Danh nhân - chiến sỹ cách mạng người Nghệ An sinh năm Nhâm Dần 1902

Đào Tam Tỉnh (Giới thiệu) (Ảnh: Tư liệu)

Theo dõi Báo Nghệ An trên Google News
(Baonghean.vn) - Đặng Thai Mai, Lê Hồng Phong, Tôn Thị Quế và Nguyễn Thị Xân là những danh nhân - chiến sỹ cách mạng người Nghệ An sinh năm Nhâm Dần 1902.
Danh nhân sinh năm Nhâm Dần 1902-Đặng Thai Mai

Giáo sư, Nhà văn, Nhà nghiên cứu Văn học Đặng Thai Mai, sinh năm Nhâm Dần, ngày 25/12/1902, tại làng Lương Điền, nay thuộc xã Thanh Xuân, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An; thân sinh là Phó bảng Đặng Nguyên Cẩn, làm quan đến Đốc học các tỉnh Hà Tĩnh, Bình Thuận, Nghệ An, là một sĩ phu yêu nước trong phong trào Duy Tân của Phan Bội Châu...

Quá trình hoạt động cách mạng, Đặng Thai Mai được Đảng và Nhà nước ta cử giữ các chức vụ quan trọng: Bộ trưởng Bộ Giáo dục; Chủ tịch UBKCHC Thanh Hóa; liên tục là đại biểu Quốc hội; Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam; Viện trưởng Viện Văn học.

Đặng Thai Mai đã để lại các công trình, tác phẩm đồ sộ. Đảng và Nhà nước ta đã ghi nhận công lao và trao tặng cho ông các phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh đợt đầu; Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 1996...

Danh nhân sinh năm Nhâm Dần 1902-Lê Hồng Phong

Lê Hồng Phong, còn có tên là Lê Huy Doãn, bí danh là Trí Bình, quê làng Thông Lãng, tổng Phù Long, nay là xã Hưng Thông, huyện Hưng Nguyên. Thân sinh là ông Lê Huy Quán...

Từ hoạt động yêu nước, năm 1924, ông cùng Phạm Hồng Thái được đưa sang Quảng Châu, gặp Hồ Tùng Mậu, Lê Hồng Sơn và gia nhập tổ chức Tâm Tâm xã. Cuối năm 1924, ông được Nguyễn Ái Quốc huấn luyện về chủ nghĩa Mác - Lê nin và các kinh nghiệm hoạt động Quốc tế; được kết nạp vào Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội...

Tại Đại hội Quốc tế Cộng sản lần thứ VII (7/1935), ông được bầu làm Ủy viên dự khuyết BCH Quốc tế Cộng sản. Năm 1946, Lê Hồng Phong được cử về nước hoạt động với danh nghĩa là đại diện của Quốc tế Cộng sản bên cạnh Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương.

Năm 1938, ông bị thực dân Pháp bắt ở Sài Gòn và bị kết án 10 tháng tù. Hết hạn tù, đồng chí bị đưa về quê quản thúc (1939), chưa kịp liên lạc với Đảng thì bị bắt lại, giam ở Khám lớn Sài Gòn, rồi đày ra Côn Đảo. Đồng chí bị bọn cai ngục đánh đập, tra khảo dã man đến phát bệnh nặng và mất vào ngày 6/9/1942 tại Nhà tù Côn Đảo.

Danh nhân sinh năm Nhâm Dần 1902-Tôn Thị Quế

Bà khi nhỏ tên là Tôn Thị Em, sinh ngày 10/8/1902 tại xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, khi lấy chồng được gọi theo tên chồng là Nho Định. Thân sinh bà là thầy đồ Tôn Thúc Đích (1875-1929). Danh nhân cách mạng nổi tiếng Tôn Quang Phiệt là anh trai của bà. Năm 1926 Tôn Thị Quế bắt được liên lạc với Nguyễn Thị Minh Khai ở Vinh. Bà đóng giả người buôn bán để hoạt động, cung cấp kinh phí cho Đông Dương cộng sản Đảng của Tổng bộ Thanh Chương.

