Con phố dày trầm tích

(Baonghean) - Ngày nắng, chầm chậm đạp xe trên phố, xuôi xuống quãng cuối đường với vẻ lầm lụi nơi xóm thợ trải hàng thế kỷ nay, sẽ không nén được cảm giác chộn rộn, nao nao. Một thoáng chốc thôi, bên hàng cây mà mầm lá đang cố xanh lên trên những thân cành cằn cỗi, sẽ râm ran lên tiếng ve thuở học trò trong vắt… Đó là cảm giác “lạ” khi đi trên đường Nguyễn Văn Trỗi, TP. Vinh…
 
Đường Nguyễn Văn Trỗi
Đường Nguyễn Văn Trỗi
Đường xưa vốn là một lối mòn mở ra đi qua trường thi hương thời Nguyễn quãng năm 1807. Thời thuộc Pháp đường được mở rộng hơn, là lối đi về trong khu phố Đệ Thập, làng Yên Dũng Hạ của tỉnh lỵ Vinh. Thế nên, mỗi bước chân trên con đường này là ta đang đi trên một vùng trầm tích văn hóa - lịch sử của khu vực Phượng Hoàng Trung Đô - Bến Thủy nổi tiếng. Khởi phát là nơi trường học, xóm thợ nên phố có sự nhạy cảm nhất định trong nếp sống trải mọi thời. Không gian trường thi hương xưa nay là Trường Đại học Vinh, trung tâm giáo dục đào tạo Bắc Trung bộ; xóm thợ vẫn còn lưu dáng dấp trong các khu tập thể của Cảng Bến Thủy, Hợp tác xã bốc vác (cũ), Nhà máy dệt kim Hoàng Thị Loan (nay là Công ty CP Dệt may Hoàng Thị Loan)…
Bắt đầu từ điểm nối đường Lê Duẩn với đường Nguyễn Du, đường Nguyễn Văn Trỗi có chiều dài hơn 1 cây số chạy xuôi xuống tiếp ngang đường Dũng Quyết. Đây là con đường duy nhất của Thành phố Vinh chạy suốt nối ngang 2 trục đường quan trọng: Quốc lộ 1A đoạn chạy qua Vinh và đường du lịch ven sông Lam. Đường Nguyễn Văn Trỗi đã góp phần làm nên “danh xưng” Ngã tư Đại học, mà biết đâu một ngày nào đó có thể sẽ là một địa danh gắn bó của Vinh cỡ như là Ngã Tư Sở hay Ô Chợ Dừa của Hà Nội? Thì cái chợ Bến Thủy nay cũng đang được người ở phố quen gọi là Chợ Đại học đó thôi! Chợ bên mặt Đông và một quãng mặt Tây của phố bên hông Trường Đại học Vinh đã làm nên sự náo nhiệt phố phường trăm thứ dịch vụ. Rất nhiều hàng tạm vỉa hè hướng đến “thượng đế” là giới sinh viên, nên dịch vụ ở đây có một nét riêng biệt so với các chợ lẻ khác trong thành phố, nhờ lô xô những hàng kính bút, sửa khóa, vá giày dép… và nhộn nhất là các hàng quần áo bình dân mùa nào thời trang ấy. Quãng này phố ồn ào đông đúc từ tảng sáng cho đến tận khuya.
Quãng trên của phố có nhiều hàng ăn uống và giải khát với những thức chủ yếu là phục vụ cho giới sinh viên. Ở quãng cắt đường Phong Định Cảng, có một cây bao báp, loài cây vốn tổ tiên ở châu Phi xa xôi mà người phố không ai biết tuổi, để cái ngõ nhỏ thông vào một không gian “Cà phê Bao Báp” đang làm nên một nét thi vị phố. Và vài năm lại đây, bên phía hàng rào Nhà máy sợi Vinh cũ, đã hình thành một phố ăn đêm nhưng thực ra gần như bán suốt ngày đêm với các thức dân dã cua, ốc, ếch…chủ yếu phục vụ cánh công nhân lao động tự do.  Mùa hè, nhiều nhà hàng chuyển bán bia hơi. Thế, cũng đã tạo nên một nét mới làm phong phú ẩm thực phố này.  
Di tích lịch sử Cồn Mỗ trên đường Nguyễn Văn Trỗi
Di tích lịch sử Cồn Mô trên đường Nguyễn Văn Trỗi
