Đánh thức tiềm năng thủy điện vùng Bắc miền Trung

(Baonghean) - Cách đây vừa tròn 10 năm, ngày 29/10/2002, Tổng Công ty Điện lực Việt Nam (nay là Tập đoàn Điện lực Việt Nam- EVN) đã ra quyết định thành lập Ban Quản lý Dự án Thủy điện II, với nhiệm vụ quản lý các dự án thuỷ điện ở khu vực Bắc miền Trung. Mặc dù quản lý một lĩnh vực mới, các dự án có quy mô lớn, nằm trên địa bàn rộng, địa hình phức tạp, song Ban QLDA Thuỷ điện II đã nỗ lực vượt bậc, hoàn thành các dự án vượt tiến độ đề ra.

Đồng chí Đào Duy Tân - Bí thư Đảng ủy Công ty Thủy điện Bản Vẽ -
Ban quản lý Dự án Thủy điện II trao tiền hỗ trợ hộ nghèo cho lãnh đạo
xã Xá Lượng, huyện Tương Dương.

Ngay sau khi thành lập, với sự giúp đỡ của EVN, bộ máy quản lý và nhân lực của Ban đã được khẩn trương hình thành, tiến hành mua sắm trang thiết bị xây dựng cơ sở vật chất và trụ sở làm việc khang trang, để thực hiện nhiệm vụ nặng nề mà EVN giao cho. Việc triển khai các dự án thủy điện là công việc hoàn toàn mới mẻ với đa số đội ngũ cán bộ của Ban, nhưng bằng uy tín, trách nhiệm và sự nỗ lực của mình, chỉ trong một thời gian ngắn các đồng chí lãnh đạo ban mà người đứng đầu là đồng chí Trưởng ban Đào Duy Tân đã vững vàng tay lái, chỉ đạo sát sao, nắm chắc tình hình đã triển khai đồng thời nhiều dự án thủy điện lớn ở Quảng trị, Thanh Hoá, Nghệ An cách nhau hàng trăm cây số.

Trong quá trình triển khai các dự án, giải phóng mặt bằng luôn là vấn đề phức tạp đầy khó khăn và nhạy cảm, nhưng với quyết tâm của mình, được sự giúp đỡ của Đảng bộ, chính quyền các địa phương, sự đồng thuận của đồng bào các dân tộc nên các dự án đã được khởi công đúng tiến độ kế hoạch. Ngày 29/8/2003, Ban tiến hành khởi công Dự án Thủy lợi - Thủy điện Rào Quán. Đây là dự án đa mục tiêu được xây dựng tại huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Nơi đây, trong những năm kháng chiến chống Mỹ là địa bàn đầy ác liệt với những địa danh đã đi vào lịch sử dân tộc ta như những bản anh hùng ca bất khuất, như đường 9 Khe Sanh, Sân bay Tà Cơn, Làng Vây. Vì vậy, khi triển khai thi công các hạng mục công trình, ban đã gặp không ít khó khăn bởi trên địa bàn này bom mìn chiến tranh sót lại rất nhiều. Dưới sự chỉ đạo giám sát, quản lý chặt chẽ của Ban, công trình đã được thi công an toàn cho cả con người cũng như máy móc thiết bị. Trải qua bao thử thách, trong đó có sự cố ngập nhà máy vào ngày 17/3/2007 do mưa lớn, nhưng bằng quyết tâm cao của các nhà thầu, sự chỉ đạo cương quyết của Ban nên đến ngày 27/7/2007 tổ máy số 1 của nhà máy - tổ máy đầu tay của Ban đã phát điện hòa lưới điện quốc gia thành công. Đến ngày 2/11/2007, tổ máy số 2 cũng đã phát điện. Đây là công trình thủy điện đầu tiên ở Việt Nam thực hiện đúng tiến độ theo cơ chế 797- TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngày 25/7/2009, Công trình đã được khánh thành với Công suất 64 MW và đến nay sau hơn 5 năm đưa và vận hành công trình hoạt động ổn định, đạt hiệu quả kinh tế cao.

Từ kinh nghiệm của Thủy điện Rào Quán, tiếp đó, ngày 7/8/2004, Dự án Thủy điện Bản Vẽ, với công suất 320 MW trên dòng sông Nậm Nơn là dự án lớn nhất khu vực Bắc miền Trung tại xã Yên Na huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An đã được Ban cho tiến hành khởi công. Dự án có số lượng di dân khổng lồ với hơn 3.020 hộ, gần 15.000 khẩu đồng bào nhiều dân tộc ít người thuộc 2 huyện Tương Dương và Kỳ Sơn. Được sự giúp đỡ, phối hợp chặt chẽ của các địa phương liên quan, đặc biệt là sự quan tâm của lãnh đạo của các ban, ngành tỉnh Nghệ An nên việc xây dựng cơ sở hạ tầng, xây nhà ở, đồng ruộng, các khu tái định cư đã được thực hiện đồng bộ theo kế hoạch, đáp ứng yêu cầu cơ bản để bà con yên tâm ổn định nơi ở mới, đảm bảo tiến độ di dời, đáp ứng được tiến độ ngăn sông, tích nước.

Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ

Không những thế, do địa điểm công trình nằm trong vùng tiểu khí hậu hết sức khắc nghiệt, nắng nóng gay gắt, mưa lũ, đặc biệt là lũ quét; với một mặt bằng thi công chật hẹp nên Ban đã gặp rất nhiều khó khăn. Nhưng với nỗ lực của mình, Ban đã bố trí tổng thể công trường khoa học, hợp lý cho việc thi công các hạng mục, trong đó có việc bố trí mặt bằng để sản xuất và vận chuyển bê tông đầm lăn để thi công đập dâng với khối lượng gần 1,5 triệu m3 với chiều cao 134m được thi công bằng công nghệ mới. Để đảm bảo độ an toàn của đập chính, Ban đã mời các chuyên gia Nhật Bản có kinh nghiệm để thẩm định, kiểm tra đập cũng như toàn bộ công trình. Nhờ đó, sau gần 6 năm thi công, ngày 10/4/2010, tổ máy số 1 của Thủy điện Bản Vẽ đã phát điện hòa lưới điện quốc gia và chỉ sau 39 ngày tổ máy số 2 cũng đã hòa lưới thành công vào ngày 19/5, góp phần tích cực vào việc giải quyết khó khăn thiếu điện gay gắt. Đây là công trình được UBND tỉnh Nghệ An cho phép gắn biển “Công trình chào mừng kỷ niệm 120 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, chào mừng 1000 năm Thăng Long Hà Nội”. Đến nay, công trình Thủy điện Bản Vẽ đã đi vào hoạt động ổn định được hơn 2 năm, mỗi năm phát điện vào lưới điện quốc gia được hơn 1 tỷ kwh. Đặc biệt, công trình đi vào hoạt động đã thực hiện tốt nhiệm vụ chống lũ cho vùng hạ du. Năm 2010, khi vùng hạ du có lũ lớn, Thủy điện Bản Vẽ đã dừng các tổ máy để ngăn nước chống lũ cho hạ du; trận bão lịch sử sau cơn bão số 2 trong năm 2011, công trình Thủy điện Bản Vẽ đã cắt hoàn toàn lũ ở nhánh sông Nậm Nơn với lưu lượng nước gần 3400m3/s, vì vậy đã giảm thiểu được được thiệt hại do lũ ở Tương Dương, Con Cuông, Anh Sơn và vùng hạ du. Trong khi đó ở nhánh sông Nậm Mộ, lưu lượng lũ mới đạt khoảng 2300 m3/s đã làm huyện Kỳ Sơn thiệt hại nặng nề.

Bên cạnh 2 dự án thủy điện lớn nói trên, Ban còn được EVN giao làm chủ đầu tư dự án Thủy điện Khe Bố, Thủy điện Trung Sơn và Thủy điện Hồi Xuân. Sau khi triển khai thực hiện nhiều phần việc, đến năm 2006, Ban đã bàn giao dự án Thủy điện Khe Bố cho Công ty cổ phần phát triển Điện lực Việt Nam và đến giữa năm 2007 tiếp tục bàn giao Dự án Thủy điện Hồi Xuân cho Tổng công ty xây dựng công nghiệp Việt Nam, cuối năm 2007 bàn giao dự án Thủy điện Trung Sơn cho Ban quản lý dự án Thủy điện Trung Sơn.

Trong quá trình phát triển, thực hiện chỉ đạo của EVN về chủ trương cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước, ngày 27/12/2007, mặc dù đang bộn bề công việc trên công trường nhưng Ban đã nghiêm túc triển khai Đại hội cổ đông thành lập Công ty cổ phần Thủy điện Bản Vẽ. Hiện Công ty CP Thủy điện Bản Vẽ đang đầu tư dự án Thủy điện Nậm Mô với công suất 20MW và Dự án thủy điện Nậm Nơn có công suất 20MW. Cả 2 dự án này đang được thi công đúng tiến độ và dự kiến trong tháng 11/2012 Nhà máy Thuỷ điện Nậm Mô sẽ vận hành phát điện. Ngày 22 tháng 04 năm 2011, Công ty Thuỷ điện Bản Vẽ cũng đã được thành lập để thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh.

Với những cố gắng của toàn thể CBCNV Ban trong quá trình hình thành và phát triển, nhân dịp khánh thành Công trình thủy lợi- thủy điện Quảng Trị, Ban Quản lý Dự án Thủy điện II và cá nhân đồng chí Đào Duy Tân- trưởng ban đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba; đồng chí Nguyễn Tám được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; cùng nhiều bằng khen của các bộ, ban, ngành và UBND tỉnh cho các tập thể và cá nhân của Ban.

Mạnh Hùng