Công tác giải phóng mặt bằng: Khéo dân vận, sẽ thành công

(Baonghean) - Trong những năm qua, tại một số địa phương việc lập quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC để thực hiện các dự án đầu tư đang còn nhiều bất cập, dẫn đến tình trạng nhiều công trình, dự án chậm tiến độ, khiếu kiện vượt cấp kéo dài, gây bức xúc trong nhân dân. Một trong những nguyên nhân của hạn chế, khuyết điểm nói trên là do một số ngành và địa phương chưa làm tốt công tác dân vận, chưa thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

Giai đoạn I Dự án đường nối Thị trấn Dùng vào khu TĐC Thủy điện Bản Vẽ hoàn thành sớm nhờ sự đồng thuận trong GPMB.

Kinh nghiệm ở Thanh Chương

Ở huyện Thanh Chương, các công trình trọng điểm của địa phương, công tác GPMB cơ bản thành công, góp phần đảm bảo tiến độ cho các công trình, tạo được sự đồng thuận cao trong quần chúng nhân dân. Ông Vũ Thanh Vân là hộ thuộc diện di dời TĐC nhường mặt bằng để thực hiện dự án đường từ trung tâm huyện Thanh Chương vào khu tái định cư Thủy điện Bản Vẽ. Thực hiện chủ trương di dời, gia đình ông đã đồng ý chuyển về địa điểm mới, bàn giao lại hơn 360m2 trước đây ở khối 6, Thị trấn Dùng để thi công cầu Dùng. Cuộc sống của gia đình phụ thuộc nghề chài lưới nên khi chuyển về địa điểm mới việc làm ăn có phần khó khăn nhưng gia đình vẫn vui vẻ chấp hành chủ trương chung. Trong căn nhà mới khang trang vừa xây dựng, ông Vũ Thanh Vân chia sẻ: “Trong quá trình vận động, đích thân lãnh đạo huyện và thị trấn gặp gỡ trao đổi với gia đình về hiệu quả của dự án với cộng đồng. Bên cạnh đó, những kiến nghị của gia đình cũng được huyện lắng nghe, quan tâm giải quyết kịp thời. Do đó, gia đình rất đồng tình với chủ trương di dời”.

Không chỉ gia đình ông Vân mà hơn 300 hộ bị ảnh hưởng khi dự án triển khai, trong đó có 4 hộ phải TĐC đã đồng tình cao với chủ trương đền bù, GPMB của huyện Thanh Chương và bàn giao mặt bằng kịp thời cho đơn vị thi công. Nhờ vậy, hiện nay toàn bộ 9 km đường giao thông thuộc giai đoạn 1 của dự án cơ bản đã hoàn thành; cầu Dùng đang được gấp rút thi công, phấn đấu thông xe kỹ thuật vào dịp 2/9/2014. Một dự án khác cũng được huyện Thanh Chương triển khai GPMB trong thời gian ngắn, đó là Dự án Tổ hợp sản xuất tinh dầu, dược liệu, thực phẩm chức năng công nghệ cao tại xã Thanh Thủy. Chỉ trong vòng 6 tháng kể từ khi có quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết dự án của UBND tỉnh, huyện Thanh Chương đã hoàn thành công tác GPMB trên tổng diện tích gần 34 ha tại xã Thanh Thủy và bố trí TĐC cho 19 hộ dân, đồng thời vận động được 281 hộ có đất sản xuất nằm trong quy hoạch đồng ý bàn giao mặt bằng. Trên đây là 2 dự án đã tạo được điểm nhấn trong công GPMB, TĐC của huyện Thanh Chương vừa đảm bảo tiến độ vừa tạo được sự đồng thuận cao trong dư luận nhân dân.

Đồng chí Nguyễn Văn Quế - Phó Chủ tịch UBND huyện, Chủ tịch Hội đồng bồi thường GPMB huyện Thanh Chương chia sẻ: “Để đạt được hiệu quả cao trong công tác GPMB, ngoài sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị các cấp thì đội ngũ cán bộ phải thực sự gần dân, sát dân, nắm bắt được tư tưởng, nguyện vọng của nhân dân. Từ đó, đưa ra giải pháp phù hợp, kịp thời, đảm bảo được quyền lợi chính đáng cho dân. Muốn vậy, công tác dân vận chính quyền, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở và quyền làm chủ của nhân dân phải được triển khai và phát huy rộng rãi”. Cách làm ở Thanh Chương cũng là kinh nghiệm chung trong công tác quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC để thực hiện các dự án đầu tư. Do đó, trên địa bàn tỉnh đã có rất nhiều dự án được triển khai kịp thời, đảm bảo hiệu quả, góp phần vào quá trình phát triển chung của tỉnh. Theo thống kê, từ năm 2008 đến năm 2013, toàn tỉnh đã cấp phép và triển khai 3.347 dự án, trong đó có 80,2% các dự án triển khai đúng tiến độ được phê duyệt.