Quãng dưới đường Nguyễn Văn Trỗi xuôi xuống đường Dũng Quyết, với điểm nhấn là công sở, nhà xưởng, kho tàng… của Công ty CP Dệt may Hoàng Thị Loan. Phố chỉ rộn rịp lên một nhoáng mỗi sớm mỗi chiều khi vào ca, tan tầm, sau đó trở về nếp lặng lẽ có phần tịch mịch. Lúp xúp, cũ kỹ các khu nhà tập thể vắng người, thưa thớt hàng ăn sáng, hàng sửa xe đạp, cắt tóc vỉa hè,… vắng khách. Những ông chủ, bà chủ lơ đãng ngồi trên ghế tựa trước cửa, như là những nhân viên bảo tồn một khu xóm thợ gắn với lịch sử thợ thuyền và phong trào cách mạng của Vinh. 
Cư dân trên đường Nguyễn Văn Trỗi nay có quyền tự hào về truyền thống đấu tranh ngày bình minh cách mạng. Sử ghi: “Cao trào cách mạng 1930-1931, với đỉnh cao Xô Viết Nghệ Tĩnh được mở đầu bằng cuộc đấu tranh của công - nông Vinh - Bến Thuỷ, ngày 1-5-1930, đúng 5 giờ sáng, đội tự vệ được bố trí canh gác các ngả đường, sau tiếng trống lệnh từ trung tâm phát ra, cùng tiếng mõ, tiếng trống nhiều nơi trong vùng hưởng ứng. Nhân dân từ các ngả đường thuộc địa phận Bến Thuỷ nô nức đổ về tập trung tại Cồn Mô... Hoảng sợ trước làn sóng biểu tình của quần chúng, kẻ thù dã man bắn vào đoàn biểu tình làm 7 người chết, 18 người bị thương và hơn 100 người bị bắt. Cồn Mô - Bến Thuỷ đã thấm đẫm máu đào của công nông Vinh - Bến Thuỷ”. Cồn Mô nằm trên đường này. Đài kỷ niệm ngày đau thương và hào hùng ấy đã được dựng lên, người dân hương khói tri ân những ngày kỷ niệm. 
Nét cảng sông Bến Thủy tấp nập, sầm uất một thời nay in dấu ở các hàng bán than đá, vật liệu xây dựng, cơ khí và những chuyến xe tải lầm lụi từ phía bến sông chạy lên; ở cả cái trụ sở nhỏ bé treo biển “Trạm Biên phòng cửa khẩu Cảng Bến Thủy”. Sẽ rất ý nghĩa nếu như một ngày khi hoạt động du lịch ven sông Lam vào thực chất, đường Nguyễn Văn Trỗi được chọn là con đường đầu mối để du khách tìm về những di tích, địa  danh minh họa cho những phong trào cách mạng công - nông Vinh Bến Thủy. Đó là hội Tư Văn và nhà Văn Thánh ra đời từ thế kỷ 19; di tích lịch cấp quốc gia Cồn Mô, nhà thờ đồng chí Lê Viết Thuật – Bí thư Xứ ủy Trung kỳ…
Phố có cái náo nhiệt dường ấy, có cái tĩnh lặng dường ấy. Phố còn chứa đựng bao nhiêu câu chuyện kể về một vùng Yên Dũng Hạ - Bến Thủy lịch sử. Nhưng thật lạ, khi những ngày nắng cả tháng Tư, chầm chậm đạp xe trên quãng vắng, lại tưởng như sẽ được ngay lập tức râm ran lên tiếng ve thuở học trò trong vắt. Bạn có thể trải nghiệm cảm giác đó như tôi, để chúng ta lớn lên những kỳ vọng phố tươi trẻ cho đường Nguyễn Văn Trỗi của phố Vinh thân yêu.
Nguyễn Văn Trỗi sinh ngày 1/2/1940 tại làng Thanh Quýt, xã Điện Thắng, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam; sau cùng gia đình vào Sài Gòn (nay là TP. Hồ Chí Minh) sinh sống. Lớn lên, ông làm thợ điện ở Nhà máy điện Chợ Quán và tham gia tổ chức Biệt động thành, Đại đội quyết tử cánh Tây Nam Sài Gòn (thuộc Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam). Ông được giao nhiệm vụ đặt mìn ở cầu Công Lý (nay là cầu Nguyễn Văn Trỗi), để ám sát phái đoàn quân sự chính trị cao cấp của Chính phủ Mỹ do Bộ trưởng quốc phòng Robert McNamara dẫn đầu. Công việc bại lộ, ông bị bắt ngày 9/5/1964.
Chính quyền Việt Nam Cộng hòa kết án tử hình và Nguyễn Văn Trỗi đã hy sinh anh dũng trước mũi súng kẻ thù vào ngày 15/10/1964. Ông đã được truy nhận đảng viên Đảng Nhân dân Cách mạng miền Nam và được Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam truy tặng Huân chương Thành đồng hạng nhất. Nguyễn Văn Trỗi được đặt tên đường ở nhiều đô thị trong cả nước.
Đình Sâm

