khơi gợi tâm hồn trong sáng của các em hướng đến những ước mơ bay bổng và cao đẹp.

Các em nhỏ háo hức với không khí Trung thu. Ảnh: Minh Quân.

Vào dịp Tết Trung thu, hầu hết các em nhỏ đều háo hức, phấn khởi vì sẽ được phá cỗ, rước đèn ông sao, nhận quà và lời cổ vũ, động viên tinh thần từ người lớn. Những kỷ niệm trong các dịp Tết Trung thu ảnh hưởng lớn đến tiềm thức và cả ý niệm của các em về sau.

Ở nước ta, Tết Trung thu từ lâu đã trở thành ngày tết của thiếu nhi, nó gắn với những giấc mơ hồn nhiên của trẻ nhỏ về một thế giới kỳ diệu và tốt lành. Đây là nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam mà không nhiều quốc gia trên thế giới có được.

Ông Phan Sỹ Hiền - Phó Giám đốc Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Nghệ An.

P.V: Cùng với ngày Quốc tế Thiếu nhi (1/6), Tết Trung thu là ngày lễ lớn đối với trẻ em cả nước, đồng thời là dịp mà toàn xã hội thể hiện sự quan tâm đối với những mầm non tương lai của đất nước. Ông có thể nói rõ hơn về điều này?

Ông Phan Sỹ Hiền: Đã từ lâu, Tết Trung thu là dịp để mỗi gia đình và toàn xã hội thể hiện sự quan tâm đối với trẻ em, những mầm non tương lai của đất nước. Điều này, thể hiện sinh động và rõ nét một trong những nét đạo lý truyền thống tốt đẹp của người Việt, đó là dành cho trẻ em những gì tốt đẹp nhất, coi trẻ em là thế hệ tiếp nối, góp phần quan trọng làm cho đất nước trường tồn, phát triển như câu thành ngữ giàu hình ảnh: Tre già măng mọc.

Thời gian qua, các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương, các mạnh thường quân, các nhà hảo tâm trong và ngoài nước đã có nhiều cách làm hay, ý nghĩa, đem đến cho các em nhỏ, nhất là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn một cái Tết Trung thu trọn vẹn, đầm ấm yêu thương.

Lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội trao quà cho các em thiếu nhi tại Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh. Ảnh: Minh Quân

Trong dịp này, nhiều em nhỏ mồ côi lang thang cơ nhỡ, đói nghèo, bệnh tật… đã có được niềm hạnh phúc bình dị như ăn những món ngon, chơi những trò chơi lý thú, được sống trong sự chia sẻ, được thả hồn lên tận cung trăng với những giấc mơ cổ tích tuyệt vời… Nhiều chương trình thiện nguyện được tổ chức đều đặn vào dịp Tết Trung thu trong những năm gần đây đã đem lại nhiều niềm vui lớn cho tuổi thơ. Mọi hoạt động đón Tết Trung thu và tổ chức vui chơi đều hướng tới trẻ em, đều được thực hiện với mong muốn mang lại niềm vui cho các em, giúp các em có thêm động lực để vươn tới một tương lai tươi sáng hơn.

Tiết mục văn nghệ trong chương trình "Trung thu về bản" tại huyện Con Cuông. Ảnh: Minh Quân.

P.V: Những năm qua, ngoài những em nhỏ được đón Tết Trung thu một cách đủ đầy, viên mãn, vẫn còn nhiều trẻ em có hoàn cảnh khó khăn chưa được hưởng một cái Tết Trung thu trọn vẹn. Với tư cách là một người nhiều năm gắn bó với công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em, ông có thể cho biết cụ thể hơn về vấn đề này?

Ông Phan Sỹ Hiền: Hàng năm, đại đa số trẻ em ở thành thị và vùng nông thôn phát triển thường được tổ chức đón Tết Trung thu ở các cơ quan, đơn vị nơi bố mẹ công tác, ở trường học hay ở khu dân cư. Tuy nhiên, còn khá nhiều trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, gần như chỉ biết Tết Trung thu một cách tự phát, trong điều kiện thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần. Với các em, Tết Trung thu sẽ chỉ là một “giấc mơ” nếu không có sự chung tay góp sức của những tấm lòng hảo tâm và toàn xã hội.

