Khu liên hợp sản xuất vật liệu xây dựng cao cấp tại xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc, là dự án được đầu tư sử dụng công nghệ hiện đại, đáp ứng công nghệ sản xuất 4.0, nhằm đáp ứng các yêu cầu của Chính phủ và của tỉnh Nghệ An về phát triển vật liệu xây dựng theo hướng bền vững, sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường. Để dự án này sớm đi vào hoạt động, nhà đầu tư cần sớm hoàn thành các thủ tục theo cam kết, cùng với đó là sự đồng hành của các cấp chính quyền địa phương và người dân.
Để thích ứng với thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đón đầu cho ngành công nghiệp 4.0; thực hiện Quyết định số 1469/QĐ-TTg ngày 22/8/2014 phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, trong đó định hướng “phát triển gạch đất sét nung có giá trị kinh tế cao phục vụ xây dựng trong nước và xuất khẩu. Nghiên cứu, phát triển sản xuất gạch đất sét nung bằng nguyên liệu đất đồi và phế thải công nghiệp”
Công ty CP Trung Đô đã chủ động nghiên cứu, tìm hiểu ứng dụng các công nghệ tiên tiến hiện đại về sản xuất vật liệu xây dựng của các nước phát triển và đã quyết định đề xuất đầu tư dự án Khu liên hợp sản xuất vật liệu xây dựng cao cấp tại xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc.
Sau quá trình xem xét, thẩm định, đề xuất của cấp cấp, các ngành (Sở Kế hoạch và đầu tư, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND huyện Nghi Lộc), Dự án đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt bổ sung vào Quy hoạch phát triển VLXD trên địa bàn tỉnh Nghệ An đến năm 2020 tại Quyết định số 4075/QĐ-UBND ngày 05/9/2017 và chấp thuận chủ trương đầu tư tại Quyết định số 656/QĐ-UBND ngày 13/02/2018. Nhà đầu tư đã được UBND tỉnh Nghệ An trao Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư tại Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư Xuân Mậu Tuất 2018.
Nói về dự án này, ông Nguyễn Thanh Hải – Phó Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc cho biết: “Xã Nghi Văn là vùng bán sơn địa ở huyện Nghi Lộc, đây là địa phương rất khó khăn, dù diện tích rộng khoảng 3.000 ha, với số người trong độ tuổi lao động là 1.000, nhưng do đất đai khô cằn, phát triển nông nghiệp khó và ngành nghề thủ công chưa phát triển, nên khi có dự án đầu tư vào địa phương này, huyện rất mừng. Ngày 15/2/2017, xã Nghi Văn đã có văn bản đồng ý cho dự án đầu tư tại địa phương với mong muốn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của địa phương bởi “đây là khu vực đất nghèo dinh dưỡng và xa khu dân cư, phù hợp để chuyển mục đích, triển khai dự án, phát huy giá trị sử dụng đất”.
Mục tiêu chính của dự án Khu liên hợp sản xuất VLXD Trung Đô tại xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc cũng là để dần dừng, xóa bỏ các Nhà máy sản xuất gạch tuynel theo công nghệ kiểu cũ, cam kết thực hiện đúng chủ trương của Chính phủ và tỉnh nhà, trong lộ trình xóa bỏ các Nhà máy sản xuất gạch tuynel theo công nghệ cũ, ảnh hưởng môi trường.
Đơn cử như Công ty CP Trung Đô đang có 3 đơn vị thành viên đang sản xuất các loại sản phẩm đất sét nung, mặc dù đang phát triển rất hiệu quả nhưng sắp tới phải dừng để chuyển đổi, đó là: Xí nghiệp Trung Đô Nam Giang (công suất 46 triệu viên/năm); Xí nghiệp Trung Đô Hoàng Mai; Xí nghiệp Trung Đô Hồng Lĩnh (công suất 22 triệu viên/năm). Hiện tại, Công ty CP Trung Đô đã đầu tư thành công 1 Nhà máy sản xuất gạch tuynel đất đồi tại Thạch Hà, Hà Tĩnh theo công nghệ bán dẻo. Nhà máy này sẽ tiếp quản toàn bộ công nhân của Xí nghiệp Trung Đô Hồng Lĩnh, Trung Đô Hồng Lĩnh sẽ dừng sản xuất vào cuối năm nay theo cam kết của công ty với tỉnh Hà Tĩnh…
Dự án Khu liên hợp sản xuất VLXD Trung Đô tại xã Nghi Văn, huyện Nghi Lộc được UBND tỉnh chấp thuận cho Công ty CP Trung Đô thực hiện là tổ hợp sản xuất các sản phẩm VLXD cao cấp, gồm các sản phẩm vật liệu tấm lớn cao cấp, ngói gốm sứ cao cấp và gạch tuynel bằng nguyên liệu đất đồi. Thực tế tại một số địa phương trên cả nước đã áp dụng công nghệ này để sản xuất VLXD từ 100% đất đồi, như: Lào Cai, Hà Tĩnh, Thanh Hóa,…. Ưu điểm là nguồn nguyên liệu dồi dào, nhà sản xuất có thể an tâm về vấn đề nguồn nguyên liệu cũng như giải pháp khai thác hiệu quả, nhà máy đặt ngay khu vực mỏ nguyên liệu, xa dân cư nên hạn chế được tác động xấu tới môi trường.