tin mới

Thức quà quê 'ăn chơi' thành đặc sản ở Đô Lương

Thức quà quê 'ăn chơi' thành đặc sản ở Đô Lương

(Baonghean.vn) - Bánh gai Đông Sơn có từ lâu đời, trở thành đặc sản của người dân Đô Lương, thường được dùng vào các dịp ăn hỏi, lễ, Tết và làm quà biếu. Bắt đầu từ những năm 1980 của thế kỷ trước thì bánh gai Đông Sơn trở thành hàng hoá, được tiêu thụ rộng rãi trong và ngoài tỉnh… 

Bản làng ngân vang điệu xuối, lăm

Bản làng ngân vang điệu xuối, lăm

(Baonghean.vn) - Mảnh đất Quỳ Châu được coi là một trong những cái nôi của văn hóa dân tộc Thái ở Nghệ An. Nơi đây có nhiều loại hình di sản văn hóa giàu bản sắc. Những năm gần đây việc bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể trên vùng đất Tây Bắc Nghệ An được quan tâm chú trọng.

Chị em bản Na mặn mà giữ nghề dệt thổ cẩm

Chị em bản Na mặn mà giữ nghề dệt thổ cẩm

(Baonghean.vn) - Nhiều sản phẩm thổ cẩm tinh xảo với sắc màu hấp dẫn, hoa văn đa dạng được chị em phụ nữ bản Na, xã Hữu Lập, huyện Kỳ Sơn dệt nên bằng đam mê làm "sống lại" nghề truyền thống của đồng bào Thái ở vùng biên Nghệ An. 

Tổ đổi công - mô hình giải bài toán thiếu lao động ở các xã miền núi Nghệ An

Tổ đổi công - mô hình giải bài toán thiếu lao động ở các xã miền núi Nghệ An

(Baonghean.vn) - Để tiết kiệm chi phí thuê nhân công, giải quyết bài toán thiếu lao động làm nông, các tổ đổi công được thành lập. Nhà này hỗ trợ nhà kia, xoay vòng vậy cho đến hết mùa, vừa tạo nét đẹp văn hóa trong lao động, vừa thắt chặt tình đoàn kết, tạo động lực thúc đẩy sản xuất…

Tự do trong tình yêu và hôn nhân ở người Mông

Tự do trong tình yêu và hôn nhân ở người Mông

(Baonghean.vn) - L.T.S: Liệu có phải lúc nào hôn nhân và tình yêu cũng phải song hành? Liệu có phải hôn nhân là nấm mồ chôn vùi tình yêu? Thực tế cho thấy ở người Mông, đôi khi có một sự tồn tại độc lập giữa khái niệm hôn nhân và tình yêu...

Cây quế Quỳ ở Quế Phong. Ảnh: Nhật Lân

Cây quế Quỳ cần được quan tâm bảo hộ chỉ dẫn địa lý

(Baonghean.vn) - “Nhất quế Quỳ, nhì quế Thanh”, từ ngàn năm trước, cùng với ngà voi, sừng tê giác, ngọc trai, trầm hương,... quế Quỳ là một sản vật được cung tiến, xuất khẩu sang Trung Quốc và nhiều nước. Vấn đề bảo hộ chỉ dẫn địa lý đối với đặc sản này cần được quan tâm.

Tiếp mạch nguồn truyền thống, bứt phá vươn lên

Tiếp mạch nguồn truyền thống, bứt phá vươn lên

(Baonghean.vn) - Với truyền thống Lộc Đa, Đức Thịnh – nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của phủ Hưng Nguyên, là nơi khởi đầu cho cuộc biểu tình Xô viết 1930-1931, mảnh đất mà mỗi địa danh đều thắm đỏ niềm tự hào cách mạng: Đền Trìa, nhà thờ họ Hoàng, nhà thờ họ Uông… 

Vui chuyện mới ở Thạch Ngàn...

Vui chuyện mới ở Thạch Ngàn...

(Baonghean.vn) - Xã Thạch Ngàn là nơi đón 80 hộ đồng bào Đan Lai về sinh sống tại các bản Thạch Sơn, Bá Hạ, đời sống hết sức khó khăn. Vài năm nay huyện Con Cuông đang đẩy mạnh Chương trình Ngân hàng bò giúp đỡ hộ nghèo, ở xã Thạch Ngàn có 10 hộ tham gia...