Nhờ sự quan tâm của các cấp chính quyền, các ban, ngành, các tổ chức chính trị xã hội, nhiều trẻ em ở miền núi, vùng sâu, vùng xa đã được đón Trung thu trọn vẹn, ý nghĩa. Ảnh: Minh Quân

Vì vậy, cùng với việc tặng quà Tết Trung thu cho trẻ em nghèo, các cơ quan, đơn vị, nhà hảo tâm cũng dành sự quan tâm đặc biệt đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trẻ em vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số và miền núi…

Để mọi trẻ em đều có một cái Tết Trung thu trọn vẹn, ý nghĩa, năm 2022 này, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành tập trung tổ chức triển khai các hoạt động vui Tết Trung thu cho trẻ em trên địa bàn tỉnh. Trong đó, giao Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Tỉnh đoàn, các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố có phương án tổ chức Tết Trung thu cho trẻ em tại cộng đồng dân cư, cơ sở giáo dục, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; tổ chức các đoàn đi thăm, tặng quà cho trẻ em; quan tâm đến trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em thuộc hộ nghèo, cận nghèo, trẻ em đang nằm viện, trẻ em mồ côi tại Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh; trẻ em vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, trẻ em vùng sâu, vùng xa.

Điều đó thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm của các cấp, ngành đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, nhằm tạo cơ hội cho trẻ em được hưởng các quyền cơ bản của mình.

Ông Phan Sỹ Hiền - Phó Giám đốc Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Nghệ An tặng quà Trung thu tại huyện Thanh Chương. Ảnh: Minh Quân

P.V: Được biết, trong hơn 20 năm làm công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em, ông đã tham dự rất nhiều chương trình, sự kiện vui Trung thu cho các em thiếu nhi ở rất nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh. Ông có thể chia sẻ vài kỷ niệm đáng nhớ?

Ông Phan Sỹ Hiền: Trong những lần tổ chức Trung thu cho các cháu thiếu nhi trên địa bàn toàn tỉnh, tôi nhớ nhất là vào mùa Trung thu năm 2014, Quỹ Bảo trợ trẻ em Nghệ An phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức chương trình “Trung thu bản em” tại xã Mai Sơn, huyện Tương Dương. Đó là một trong những xã xa xôi, cách trở nhất của tỉnh nên việc di chuyển, mang quà vào xã rất vất vả. Sau khi di chuyển hơn 200 km từ thành phố Vinh, chúng tôi phải đi thuyền trên lòng hồ thủy điện hai tiếng rưỡi, rồi lại đi xe máy mất gần 1 tiếng trên 15 km đường gập ghềnh nữa mới vào được trung tâm của xã Mai Sơn.

Chương trình được tổ chức tại một khu đất trống ở trung tâm xã và trước khi chương trình chính thức bắt đầu khoảng 1 tiếng, bà con đã tập trung đông nghịt, từ các cháu nhỏ đến người già, ai nấy đều rất háo hức. Khi chương trình diễn ra, không chỉ các cháu thiếu nhi mà cả người lớn, các cụ già cũng hát, múa theo các tiết mục văn nghệ trên sân khấu. Chúng tôi đã rất xúc động khi nghe nhiều người bộc bạch rằng “hơn 40 năm rồi mới được cấp trên về xã tổ chức một chương trình Trung thu vui như thế này”.

Một kỷ niệm đáng nhớ nữa là vào năm 2017, Quỹ Bảo trợ trẻ em Nghệ An phối hợp với Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam và huyện Con Cuông tổ chức chương trình vui Tết Trung thu năm 2017 cho các cháu thiếu nhi Đan Lai với chủ đề “Vui Trung thu với trẻ em Đan Lai”, với sự tham gia của 200 trẻ em tộc người Đan Lai và 400 thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn huyện Con Cuông. Để thực hiện chương trình này, các cán bộ làm công tác trẻ em của tỉnh và huyện Con Cuông đã vào tận các bản Cò Phạt, bản Búng, đến tận từng gia đình để đưa các em thiếu nhi người Đan Lai ra thị trấn Con Cuông vui Trung thu.

Qua trò chuyện, chúng tôi được biết đây là lần đầu tiên trong đời các cháu được ra thị trấn và các em cũng chưa từng một lần được đón Trung thu đúng nghĩa. Tham gia chương trình Trung thu này, ngoài việc được nhận các món quà thiết thực, các cháu còn được gặp gỡ bạn bè ở các xã khác, như những bước đầu tiên để tiếp cận, hòa nhập với môi trường bên ngoài.