Trong cuộc biểu tình của 3.000 nông dân Hạnh Lâm đốt phá san bằng Đồn điền Ký Viện; rồi của hơn 100 học sinh Trường Pháp - Việt Thanh Chương, bà đi hết các làng xã trong huyện để tuyên truyền vận động thành lập Hội Phụ nữ giải phóng và Nông hội Đỏ. Bà hoạt động sôi nổi và có đóng góp tích cực trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931 và đến năm 1945 cùng các đồng chí của mình tham gia Tổng khởi nghĩa cướp chính quyền ở địa phương.

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Tôn Thị Quế tiếp tục hoạt động công tác Phụ vận. Đến ngày 6/1/1946, bà được bầu là Đại biểu Quốc hội khóa đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và tiếp tục là Đại biểu Quốc hội khóa II. Bà được điều ra làm Ủy viên BCHTW Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, rồi sang làm Phó Vụ trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Bà được Đảng và Nhà nước trao nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Sao vàng, Huân chương Hồ Chí Minh...

Danh nhân sinh năm Nhâm Dần 1902-Nguyễn Thị Xân

Bà còn có bí danh là Trúc, Chính, sinh năm Nhâm Dần (1902) tại làng Kỳ Trân, tổng Thượng Xá, nay thuộc X. Nghi Trường, H. Nghi Lộc. Bà sinh ra trong một gia đình nhà Nho yêu nước. Ông nội là Cử nhân Nguyễn Năng Tĩnh (1795-1876), làm quan đến Ngự sử, xin nghỉ, về nhà mở trường dạy học. Thân sinh là Tú tài Nguyễn Năng Cảnh, một nhà Nho khẳng khái, bất hợp tác với giặc, bạn học cùng Giải nguyên Phan Bội Châu.

Hội Phục Việt được thành lập ở Vinh - Bến Thủy (14/7/1925), Nguyễn Thị Xân cùng em gái là Nguyễn Thị Thiu được Nguyễn Thị Minh Khai và các yếu nhân của Đảng dìu dắt cho gia nhập vào tổ chức để hoạt động cách mạng (tháng 3/1928); 3 lần bị địch bắt, tra tấn dã man nhưng vẫn giữ ý chí đấu tranh cách mạng.

Bà đã trải qua nhiều trọng trách của Đảng: Ủy viên BCH Phụ nữ Trung bộ, kiêm Bí thư Đảng Đoàn Phụ nữ tỉnh Nghệ An, Hội trưởng Hội LHPN Việt Nam. Bà đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất; Huân chương Chống Mỹ cứu nước hạng Nhất; Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều phần thưởng cao quý khác. Bà mất năm 1992 tại Hà Nội.

tin mới

Lưu giữ điệu ru của người Thái cổ

Lưu giữ điệu ru của người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Để lưu giữ những làn điệu ru con của dân tộc Thái, các thành viên CLB Bảo tồn bản sắc văn hóa Thái tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu) đã thay nhau tìm hiểu, ghi chép lại các điệu hát ru, đồng thời tổ chức các lớp học để truyền dạy cho con cháu.

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

Điểm tựa của những người phụ nữ vùng biển

(Baonghean.vn) - Thấu hiểu nỗi đau của những người vợ mất chồng, của con mất cha nơi biển lớn, Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp tại vùng biển Quỳnh Lưu đã tích cực đồng hành với những người phụ nữ yếu thế, tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ, sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn.

Làng khoa bảng ở Nghệ An làm du lịch

Làng khoa bảng ở Nghệ An làm du lịch

(Baonghean.vn) - Hiếm có một vùng quê nào lại có nhiều người đỗ đạt thành danh và có nhiều di tích được xếp hạng như xã Quỳnh Đôi (Quỳnh Lưu). Nắm bắt lợi thế đó, gần đây địa phương này đã tiên phong phát triển du lịch, với những tour du lịch mang nhiều ý nghĩa.

Cùng Mường Chiêng Ngam vui hội Hang Bua

Cùng Mường Chiêng Ngam vui hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Lễ hội Hang Bua ở huyện Quỳ Châu là một sinh hoạt văn hóa tâm linh của cộng đồng người Thái phía Tây Bắc Nghệ An. Sinh hoạt văn hóa này cũng là không gian lưu giữ những nét truyền thống của cư dân bản địa vừa góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của người dân địa phương

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…