Tuy nhiên trong quá trình triển khai dự án tại xã Nghi Văn, trong lúc đang chờ các cơ quan chức năng hoàn thành các thủ tục, phía Công ty CP Trung Đô đã tổ chức dọn dẹp mặt bằng tại khu vực được quy hoạch. Trước thực tế đó, UBND huyện Nghi Lộc đã chỉ đạo UBND xã Nghi Văn yêu cầu Công ty dừng các hoạt động san lấp mặt bằng, xử phạt theo quy định của pháp luật.
Theo đó ngày 20/5/2018, UBND xã Nghi Văn đã ban hành Quyết định số 53 về việc đình chỉ hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. UBND huyện Nghi Lộc cũng đã chỉ đạo các cơ quan chức năng làm việc tại hiện trường với Công ty CP Trung Đô và yêu cầu chấm dứt các hoạt động san ủi cho đến khi được cấp có thẩm quyền cho phép.
Cùng với việc dừng các hoạt động và xử phạt Công ty CP Trung Đô, UBND huyện Nghi Lộc cũng kiến nghị “Để tạo điều kiện cho huyện thực hiện tốt công tác quản lý đất đai trên địa bàn cũng như dự án sớm được khởi công xây dựng và đi vào hoạt động, góp phần tăng trưởng kinh tế, giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách. UBND huyện kính đề nghị Công ty CP Trung Đô sớm hoàn thiện các hồ sơ thuê đất theo quy định, trình các sở ban, ngành, UBND tỉnh xem xét quyết định”.
Nói về việc tổ chức san lấp mặt bằng khi dự án chưa hoàn thành các thủ tục, ông Nguyễn Duy Hiền-Phó Giám đốc Công ty CP Trung Đô cho biết: “Trong quá trình thực hiện dự án, chúng tôi nhận thấy rằng việc công ty tổ chức dọn dẹp cây dại và gốc cây keo, bạch đàn trên một phần mặt bằng trong dự án khi chưa có đầy đủ thủ tục là chưa đúng các quy định của Nhà nước. Phần diện tích chúng tôi dọn dẹp nằm trong phần đất đã được chính quyền xã huyện và các sở ban ngành liên quan (Sở TN-MT; Sở Xây dựng; Sở NN-PTNT…) có ý kiến đồng ý thực hiện dự án nhưng vì hiện tại có công nghệ tiên tiến hơn nên công ty đã đề xuất xin điều chỉnh qui hoạch so với ban đầu, nên việc hoàn thiện thủ tục cấp phép xây dựng chậm hơn dự kiến; trên phần diện tích này chúng tôi đã thỏa thuận đền bù với các hộ dân và họ đã tận thu cây trồng đúng qui định của Nhà nước để bàn giao cho công ty (việc này đã được Chi cục Kiểm lâm vùng 2 và Chi cục Kiểm lâm Nghệ An xác nhận).
Mặt khác, do gần mùa mưa bão nên công ty cũng gấp rút san gạt một phần mặt bằng khoảng 1 ha để lấy chỗ làm lễ khởi công động thổ trong thời gian tới. Nhưng sau khi có phản ánh, kiểm tra xử phạt của chính quyền xã Nghi Văn; huyện Nghi Lộc, công ty chúng tôi đã chấp hành chỉ đạo của chính quyền các cấp, dừng toàn bộ công việc tại hiện trường, tập trung hoàn thiện thủ tục. Công ty mong nhận được sự quan tâm giải quyết từ các ban ngành, cũng như các cấp chính quyền để Công ty hoàn thành thủ tục trong thời gian sớm nhất, để triển khai dự án theo đúng quy định của pháp luật.”