P.V: Sau 2 năm gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19, việc tổ chức các hoạt động Trung thu cho trẻ em năm 2022 này có gì đặc biệt, thưa ông?

Ông Phan Sỹ Hiền: Hai năm qua, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nhiều đến đời sống, sinh hoạt của người dân, nhiều hoạt động gần như bị tê liệt. Điều đó tác động đến đời sống tinh thần của người dân nói chung, trong đó đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất và tổn thương nhiều nhất vẫn là trẻ em. Đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi thói quen của các em, làm giảm kết nối và tương tác xã hội. Các hoạt động vui chơi, giải trí nhân các ngày lễ, tết gần như không thể diễn ra.

Phụ huynh ghi lại những khoảnh khắc Trung thu đáng yêu của con trẻ. Ảnh: Minh Quân.

Năm nay, tình hình dịch Covid-19 đã được kiểm soát tốt hơn, các hoạt động vui Tết Trung thu đã được khởi sắc, trẻ em được quan tâm nhiều hơn. Các em được tham gia nhiều hoạt động vui chơi, giải trí, có cơ hội được phát triển cả về thể chất lẫn tinh thần.

Do đó, dù trong những ngày qua thời tiết không thuận lợi, ở nhiều địa phương có mưa lớn nhưng chính quyền, đoàn thể các cấp đã rất nỗ lực để mang đến cho các em thiếu nhi một cái Tết Trung thu rộn ràng, ấm áp. Như ở nhiều địa phương vùng cao, do điều kiện thời tiết không thể tổ chức ngoài trời, đã tổ chức chương trình vui Trung thu tại hội trường UBND xã hay các nhà văn hóa xóm, bản…

P.V: Nhân dịp Trung thu 2022, ông muốn gửi gắm điều gì đối với công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ?

Ông Phan Sỹ Hiền: Hiện nay, ở tỉnh ta vẫn còn khoảng cách về đời sống kinh tế giữa các vùng thành thị, đồng bằng, vùng thuận lợi với vùng cao, vùng sâu, vùng xa, chưa thể thu hẹp trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, một trong những điều có thể làm ngay, kết quả thu được nhanh hơn, đó là xóa ranh giới về tiếp nhận và hưởng thụ văn hóa. Dù trong điều kiện nghèo khó, thiếu thốn nhưng nếu nhận được sự quan tâm kịp thời của chính quyền các cấp, các ban, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, các em nhỏ ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn có thể đón một cái Tết Trung thu tương đối đầy đủ các khâu như bày cỗ, trông trăng, phá cỗ, rước đèn… Làm được như vậy, tôi tin rằng, sẽ bớt đi rất nhiều mặc cảm và tự tin vươn lên.

Tết Trung thu là một cái tết trong nhiều cái tết mà người Việt chúng ta đón trong năm âm lịch, nhưng lại là một cái tết đặc biệt vì nó chủ yếu dành riêng cho trẻ em. Lo cho thế hệ măng non của đất nước một cái tết đàng hoàng chính là một trong những trách nhiệm trực tiếp và thường xuyên của cả xã hội, của cộng đồng. Nhân dịp Tết Trung thu năm 2022, với tình thương và trách nhiệm của mỗi người đối với trẻ em, chúng tôi mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, chăm sóc của cộng đồng đối với trẻ em, nhất là các em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn trên địa bàn tỉnh.

P.V: Cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Hiện nay, tỉnh Nghệ An vẫn còn hơn 13 ngàn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, hơn 10 ngàn trẻ em khuyết tật các loại và hàng ngàn trẻ em sống trong điều kiện hết sức khó khăn đang cần sự cưu mang, giúp đỡ của các cấp, các ngành, các tổ chức và mỗi cá nhân để vượt qua khó khăn. Với sự chung sức, chung lòng của toàn xã hội, chúng tôi tin rằng, ngày càng nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn được quan tâm giúp đỡ, tạo cơ hội cho các em nỗ lực vươn lên, trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.

Ông Phan Sỹ Hiền - Phó Giám đốc Quỹ Bảo trợ trẻ em tỉnh Nghệ An