Khắc phục hạn chế

Những kết quả đạt được trong công tác quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC các dự án đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhưng bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện vẫn bộc lộ những tồn tại, hạn chế cần được khắc phục. Đó là việc công khai dân chủ và phát huy sự tham gia đóng góp của người dân trong quy hoạch thực hiện chưa tốt. Nhiều địa phương chưa công khai cho nhân dân biết và tổ chức lấy ý kiến của nhân dân trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định về quy hoạch; có nơi đã triển khai nhưng còn hình thức. Việc điều chỉnh quy hoạch thường bỏ qua bước thực hiện lấy ý kiến nhân dân. Coi việc quản lý quy hoạch là của chính quyền các cấp, không coi trọng việc tham gia giám sát của nhân dân. Công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát của các cơ quan cấp trên trực tiếp về công tác dân vận và phát huy dân chủ có nơi, có lúc chưa thường xuyên.

Công tác nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo còn nhiều bất cập, số đơn thư khiếu nại tố cáo còn nhiều. Hàng năm, trên địa bàn tỉnh có trên 73% số đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến lĩnh vực đất đai; trong đó trên 51% số đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều đơn thư, vụ việc giải quyết còn dây dưa, kéo dài, chồng chéo, mâu thuẫn, không rõ trách nhiệm, chưa chú trọng công tác đối thoại, tiếp xúc với nhân dân. Ngoài ra, có đến 17,2% số công trình, dự án trên địa bàn tỉnh triển khai chậm tiến độ, 2,6% dự án bị thu hồi. Đồng chí Lê Đình Lý - Phó Giám đốc Sở Nội vụ, Phó Trưởng ban Chỉ đạo Ban Dân vận chính quyền tỉnh cho biết: Những tồn tại, hạn chế trên không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư của dự án mà còn ảnh hưởng đến quyền lợi của nhân dân và lợi ích của Nhà nước.

Từ thực tế đó, nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, tỉnh đã giao Sở Nội vụ chủ trì xây dựng Đề án “Tăng cường công tác dân vận và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở trong quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An”. Theo đó, mục tiêu của đề án là mở rộng dân chủ, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân trong công tác quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC để thực hiện các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, tăng cường sự phối hợp đồng bộ, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính trị; có các giải pháp phù hợp để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt công tác quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ GPMB, TĐC để thực hiện các dự án. Đẩy nhanh tiến độ dự án, cải thiện môi trường đầu tư, thu hút đầu tư trong nước và nước ngoài. Giải quyết kịp thời, thỏa đáng những thắc mắc, khiếu kiện để đảm bảo quyền lợi chính đáng của nhân dân góp phần tạo sự đồng thuận, ổn định chính trị, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Đặc biệt, đề án chú trọng phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước và cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ. Khắc phục tình trạng áp đặt, gây phiền hà, nhũng nhiễu, chậm trễ, tiêu cực và tham nhũng trong thực hiện dự án đầu tư và thực hiện các chính sách xã hội khác có liên quan. Đồng thời đổi mới nội dung, phương thức công tác dân vận phù hợp với tình hình mới, bám sát cơ sở, tăng cường công tác đối thoại trực tiếp với nhân dân, góp phần thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trong tình hình mới hiện nay. Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Mạnh Khôi - Phó Ban Dân vận Tỉnh ủy cho biết: “Đây là một nội dung quan trọng trong chương trình hành động của Tỉnh ủy nhằm triển khai thực hiện tốt Nghị quyết số 25-NQ/TƯ, ngày 3/6/2013 của Hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, khóa XI về tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới. Hiện nay, đề án đã được UBND tỉnh thẩm định và chờ trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy thông qua trong thời gian tới”.

Bài, ảnh: Thành Duy