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

 Khát vọng lan tỏa dân ca ví, giặm

Khát vọng lan tỏa dân ca ví, giặm

(Baonghean.vn) - Nằm trong số những nghệ nhân thuộc lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của tỉnh được Nhà nước vinh danh, Nghệ nhân Nhân dân Võ Thị Hồng Vân và Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Thị Cẩm Vân luôn đau đáu, trăn trở với việc gìn giữ, phát huy giá trị của dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh.

Mây trắng

Ngắm mây trên bản biên giới Phà Chiếng

(Baonghean.vn) - Phà Chiếng là bản biên giới thuộc xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn. Nơi đây đường đi hiểm trở, điều kiện sống của đồng bào gặp vô vàn khó khăn. Bù lại, thiên nhiên đã ban tặng cho bản Phà Chiếng cảnh sắc nên thơ, hữu tình, không khí mát lành, đặc biệt là có mây phủ quanh năm.

Phấn đấu xây dựng Anh Sơn phát triển nhanh và bền vững, khẳng định vị thế tốp đầu các huyện miền núi của tỉnh

Phấn đấu xây dựng Anh Sơn phát triển nhanh và bền vững, khẳng định vị thế tốp đầu các huyện miền núi của tỉnh

(Baonghean.vn) - Với điều kiện địa lý, thiên nhiên hùng vĩ và kỳ thú, đất Anh Sơn sớm đi vào thi phú của tiền nhân với những áng văn trác tuyệt; đây cũng là vùng “địa linh” dày dặn truyền thống văn hóa, lịch sử và cách mạng, góp một dấu son vào pho sử vàng đấu tranh dựng nước và giữ nước.
Ngát hương sen tháng 5 trên quê hương Bác Hồ

Ngát hương sen tháng 5 trên quê hương Bác Hồ

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp tháng 5 về, những hồ sen ở quê Bác, xã Kim Liên (Nam Đàn) lại nở hoa, tỏa hương thơm ngát. Hoa sen không chỉ làm đẹp cảnh quan mà còn mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương.
Một đời đắm say với tiếng sáo quê hương

Một đời đắm say với tiếng sáo quê hương

(Baonghean.vn) - Minh An không đến với sáo bằng sự tình cờ mà đó là sự lựa chọn của chính em từ thuở thiếu thời, là con đường bền bỉ, nhẫn nại dù gặp không ít gian khó. Em dành cho cây sáo nhỏ bé ấy cả tuổi xuân tươi đẹp nhất của mình, và ngược lại, sáo cũng hồi đáp em một sự nghiệp đáng tự hào.
Hướng tới Lễ hội Làng Sen cấp quốc gia

Hướng tới Lễ hội Làng Sen cấp quốc gia

(Baonghean.vn) - Hơn 40 năm qua, Lễ hội Làng Sen được tổ chức hàng năm là sự kiện văn hóa có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần của Nhân dân, là dịp để người dân cả nước nói chung, Nghệ An nói riêng bày tỏ lòng thành kính, biết ơn vô hạn đối với Bác Hồ kính yêu.
Câu chuyện nghề rèn ở Kim Liên (Nam Đàn)

Câu chuyện nghề rèn ở Kim Liên (Nam Đàn)

(Baonghean.vn) - Tuy không còn nhộn nhịp như trước, nhưng nghề rèn truyền thống ở xã Kim Liên, huyện Nam Đàn vẫn đang được duy trì, gìn giữ bởi những người thợ yêu nghề. Cùng với sáng tạo, cải tiến kỹ thuật, họ đã tạo ra nhiều sản phẩm mới đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng.
Lan tỏa giá trị văn hóa, nhân văn xứ Nghệ

Lan tỏa giá trị văn hóa, nhân văn xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Những ngày qua, hàng chục trang báo và cả mạng xã hội phản ánh, chia sẻ khá nhiều về việc Hội đồng hương Nghệ An sẽ tổ chức đêm nhạc Mạch nguồn ví, giặm, vinh danh 5 nhạc sĩ tiêu biểu của quê hương.
Ai về chợ Ú Đại Sơn...

Ai về chợ Ú Đại Sơn...

(Baonghean.vn) - Chợ Ú (xã Đại Sơn, Đô Lương) không chỉ được biết đến là chợ trâu bò lớn nhất Đông Nam Á, mà còn là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc sắc của vùng quê xứ Nghệ.

Nghệ An: Đi đâu chơi vào dịp lễ 30/4-1/5?

Nghệ An: Đi đâu chơi vào dịp lễ 30/4-1/5?

(Baonghean.vn) - Dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5 năm nay kéo dài 5 ngày, là thời điểm thích hợp để các gia đình đi du lịch cùng nhau. Nếu chưa biết dịp lễ này đi đâu, sau đây là một số điểm đến không thể bỏ qua tại Nghệ An mà quý vị có thể tham khảo.